هشتمین جشنواره ملی بهره‌وری مصادف با روز ملی بهره‌وری، در اتاق ایران برگزار شد. این نشست در قالب دو پنل تخصصی، فرصت‌های پیشرو در اقتصاد ایران در حوزه بهره‌وری و نقش بخش خصوصی در توسعه بهره‌وری را مورد بررسی قرار داد.
اعضای پنل اول حسین سلاح ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران، بهزاد سلطانی، رئیس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، ابوالفضل روغنی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران، جعفر عسگری، کارشناس حوزه بهره‌وری، محمدعلی محمدی، رئیس کمیته راهبری جشنواره ملی بهره‌وری و فرشید شکرخدایی، دبیر جشنواره ملی بهره‌وری بودند.
بهزاد سلطانی، رئیس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی به شاخص‌های رقابت‌پذیری جهانی اشاره کرد و با اعلام این خبر که ایران توانسته از اقتصاد مبتنی بر منابع یک پله بالاتر برود، گفت: یکی از وظایف اصلی این است که از اقتصادی مبتنی بر کارآیی که تازگی آن را به دست آورده‌ایم به اقتصاد مبتنی بر نوآوری ارتقا پیدا کنیم.
به اعتقاد وی داشتن اقتصاد دانش‌بنیان با فناوری‌های روز می‌تواند در رشد اقتصادی کشور مؤثر باشد. در واقع توسعه فناوری به‌طور مستقیم بر رشد نوآوری اثر می‌گذارد. امروز تعداد بنگاه‌های دانش‌بنیان کشور اندک است.
این مقام مسئول در ادامه به الزامات رشد اقتصادی اشاره کرد. توسعه نیروی کار با مهارت‌های کاری و انعطاف‌پذیر، بهبود گسترده در بهره‌وری نیروی کار، بهبود محیط کسب‌وکار، افزایش نرخ مشارکت نیروی انسانی به‌ویژه زنان، کنترل تورم، نرخ ارز، شفافیت و پاسخ‌گویی و بهبود جذب سرمایه‌گذاری خارجی و روش‌های مدیریت از جمله نیازهای کشور برای دست یافتن به رشد اقتصادی است.
بانک اطلاعاتی بنگاه‌های اقتصادی
در ادامه فرشید شکرخدایی، دبیر جشنواره ملی بهره‌وری گزارشی را در مورد وضعیت بهره‌وری کشور و مقایسه آن با سایر کشورها به ویژه کشورهای منطقه ارائه داد. بر اساس اظهارات وی آمار ارائه شده در این گزارش از اطلاعات حاصل از اندازه‌گیری‌های دبیرخانه جشنواره، مرکز ملی آمار کشور و سازمان بهره‌وری آسیایی APO استفاده شده است.
وی تصریح کرد: همانند گذشته متوسط میزان ارزش‌افزوده تولید شده در صنعت بانکداری کشور در صدر قرار داد. در رتبه‌های پایین‌تر حوزه ارتباطات، خودروسازی، هلدینگ ها، پتروشیمی، فلزات اساسی، فولاد و فراورده‌های نفتی قرار دارند. انتهای جدول هم به بخش‌های کاشی، سرامیک و محصولات شیمیایی اختصاص دارد.
شکرخدایی همچنین یادآور شد در طول سالیان گذشته تغییر معناداری در شاخص‌های بهره‌وری کشور روی نداده است که جای تأمل دارد.
بر اساس گفته‌های دبیر جشنواره ملی بهره‌وری، در سال جاری 1400 بنگاه اقتصادی به صورت رایگان مورد محاسبه قرار گرفتند که این بانک اطلاعاتی به دست آمده می‌تواند به شناسایی بهتر معضلات امروز اقتصاد کمک کند.
بنگاه‌های کوچک عامل رشد اقتصاد
ابوالفضل روغنی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران گفت: صنایع کوچک (SME)ها عامل رشد و توسعه اقتصاد هستند اما توجهی به این بخش نمی‌شود.
این فعال اقتصادی گفت: مشکلات صنعت و چرایی عدم پیشرفت صنعت و اجرای اقتصاد مقاومتی دو مبحثی است که بهره‌وری و بهبود این شاخص در تحقق و توسعه آن مؤثر است.
وی با اشاره به اینکه نگرش جزیره‌ای به تولید اثری برای آن نخواهد داشت، افزود: سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی کشور حدود ۲ درصد است. رتبه ایران در آسیا بین ششم تا هفتم است که متأسفانه طی سال‌های اخیر سیر نزولی داشته و مهمترین دلیل آن اقتصاد دولتی است.
رئیس کمسیون صنعت اتاق ایران ادامه داد: عامل دیگری که باعث ضعف رشد بهره‌وری در کشور شده، قوانین بسیار ناکارآمد در کشور و اقتصاد است.
به گفته روغنی دولت دوازدهم باید دولتی کارآمد باشد که این موضوع نیازمند انتخاب کابینه جوان و باتدبیر، تقویت سرمایه انسانی و توجه به توانمندسازی این بخش با توجه به تکنولوژی روز و انتقال دانش فنی است.
رشد اقتصاد با بهره‌وری
در ادامه جعفر عسگری پیشکسوت حوزه بهره‌وری با اشاره به اینکه بعد از صدماتی که در دولت‌های نهم و دهم به اقتصاد وارد شد، دولت یازدهم با وعده بهبود شرایط فعالیت را آغاز کرد، گفت: حال پس از گذشت ۴ سال و بهبود شرایط نسبت به گذشته، زمان آن رسیده است که با برنامه مدون در بهره‌وری، اقتصاد صدمه دیده کشور رشد یابد.
وی ۴ برنامه دولت و نظام با موضوع بهره‌وری سیستم بانکی، بهره‌وری نظام اقتصادی، بهره‌وری بنگاه‌ها و بهره‌وری در تجارت را مهمترین برنامه‌ها برای پیشبرد اهداف و رشد اقتصادی همراه با نگاه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دانست.
این پیشکسوت حوزه بهره‌وری اظهار داشت: متأسفانه تمام مشکلات به گردن دولت و مجلس انداخته می‌شود درحالی‌که تمام دستگاه‌ها می‌توانند در اصلاح و بهینه‌سازی مصرف با آموزش‌های لازم و فرهنگ‌سازی اقدام کرده و رشد بهره‌وری را از بستر جامعه آغاز کنند.
ضرورت توجه به بهره‌وری و کارآفرینی
حسین سلاح ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز از دیگر سخنرانان اختتامیه جشنواره ملی بهره‌وری بود. وی دراین‌باره تأکید کرد: در حوزه اقتصاد برخی مباحث مورد ظلم قرار گرفته که بهره‌وری و کارآفرینی از جمله این مباحث هستند. در مورد بهره‌وری فقط حرف زده‌ایم و اقدام لازم در این زمینه صورت نگرفته است.
به باور وی رشد اقتصادی پایدار در هر کشوری از محل بهره‌وری محقق می‌شود و یکی از دلایل عدم تحقق رشد پایدار در کشور ما، بی‌توجهی به بهره‌وری در اقتصاد کشور است.
نائب رئیس اتاق ایران توضیح داد: تا زمانی که مباحثی مثل واقعی شدن نرخ ارز در اقتصاد کشور انجام نشود، شاهد رشد صادرات تولید و بهره‌وری نخواهیم بود. علاوه بر این تا زمانی که در اقتصاد انحصار وجود داشته باشد، رقابت‌پذیری اتفاق نمی‌افتد و درنتیجه نمی‌توان شاهد رشد بهره‌وری بود.
محمدعلی محمدی، رئیس کمیته راهبری جشنواره ملی بهره‌وری در جمع‌بندی این بخش گفت: نباید از ادامه مسیر اصلاحات اقتصادی ناامید شد. از طرفی فراموش نکنیم که تحولات از منظر بیرونی به‌یک‌باره اتفاق می‌افتد اما از منظر درونی سالها تلاش و برنامه‌ریزی اتفاق می‌افتد تا یک کشور بتواند به رشد و توسعه واقعی دست پیدا کند.
وی در رابطه با اینکه چرا در ایران موضوع بهره‌وری تا این حد غریب شده است، تشریح کرد: زمانی که در یک اقتصاد بیمار سودآوری در حد بالا به‌دور از بهره‌وری محقق می‌شود و راه‌های ساده‌تری برای کسب سود وجود داشته باشد، بهره‌وری به‌تدریج فراموش خواهد شد.
در انتهای پنل اول 18 شرکت برتر از سوی اعضای پنل تجلیل شدند. در این دوره برای سومین سال متوالی هیچ شرکتی نتوانست تندیس ملی بهره‌وری را از آن خود کند.
در پنل دوم، حسن فروزانفر، دبیر کمیته علمی جشنواره ملی بهره وری، خاطرنشان کرد: در محیط‌های نامناسب اقتصادی باوجود موانع بسیار، بنگاه‌های فعال نمی‌توانند روند رشد بهره‌وری را متوقف بدانند بلکه در این گونه محیط‌ها با داشتن برنامه‌ریزی دقیق و مناسب می‌توان به رشد و شکوفایی رسید. چه‌بسا شرکت‌هایی که در همین روزهای تحریم توانستند روند رشد سطح بهره‌وری خود را ادامه دهند.
به اعتقاد وی توجه ویژه به افزایش تولید ارزش‌افزوده بدون ورود منابع جدید به بنگاه، تمرکز بر کاهش مصرف منابع و خروجی‌های بیشتر با استفاده از منابع کمتر راهکارهای ارتقای بهره‌وری بنگاه‌ها است.