بهره‌وری، گمشده اقتصاد ایران

نشست هم‌اندیشی استان‌های خرماخیز کشور از سوی انجمن ملی خرما و با حضور پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اتاق ایران، برگزار شد.

نایب‌رئیس اتاق ایران در این نشست با بیان اینکه مشکلات اقتصادی کشور چندوجهی است گفت: برای بهبود وضعیت اقتصادی باید به ابعاد و زیرساخت‌های دیگر مانند فرهنگ و سیاست هم توجه کنیم؛ اصلاح این موارد به صبر و حوصله نیاز دارد و در کوتاه‌مدت شدنی نیست.

پدرام سلطانی در ادامه گفت: آنچه ما به‌عنوان بخش خصوصی بسیار از آن صحبت می‌کنیم مسئله حمایت است و می‌گوییم دولت و مجلس باید از بخش خصوصی حمایت کنند. اما باور نداریم که در ابتدا باید خودمان از خودمان حمایت کنیم و بخش خصوصی را باور داشته باشیم.

سلطانی تصریح کرد: در دیگر کشورها، بخش خصوصی آنقدر قوی است که دولت نیازمند آن است. ما هم باید به این سمت برویم.

نایب‌رئیس اتاق ایران همچنین با تأکید بر جایگاه بهره‌وری هم گفت: گمشده اقتصاد ایران بهره‌وری است و در سال‌های آینده عدم توجه به بهره‌وری، نتایج غیرقابل جبرانی خواهد داشت. در آینده‌ای که از رانت‌های نفتی محرومیم و حمایت‌های نفتی وجود ندارد، اگر بهره‌وری نباشد اقتصاد توسعه پیدا نخواهد کرد.

سلطانی با تأکید بر ضرورت توجه به بهره‌وری در بخش کشاورزی گفت: هم در فرایندهای ابتدایی مانند کاشت و داشت و برداشت و هم در حلقه‌های پسین کشاورزی، بهره‌وری باید موردتوجه قرار گیرد.

نایب‌رئیس اتاق ایران خواستار توجه به نیاز بازار شد و گفت: مشکل ما درمجموع فرآیند تولید این است که فرایند تولید را از مرحله نهایی تولید آغاز می‌کنیم، درحالی‌که باید از شناخت بازار و اندازه‌گیری سهم محصول و قرارداد و دیگر فرایندهای بازار شروع کنیم و درنهایت به تولید برسیم و در این صورت است که اقتصاد کشاورزی توسعه می‌یابد.

سلطانی همچنین با تأکید بر به‌کارگیری روش‌های نوین کشاورزی گفت: کار اقتصادی یک فعل ایثارگرانه نیست و باید به سمت مدل‌های امروزی راه‌اندازی کسب‌وکار برویم. وی افزود: اگر بتوانیم مدل تأمین مالی کالاهای کشاورزی را به‌ویژه در صادرات اصلاح کنیم، هزینه‌های تأمین مالی بخش کشاورزی را هم کاهش داده‌ایم.

نایب‌رئیس اتاق ایران همچنین آموزش‌های نوین برای کشاورزان را ضروری دانست و گفت: حوزه کشاورزی ما جهانی نشده است و فعالان این حوزه از نظر تعامل و تسلط به زبان و مهارت‌های مذاکره و قرارداد باید خود را تقویت کنند. سلطانی افزود: در فروش و بازاریابی باید قوی شویم. هم‌چنین مدیریت عملیات، بازاریابی و بسته‌بندی هم باید تقویت شوند.

سلطانی همچنین با اشاره به صحبت‌های پورابراهیمی در مورد بالابودن قیمت تمام شده محصولات در ایران گفت: باید سیاست‌های کشاورزی خود را بر واقعیت‌های آب، منابع طبیعی و اقلیمی کشورمان مبتنی کنیم و در این صورت قیمت تمام‌شده تولیدات کشاورزی بالا نخواهند بود.

نایب‌رئیس اتاق ایران همچنین با اشاره به دو برنامه اصلی اتاق ایران گفت: باهدف متمرکز کردن برنامه‌های مجموعه اتاق شامل اتاق‌های شهرستان‌ها، تشکل‌ها و کمیسیون‌ها، طرح «یک تشکل- یک کشور» را در دست انجام داریم؛ به این معنی که تشکل‌ها روی یک کشور تمرکز کنند و در یک سال همه فرصت‌های تعامل و همکاری با همان کشور را دنبال کرده و از فرصت‌هایش استفاده کنند.

سلطانی همچنین با تأکید بر لزوم تقسیم‌کار میان بخش‌های مختلف اتاق گفت: نقشه تقسیم‌کار فراگیر اتاق هم طرح دیگری است که از پراکنده‌کاری بخش‌های مختلف اتاق جلوگیری می‌کند. طبق این طرح هرکدام از کمیسیون‌ها، تشکل‌ها و همچنین اتاق‌های استانی بر روی موضوعی مشخص تمرکز کرده و در طول یک‌سال همه تلاش خود را برای بهبود آن حوزه انجام می‌دهند.

نایب‌رئیس اتاق ایران با اشاره به فعالیت انجمن خرما گفت: انجمن خرما هم می‌تواند از این شیوه تقسیم‌کار بهره برده و این‌گونه از همه ظرفیت‌ها برای افزایش توان صادراتی خود بهره ببرد.

سلطانی با تأکید بر توانمندی و ظرفیت‌های حوزه خرما در کشور گفت: تردید ندارم که حوزه خرما می‌تواند جزو بهترین‌ها در دنیا باشد. ما همه‌چیز را در این حوزه در اختیار داریم و ضعف ما در نبود راهبرد و مدیریت است.

سلطانی همچنین در مورد یارانه‌های کشاورزی هم گفت: در بخش‌های مختلف کشاورزی و اقتصاد کشور ما، یارانه‌های مستقیم و غیر مستقیم زیادی وجود دارد که باید این‌ها را احصاء کرد و تصویر جامع و کاملی از یارانه‌هایی که در کشور وجود دارند به دست بدهیم و بدانیم این میزان یارانه تا امروز چه میزان بهره‌وری داشته‌اند.

نایب‌رئیس اتاق ایران افزود: در شرایط فعلی باید به‌نظام آموزشی بیش از همیشه و همه بخش‌ها یارانه دهیم. همچنین باید در نظام بهره‌وری بیشتر از همیشه سرمایه‌گذاری کنیم و به همه واحدهای بهره‌ور توجه داشته باشیم.

خرما در بورس عرضه شود

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این نشست در مورد فضای اقتصادی حوزه خرما در کشور گفت: مجموعه تشکل‌های ما در حوزه اهداف کلان، مشترک است اما در حوزه عملیات اجرایی مشکلات زیادی وجود دارد.

محمدرضا پور ابراهیمی با اشاره به رابطه خوب ایران و روسیه و ظرفیت‌های بسیار برای صادرات تولیدات ایرانی از جمله خرما به این کشور گفت: مجموع صادرات ما به روسیه در سال 95، تنها 300 میلیارد دلار و یک‌پنجم میزان صادرات روسیه به ایران بوده است.

پور ابراهیمی با اشاره به سفر اخیر خود به روسیه و دیدار با سفیر ایران در این کشور گفت: از موضوعاتی که ایشان مطرح می‌کردند این بود که فعالان اقتصادی ایرانی بزرگ‌ترین مانع فعالیت اقتصادی خودشان هستند و رقابت تاجران ایرانی با یکدیگر مشکلات زیادی به وجود آورده است.

این نماینده مجلس همچنین قیمت تمام‌شده بالای محصولات کشاورزی را از دیگر چالش‌های حوزه کشاورزی عنوان و تصریح کرد: قیمت تمام‌شده بالا امکان رقابت را از تولیدکنندگان گرفته و درعین‌حال حاشیه سود را پایین آورده است. قیمت تمام‌شده در کشور ما دو تا سه برابر کشورهای دیگر است.

پور ابراهیمی تأمین مالی را هم از پیش‌نیازهای صادرات دانست و گفت: صادرکنندگان برای گسترش کسب‌وکار خود به تأمین مالی هم احتیاج دارند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی همچنین بر لزوم عرضه خرما در بورس کالا هم اشاره کرد و گفت: عرضه خرما در بورس با تعیین قیمت مرجع به عرضه و تقاضای این محصول کمک کرده و درعین‌حال می‌تواند به تأمین مالی صادرکنندگان هم کمک کند.

پور ابراهیمی با تأکید بر لزوم حمایت‌های مالی از صادرکنندگان، بر تقویت صادرات غیرنفتی تأکید کرد.

دانشکده خرما راه اندازی شود

رئیس انجمن ملی خرما در این نشست گفت: باید به بخش خصوصی بیشتر توجه و اعتماد کرد و مسئولان دولت با برون سپاری فعالیت‌ها، ضمن کمک به کوچک شدن دولت، کارها را به بخش خصوصی واگذار کنند.

محسن رشیدفرخی با تاکید بر لزوم استفاده از نیروی کار و مدیران متخصص در حوزه‌های مختلف گفت:

 برای پیش بردن کار به صورت تخصصی در حوزه خرما پیشنهاد راه اندازی دانشکده خرما مطرح می‌شود که امیدواریم در صورت امکان پیگیری و اجرایی شود.

 در ادامه رئیس اتاق کرمان بر تهیه نقشه راه صنعت خرمای کشور تاکید کرد و گفت: اگر چه در گذشته خوشه صنعتی کسب و کار خرما در کرمان راه اندازی شده اما هنوز مشکلات و دغدغه‌هایی در این زمینه وجود دارد به طوری که سالانه باید نگران افزایش تولید، خرید تضمینی و... باشیم.

سیدمهدی طبیب زاده، با اشاره به مشکل کم آبی استان کرمان خواستار افزایش بهره‌وری در زمین تولید خرما شد. وی گفت: در زمینه تولید خرما با راه اندازی مرکز تحقیقات می‌توان تولید این محصول را دگرگون کرد.

گفتنی است در این نشست وضعیت کشت جایگزین نخیلات در کشور و میزان بهره وری از منابع آب در نخیلات کشور و روش‌های بهبود وضعیت خرما بررسی شد. قیمت تمام شده بالا، فقدان تنوع فرآوری، درجه بندی و بسته بندی مناسب و بهداشتی و عدم اتصال مستقیم به بازار و عدم هزینه کرد در بازاریابی از جمله مشکلات خرمای کشور عنوان شد.

در پایان سه تفاهم نامه شامل تفاهم نامه انجمن ملی خرما با شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در زمینه توسعه بازار، تفاهم نامه انجمن ملی خرما با مرکز مطالعات آب و کشاورزی اتاق ایران در زمینه بهره وری در آب و تفاهم نامه بین مرکز مطالعات آب و کشاورزی اتاق ایران و معاونت باغبانی جهاد کشاورزی در زمینه کشت و اصلاح نخیلات با نظر انجمن خرما به امضا رسید.