با توجه به اهمیت جایگاه و نقش تشکلها در نظام تصمیمسازی کشور و لزوم مشارکت همه مردم در امور جامعه، 22 مرداد در تقویم خورشیدی به عنوان روز ملی تشکلها و مشارکتهای اجتماعی، نامگذاری شده است. با تکیه بر همین اصل و تأکیدی دوباره بر دیده شدن تشکلها در روند سیاستگذاریها، گفتوگویی با دبیر انجمن تولیدکنندگان آبهای معدنی و آشامیدنی ایران داشتیم.
پیمان فروهر، دبیر انجمن تولیدکنندگان آبهای معدنی و آشامیدنی ایران در گفتوگو با اتاق ایران آنلاین تصریح کرد: برای صحبت کردن درباره تشکلها اول از هر نکتهای باید این سئوال را مطرح کنیم که چرا تشکلها باید شکل بگیرند و چه مأموریتی بر دوش آنهاست؟ بعد از این باید آسیبشناسی کنیم برای رسیدن به پاسخ این سئوال که چرا بعد از این همه سال که از قدمت تشکلگرایی در ایران میگذرد، همچنان تشکلها به جایگاه اصلی خود نرسیدند.
این فعال اقتصادی درباره پرسش اول، گفت: تشکلها ابزاری برای پیگیری منافع صنفی، سازوکاری برای توسعه پایدار، حکمرانی بهتر و ایجاد شفافیت در حوزههای مختلف هستند. بنابراین اگر باور کنیم تشکلها در اقتصاد، اجتماع و حاکمیت اثر دارند و جزو پیششرطهای رسیدن به توسعه هستند باید بدانیم چرا در ایران به جایگاه واقعی نرسیدند؟ پاسخ اینجاست؛ چون متولیان در بدنه حاکمیت باوری به تشکلها ندارند و نقش آنها را در توسعه درک نکردند چرا اگر تشکلها و توان آنها را باور داشتند، اجازه میدادند بزرگ شوند و کمککارشان باشند.
او ادامه داد: سالهاست از سازمان غذاودارو و سازمان استاندارد خواستیم که به انجمنها و تشکلهای فعال این حوزهها اعتماد و بخشی از وظایف اجرایی خود را به آنها واگذار کنند؛ ولی به دلیل نگاه جزیرهای، حاضر نشدند به تشکل جایگاه دهند و آنها را به عنوان بازوان اجرایی بشناسند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان آبهای معدنی و آشامیدنی خاطرنشان کرد: 40 سال است در بحث قیمتگذاری با دولت مشکل داریم و دولت استدلالهای منطقی انجمن را نمیپذیرد؛ این چنین وضعیتی را در هیچ کشوری شاهد نیستیم.
فروهر با بیان این مطلب که همه مراکز علمی و دانشگاهی در دنیا بر جایگاه تشکلها در رسیدن به توسعه اقتصادی، رشد اجتماعی و تقویت حکمرانی تأکید دارند، افزود: برای نمونه وضعیت هلند را مشاهده کنید یا کشورهای اسکاندیناوی که به مشارکت شهروندان در امور جامعه باور دارند و تشکلگرایی را به عنوان یکی از این مشارکتها تقویت میکنند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان آبهای آشامیدنی تأکید کرد: تشکلها میتوانند فرهنگ گفتوگو، مدارا و مسئولیتپذیری جمعی را گسترش دهند؛ اما چرا تشکلها نباید در دستگاههای اجرایی قدرت داشته باشند. پس نهادها و دستگاهها در بدنه حاکمیت باید به این باور برسند که جایگاه تشکلها در اقتصاد، جامعه و نظام حکمرانی رفیع و غیرقابل انکار است. البته گاهی دستگاهها واقف به این امر هستند؛ اما نمیخواهند.
او پیشنهاد داد: حاکمیت و در رأس آن دولت به دستگاههای متولی دستور دهد که در کنار میزهای تصمیمسازی خود جایگاه تشکلها را برابر با حق رأی خود منظور کنند. در غیر این صورت مانند همه سالهایی که پشت سر گذاشتیم، توفیقی در تشکلگرایی و به دنبال آن تحقق توسعه پایدار نخواهیم داشت. در آلمان تشکلهای صنفی و صنعتی نقش کلیدی دارند و مدلهای موفق دولت رفاه را با همین تشکلها طراحی و پیاده کردند.