نشست کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران با محوریت توسعه گردشگری پایدار و توانمندسازی اقتصادی جوامع محلی از طریق ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی با حضور جمعی از فعالان و صاحب‌نظران حوزه گردشگری برگزار شد.
در ابتدای این نشست رئیس کمیسیون گردشگری اقتصاد هنر، ورزش و فرهنگ اتاق ایران با اشاره به شعار امسال سازمان ملل متحد گفت: «گردشگری پایدار، ابزار توسعه» به‌عنوان شعار سال 2017 این سازمان انتخاب‌شده تا جوامع مختلف برای رسیدن به توسعه پایدار از طریق گردشگری تلاش کنند.
احمد اصغری قاجاری در مورد اقامتگاه‌های بوم‌گردی گفت: اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر اساس تعامل اجتماعی با محیط خود بنا شده‌اند و در صورت رونق، با توسعه ارزش‌های اجتماعی به توسعه جوامع محلی هم کمک می‌کنند.
اصغری قاجاری افزود: در نتیجه ایجاد اقامتگاه‌های بومی، جوامع محلی و بومی‌های ساکن در مقاصد گردشگری توانمند شده و با توسعه خرده‌فرهنگ‌ها، خود را برای پذیرش گردشگری پایدار آماده می‌کنند. همچنین می‌توان با بهره‌گیری از استعدادهای این جوامع به بهره‌گیری از گردشگری برای توسعه این جوامع امیدوار بود.
رئیس کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران با تأکید بر اهمیت آموزش در توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی گفت: میزبانان گردشگری در جوامع بومی باید بدانند گردشگری چه مزایایی برای آن‌ها خواهد داشت و با آموزش‌های مناسب، باید زمینه توسعه این نوع از اقتصاد گردشگری را در این جوامع گسترش داد.
اصغری قاجاری افزود: گردشگری و مردم بومی رابطه‌ای دوطرفه دارند ازیک‌طرف گردشگری به مردم بومی سود می‌رساند از سوی دیگر بومیان در صنعت گردشگری نقش ایفا می‌کنند و وقتی می‌گوییم گردشگری در توسعه اقتصادی جامعه نقش ایفا می‌کند، به معنای بهره‌گیری از ظرفیت‌های کسب‌وکارها در راستای پذیرش گردشگر است و در این میان مردم هم می‌توانند سهم خود را از فواید آن ببرند.
رئیس کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران وجود زیرساخت‌های گردشگری را هم مهم خواند و گفت: برای آماده‌سازی جوامع محلی و پذیرش گردشگران به ابزارهای سخت‌افزاری و زیرساختی نیاز داریم و توسعه راه‌ها، ایجاد تابلوها و نشانه‌های گردشگری و ایجاد اقامتگاه‌ها از نکات ضروری در این زمینه است.
برای تحقق رشد هشت‌درصدی؛ به گردشگری توجه کنیم
در بخش دیگری از نشست، رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران با تأکید بر اهمیت صنعت گردشگری برای اقتصاد کشور گفت: برای تحقق رشد هشت‌درصدی باید به سمت گردشگری برویم و مسیرهایی را برای رسیدن به رشد پایدار از طریق گردشگری تعریف کنیم.
ابوالفضل روغنی گلپایگانی با اشاره به انتخاب دوباره حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور گفت: تصور ما این است که در دولت دوازدهم زیرساخت‌ها و مسائل فرهنگی گردشگری به نسبت دولت قبل باید بهتر شود.
روغنی گلپایگانی با اشاره به ظرفیت‌های طبیعی بسیار کشور گفت: ازلحاظ اقلیم جزو ده کشور برتر جهان هستیم و باید از این مزیت هر چه بیشتر برای توسعه از طریق توریسم، استفاده کنیم.
ضرورت‌های پرداختن به توسعه پایدار از طریق گردشگری
در بخش دیگری از نشست، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی مواردی را پیرامون توسعه گردشگری از طریق جوامع محلی ارائه کرد.
محمود ضیایی گسترش بیکاری و وجود بیش از دو میلیون خانوار زیرخط فقر و افزایش شکاف طبقاتی میان دهک‌های پایین و بالای جامعه و تشدید عدم تعادل‌های منطقه‌ای و جغرافیایی در کشور را از مهم‌ترین ضرورت‌های پرداختن به توسعه پایدار از طریق گردشگری عنوان کرد.
ضیایی تشدید مهاجرت‌های روستایی به شهرها، رشد حاشیه‌نشینی اجتماعی درنتیجه تشدید حاشیه‌نشینی اقتصادی و رشد فزاینده آسیب‌های اجتماعی درنتیجه بیکاری و فقر را از عواملی برشمرد که توجه به درآمد گردشگری در جوامع محلی را ضروری می‌کند.
وی همچنین بر توانمندسازی بانوان در توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی تأکید کرد و گفت: با تمرکز بر نقش‌های تعریف‌شده برای بانوان در جوامع روستایی، بانوان می‌توانند درآمدهای خوبی از این طریق کسب کنند.
توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی برای رفع محرومیت از مناطق محروم
مدیرکل دفتر همکاری و توافق‌های ملی گردشگری سازمان میراث فرهنگی سخنران دیگر این مراسم بود.
محمدعلی فیاضی از طرح سازمان میراث فرهنگی برای توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی برای رفع محرومیت در مناطق مختلف کشور خبر داد.
فیاضی در ابتدا در تعریف اقامتگاه بوم‌گردی گفت: اقامتگاه‌هایی هستند که در محیط‌های طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست‌محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی و سیمای طبیعی منطقه احداث‌شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی، زمینه حضور و اقامت طبیعت گردان را کیفیتی قابل‌قبول و تعریف‌شده در محیط‌های طبیعی فراهم می‌کنند.
وی با تأکید بر توجه به محیط‌زیست اطراف در این اقامتگاه‌ها گفت: مهم‌ترین ویژگی اقامتگاه‌های بوم‌گردی این است که کمترین آسیب را به محیط‌زیست اطراف اعم از طبیعی و فرهنگی وارد کرده و کمترین تأثیر ممکن را هنگام سخت و ساز بر روی محیط طبیعی اطراف می‌گذارند.
فیاضی افزود: همچنین متناسب با بافت فیزیکی و فرهنگی منطقه هستند و با توجه به شکل ظاهر، رنگ، معماری محلی ساخته‌شده‌اند.
وی با اشاره به چند نمونه از اقامتگاه‌های بوم‌گردی ایران گفت: این اقامتگاه‌ها حتی با سرمایه 10 میلیونی هم در کشور ایجادشده‌اند که نشان می‌دهد با سرمایه کم می‌توان چند اشتغال مستقیم و غیر مستقیم از طریق این اقامتگاه‌ها ایجاد کرد.
فیاضی ایجاد زمینه مشارکت و کسب درآمد پایدار برای ساکنین محلی، ایجاد زمینه تعامل مسالمت‌آمیز در جوامع محلی، ایجاد زمینه حفظ، بازسازی، احیای معماری و صنایع روستایی را از مهم‌ترین فرصت‌های ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی عنوان کرد.
فیاضی گفت: مناطقی که عمدتاً آثار و جذابیت‌های زیاد اما امکانات حداقلی دارند با راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم گردی و استفاده از ظرفیت جوامع محلی به توسعه جامعه خود کمک می‌کنند.
مدیرکل سازمان میراث فرهنگی بر نقش مهم آموزش و فرهنگ‌سازی در توسعه جوامع محلی از طریق گردشگری تأکید کرد و گفت: ظرفیت‌سازی ذهنی در جوامع محلی برای ایجاد اقامتگاه‌ها بسیار مهم است و به رسیدن به هدف کمک می‌کند.
وی تصریح کرد: آموزش و توانمندسازی محور برنامه‌ها است و یک بسته آموزشی تهیه‌شده تا گردشگری و توسعه پایدار در مناطق محروم درونی شود.
فیاضی افزود: اگر بتوانیم مدل ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی را در جوامع محروم توسعه دهیم، می‌توانیم بگوییم که گردشگری به تولید و توزیع ثروت در آن جوامع کمک می‌کند.
طبق گفته‌های مدیرکل سازمان میراث فرهنگی تاکنون در استان اصفهان 114، در استان کرمان 102 و در استان یزد 90 اقامتگاه بوم‌گردی ایجادشده‌اند و نوروز امسال 60 هزار نفر در اقامتگاه‌های بوم‌گردی اقامت داشته‌اند.
فیاضی معتقد است ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مناطق کویری که توسعه و اشتغال در آن مناطق به‌سختی ایجاد می‌شوند، گام بزرگی در جهت توسعه آن مناطق است.
وی از برنامه سازمان میراث فرهنگی برای ایجاد دو هزار اقامتگاه بوم‌گردی در کشور تا پایان برنامه ششم خبر داد و گفت: برای سه‌ماهه اول سال 96، 73 روستای دارای مزیت طبیعی، معماری و صنایع‌دستی را انتخاب کرده‌ایم که شود.
نگاه متفاوت به سازمان اتاق
همچنین معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق ایران در این نسیت گفت: در دهه گذشته بسیاری نگاهشان به اتاق متفاوت بود و اتاق را به‌عنوان سازمانی صرفاً معطوف به صنعت و صادرات و واردات می‌شناختند اما امروز به مدد ایجاد کمیسیون گردشگری این نگاه متفاوت شده است و اعضای اتاق در حوزه گردشگری هم‌نشست‌های کارشناسی برگزار کرده و نظر مشورتی می‌دهند.
مظفر علیخانی افزود: اینکه نزدیک به 20 دستگاه و نهاد در ارتباط با گردشگری برای سیاست‌گذاری و وضع قوانین در این حوزه فعالیت می‌کنند نشان می‌دهد که نیازمند اجماع در کشور در زمینه گردشگری هستیم.
علیخانی با اشاره به تصویب یک‌فوریت طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه گفت: از نگاه کارشناسی بنده این تغییر بسیار مثبت است و پاسخگویی سازمان به مجلس و بخش خصوصی را افزایش می‌دهد همچنین از جهت تعامل با اتاق و بخش خصوصی هم می‌تواند تعیین‌کننده باشد.
معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق ایران همچنین بر نقش مهم دیپلماسی در توسعه گردشگری تأکید کرد و گفت: دیپلماسی نقش فراگیری در توسعه تعاملات سیاسی و اقتصادی ما با جهان دارد و در حوزه‌های دیگر مانند فناوری و حمل‌ونقل هم می‌تواند تأثیر بگذارد.
عیلخانی با تأکید بر نقش مهم گردشگری در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفت: اتاق ایران، سازمان میراث فرهنگی و جامعه علمی و دانشگاهی سه ضلع اقتصاد مقاومتی برای تحقق این امر هستند و همکاری این سه ضلع در این زمینه بسیار مهم است.
وی همچنین با تأکید بر لزوم کاهش تصدی‌گری دولت درزمینه فعالیت‌های گردشگری گفت: تا زمانی که رقابت دولت و بخش خصوصی در موضوعات مختلف ادامه دارد بخش خصوصی توان رقابت با بخش دولتی ندارد و بخش دولتی اگر یک درصد هم سهام داشته باشد رانت محسوب شده و قدرت رقابت را از بخش خصوصی می‌گیرد.