رئیس اتاق سمنان در تشریح لازمه‌های تحقق سرمایه‌گذاری برای تولید گفت: سرمایه‌گذاری به فهم تازه از زیربناهای فرامالی نیاز دارد و این زیربناهای فرامالی، مجموعه‌ای از مؤلفه‌های بنیادین هستند که تحقق سرمایه‌گذاری را ممکن و مؤثر می‌سازند؛ مؤلفه‌هایی نظیر ثبات تصمیم‌سازی، انسجام نهادی، پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد، و همچنین احساس امنیت حقوقی و احترام به مالکیت.
فرج‌الله معماری، رئیس اتاق سمنان در گفت‌وگویی درباره الزامات و پیش‌نیازهای تحقق سرمایه‌گذاری در کشور سخن گفت و تأکید کرد: سرمایه‌گذاری، فراتر از تبادل منابع مالی، جریانی از معنا، اعتماد، و افق‌گشایی در زیست‌بوم اقتصاد ملی است. از دیدگاه او، تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» نیازمند بازتعریف عناصری است که گرچه در ظاهر، مالی نیستند؛ اما بستر اصلی حرکت سرمایه را شکل می‌دهند.
او سرمایه‌گذاری را معادله‌ای با مجهولات فرامالی عنوان کرد و افزود: باید بپذیریم که سرمایه‌گذاری فقط به معنای گردش سرمایه یا تزریق منابع مالی نیست. آنچه امروز به‌عنوان ابعاد غیرمالی سرمایه‌گذاری از آن یاد می‌کنیم، در واقع مجموعه‌ای از مؤلفه‌های بنیادین است که تحقق سرمایه‌گذاری را ممکن و مؤثر می‌سازند؛ مؤلفه‌هایی نظیر ثبات تصمیم‌سازی، انسجام نهادی، پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد، و همچنین احساس امنیت حقوقی و احترام به مالکیت.
این فعال اقتصادی با نگاهی مبتنی بر تجربه و شناخت محیط کسب‌وکار در ایران، این بُعد را یکی از مغفول مانده‌ترین ارکان سرمایه‌گذاری در دهه‌های اخیر دانست و تأکید کرد: تا زمانی که ذهن‌ها فقط به نرخ سود و میزان تسهیلات بانکی معطوف است از پی‌ریزی زیرساخت‌های غیرملموسی که بستر پایداری سرمایه‌گذاری هستند، غفلت خواهیم کرد.
سال ۱۴۰۴؛ فرصتی برای بازتعریف نگاه به سرمایه‌گذاری
رئیس اتاق سمنان، نام‌گذاری سال ۱۴۰۴ به عنوان «سال سرمایه‌گذاری برای تولید» را فرصتی مغتنم برای بازاندیشی در الزامات سرمایه‌گذاری عنوان کرد و گفت: اگر بخواهیم این شعار به فرجامی عملی منجر شود، باید نگاه‌ها را از صرفِ تأمین منابع به سوی مدیریت زمینه‌ها سوق دهیم. تولید، بدون سرمایه‌گذاری ممکن نیست و سرمایه‌گذاری نیز بدون اعتماد، شفافیت و تضمین بازگشت سرمایه، به جریان نمی‌افتد.
معماری تصریح کرد: آنچه سرمایه را به حرکت درمی‌آورد، نه فقط عدد و رقم ترازنامه‌ها، بلکه کیفیت سیاست‌گذاری، شفافیت رویه‌ها، و ادراک فعالان اقتصادی از محیط پیرامون است.
رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران در بخش دیگری از سخنان خود به عنصر اعتماد به‌عنوان مهم‌ترین دارایی پنهان اقتصاد اشاره و تصریح کرد: در ادبیات اقتصادی امروز از سرمایه اجتماعی به‌عنوان پیش‌شرط توسعه پایدار یاد می‌شود. اعتماد عمومی و نهادی، بستر شکل‌گیری روابط اقتصادی است. سرمایه‌گذار باید بتواند به افق‌ها، داده‌ها، قوانین، تداوم سیاست‌ها و از همه مهم‌تر، به تعامل سالم با دولت و نهادهای حاکم اعتماد کند.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: در غیاب چنین اعتمادی، حتی وجود منابع عظیم مالی نیز نمی‌تواند به خلق سرمایه‌گذاری منجر شود؛ چرا که ریسک ادراک شده از سوی فعال اقتصادی به‌مراتب بزرگ‌تر از ریسک واقعی می‌شود.
او در ادامه چند پیشنهاد مشخص برای تقویت ابعاد غیرمالی سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد.
۱- ثبات در سیاست‌گذاری اقتصادی و تجاری: تصمیمات ناپایدار، سرمایه‌گذاری را از نفس می‌اندازد. تدوین چشم‌اندازهای میان‌مدت و بلندمدت و التزام به آن‌ها، یکی از پیش‌نیازهای قطعی حرکت سرمایه است.
۲- تقویت نظام حقوقی و قضاوت اقتصادی: حمایت واقعی از مالکیت خصوصی، تسهیل فرایند حل‌وفصل اختلافات و شفاف‌سازی قواعد داوری اقتصادی، بستر شکل‌گیری اعتماد است.
۳- بهبود تصویر ذهنی ایران در فضای سرمایه‌گذاری بین‌المللی: معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری با روایت حرفه‌ای، مستندسازی موفقیت‌های بخش خصوصی و کاهش ریسک‌های ادراکی، مسیر جذب سرمایه خارجی را هموار می‌سازد.
۴- گسترش دیپلماسی اقتصادی مؤثر: تعامل سازنده با بازارهای هدف، حضور فعال در مجامع اقتصادی بین‌المللی و ایجاد پیوند میان دیپلماسی رسمی و بخش خصوصی، می‌تواند دریچه‌های تازه‌ای برای جریان سرمایه بگشاید.
سرمایه‌گذاری نیازمند روایت تازه است
رئیس اتاق سمنان با بیان این مطلب که سرمایه‌گذاری فقط یک عملیات فنی یا اقتصادی نیست، تأکید کرد: سرمایه‌گذاری نوعی روایت‌گری از آینده است. جامعه‌ای که آینده‌اش را روشن می‌بیند، در آن سرمایه‌گذاری می‌کند. پس نیاز داریم از اقتصاد، روایتی قابل باور، قابل اتکا و الهام‌بخش بسازیم. این‌جاست که نقش رسانه، دانشگاه، دولت و بخش خصوصی در کنار هم معنا پیدا می‌کند.
معماری تأکید کرد: سرمایه‌گذاری برای تولید، تنها زمانی محقق می‌شود که تولید، موضوع امید باشد و این امید، تنها در فضایی زاینده و باثبات شکل می‌گیرد.