به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی یزد؛ اصغر آقانبیل با اشاره به تجربیات موفق اصفهان در حوزه گردشگری گفت: اصفهان امروز با اجرای طرح‌های مشترک و همراهی همه دستگاه‌های دولتی و خصوصی در مسیر توسعه گردشگری پیشرو است، در یزد هم اقدامات خوبی آغاز شده اما هنوز ظرفیت‌های فراوانی وجود دارد که باید بالفعل شود. برندینگ یزد نیازمند برگزاری رویدادها و ایونت‌های مختلف است تا گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از این استان ترغیب شوند.
نبیل با بیان اینکه ظرفیت‌های اقامتی و زیرساختی یزد در سال‌های اخیر توسعه یافته، ادامه داد: انتظار ما این است که با همراهی بخش خصوصی و حمایت اتاق بازرگانی، سهم یزد از گردشگری کشور افزایش یابد، نوروز امسال حدود ۸۰ هزار نفر از مجموعه نیر بازدید کردند اما این حضور باید در طول سال تداوم داشته باشد.
وی یکی از ظرفیت‌های مغفول یزد را «توسعه گردشگری کشاورزی» عنوان کرد و افزود: با توجه به محدودیت منابع آبی، کشاورزی سنتی دیگر توجیه اقتصادی ندارد اما می‌توان آن را با گردشگری تلفیق کرد، وقتی گردشگر خودش محصول را برداشت می‌کند؛ مثلاً گوجه‌فرنگی یا تخم‌مرغ و با همان محصول غذا درست می‌کند، ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌شود، این همان چیزی است که در دنیا به عنوان اَگرواِکو‌توریسم رایج است و یزد هم می‌تواند پایلوت اجرای آن باشد.
رییس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی یزد با اشاره به نقش جوامع محلی در توسعه گردشگری گفت: اگر کشاورزان بتوانند خانه‌های خود را به بوم‌گردی تبدیل کنند یا محصولاتشان را مستقیم به گردشگران عرضه کنند، هم درآمد بیشتری خواهند داشت و هم توسعه پایدار در منطقه محقق می‌شود.
نبیل با قدردانی از تلاش‌های مجموعه «نیر زیبای من» خاطرنشان کرد: این مجموعه نمونه‌ای از یک توسعه منطقه‌ای موفق است که می‌تواند الگوی گسترش اکوتوریسم و گردشگری کشاورزی در یزد باشد.
ضرورت تدوین برنامه جامع برای توسعه اکوتوریسم در استان
مرتضی بذرافشان، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع وابسته اتاق بازرگانی نیز با اشاره به اهمیت گردشگری طبیعت‌محور اظهار کرد: اکوتوریسم صرفاً بازدید از طبیعت نیست، بلکه سفری مسئولانه همراه با توجه به محیط زیست، احترام به جوامع محلی و رعایت اصول پایداری است.
بذرافشان با معرفی ظرفیت‌های یزد در این حوزه افزود: استان یزد با برخورداری از مناطق حفاظت‌شده، قرق‌های اختصاصی و تنوع خاصی از گونه‌های گیاهی و جانوری از جمله گونه‌های اندمیک مانند زاغ بور و هوبره، جایگاه ویژه‌ای در اکوتوریسم کشور دارد، در حال حاضر حدود ۱۷۰ راهنمای تخصصی طبیعت‌گردی در استان فعال هستند که نیمی از آنان به عکاسان حیات وحش نیز تبدیل شده‌اند.
وی توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی، بهره‌گیری از جاذبه‌های ژئوتوریسم و توانمندسازی جوامع محلی را از دیگر ظرفیت‌های استان در این حوزه دانست و تأکید کرد: برای پیشبرد این اهداف باید حمایت از کارآفرینان محلی، جذب منابع مالی، شبکه‌سازی، ایجاد خوشه‌های اکوتوریسمی و تقویت بازاریابی و برندینگ در دستور کار قرار گیرد.
دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع وابسته اتاق بازرگانی یزد خاطرنشان کرد: استان نیازمند یک برنامه جامع توسعه اکوتوریسم است که می‌تواند در شورای پژوهشی اتاق بازرگانی بررسی شود. همچنین لازم است قوانین دست‌وپاگیر برای بازدید و عکاسی در مناطق حفاظت‌شده اصلاح شود تا سرمایه‌گذاران و فعالان این حوزه با سهولت بیشتری فعالیت کنند.
بذرافشان استفاده از بازاریابی نوین، فناوری‌های دیجیتال و توسعه زیرساخت‌های مرتبط را از مهم‌ترین راهکارها برای رونق اکوتوریسم در یزد عنوان کرد.
هم‌افزایی بین دستگاه‌ها و بخش خصوصی مسیر رونق گردشگری را هموار می‌کند
سید محمد رستگاری، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد در نشست کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی یزد که در مجموعه «نیر زیبای من» برگزار شد، این مجموعه را نمونه‌ای موفق از توسعه منطقه‌ای دانست و گفت: داستان شکل‌گیری این مجموعه نشان می‌دهد که با عزم و همت مردم و سرمایه‌گذاران می‌توان حتی روستاهایی که روزگاری فراموش‌شده بودند را به نقطه‌ای شناخته‌شده در سطح کشور تبدیل کرد. امروز نام “نیر زیبای من” در بسیاری از محافل گردشگری مطرح است و این منطقه می‌تواند الگوی ارزشمندی برای توسعه سایر نقاط استان باشد.
وی با اشاره به همراهی مردم و بخش خصوصی در راه‌اندازی این مجموعه افزود: این تجربه نشان داد که اگر اعتمادسازی و مشارکت محلی شکل بگیرد، حتی مهاجرت معکوس نیز محقق خواهد شد، بسیاری از خانواده‌ها با ایجاد گلخانه‌ها و کسب‌وکارهای نوین کشاورزی به این منطقه بازگشته‌اند و همین امر به رونق اقتصادی و اجتماعی آن کمک کرده است.
رستگاری در ادامه به ضرورت تعامل بیشتر میان حوزه گردشگری و محیط‌زیست تأکید کرد و اظهار داشت: یکی از چالش‌های جدی، نگرانی سازمان محیط‌زیست نسبت به ورود گردشگران به مناطق حفاظت‌شده است باید این اطمینان ایجاد شود که توسعه گردشگری نه تنها آسیبی به محیط‌زیست وارد نمی‌کند، بلکه با مدیریت صحیح می‌تواند به حفاظت بهتر از حیات‌وحش و زیست‌بوم منجر شود.
مدیرکل میراث‌فرهنگی یزد همچنین به ظرفیت‌های طبیعی و زمین‌شناسی استان اشاره کرد و گفت: مطالعات بین‌المللی نشان داده که یزد در حوزه ژئوپارک و زمین‌شناسی شرایطی منحصربه‌فرد دارد، این همجواری با کویر مرکزی و آثار به‌جامانده از حرکت یخچال‌ها در طول تاریخ، جاذبه‌ای کم‌نظیر ایجاد کرده که می‌تواند زمینه‌ساز معرفی یزد به‌عنوان یکی از مقاصد ویژه گردشگری طبیعی در سطح جهانی باشد.
رستگاری گفت: در چند ماه اخیر با وجود همه فراز و نشیب‌ها، جلسات و برنامه‌های خوبی برگزار شده و تلاش همه همکاران و فعالان این است که حال خانواده گردشگری بهتر شود و با ایجاد هم‌افزایی، زمینه رونق این صنعت پس از دوره‌های دشوار گذشته فراهم گردد.
وی با قدردانی از ورود جدی اتاق بازرگانی یزد به موضوع گردشگری افزود: پیش از این، ادبیات غالب در اتاق بازرگانی بیشتر صنعتی بود و کمتر به گردشگری پرداخته می‌شد؛ اما اکنون شاهد هستیم که این رویکرد تغییر کرده و مجموعه‌ای مانند شرکت شهرک‌ها نیز با احیای خوشه گردشگری به کمک این حوزه آمده‌اند که اقدامی ارزشمند است.
رستگاری با اشاره به اولویت‌های مطرح‌شده در جلسات اخیر اظهار داشت: برای رونق گردشگری باید محتوای چندزبانه تولید شود، رویدادهای متنوع در استان برگزار گردد، حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی پررنگ‌تر شود و آموزش هم در دو سطح ، جامعه گردشگری و جوامع محلی جدی‌تر دنبال شود. در کنار این‌ها موضوع زیرساخت‌ها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی خواستار تقسیم کار تخصصی میان نهادها و تشکل‌های مختلف شد و تأکید کرد: اگر هر مجموعه بر اساس توانمندی خود بخشی از این اولویت‌ها را بر عهده بگیرد، از موازی‌کاری جلوگیری می‌شود و هم‌افزایی واقعی شکل می‌گیرد. به عنوان نمونه، اتاق بازرگانی می‌تواند محور کار را بر محتواسازی چندزبانه متمرکز کند، انجمن‌ها و مجموعه‌های آموزشی بر آموزش، شهرداری بر رویدادها و سایر نهادها نیز متناسب با ظرفیت خود مسئولیت‌هایی را بر عهده بگیرند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی یزد تصریح کرد: تشکیل یک کنسرسیوم گردشگری می‌تواند توان پراکنده استان را در کنار هم قرار دهد. اگر این تقسیم کار انجام شود و حمایت استانداری و سایر دستگاه‌ها هم جلب گردد، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت می‌توان خروجی‌های بسیار خوبی گرفت.
رستگاری در پایان گفت: اداره کل میراث‌فرهنگی نیز به‌عنوان متولی این حوزه آماده است هر آنچه در توان دارد برای تسهیلگری و حمایت در اختیار بگذارد تا با همکاری و هم‌افزایی همه بخش‌ها، مسیر توسعه گردشگری و صنایع‌دستی استان هموارتر شود.
امکان‌سنجی ایجاد خوشه فرش دستباف در دستور کار قرار دارد
علیرضا رضایی، معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی یزد در نشست کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی یزد گفت: در بخش گردشگری تلاش کرده‌ایم بخشی از حمایت‌ها و تأمین اعتبار را ذیل خوشه گردشگری بیاوریم و خوشبختانه تاکنون مشکلی در این زمینه نداشته‌ایم، در کنار آن، ایجاد خوشه فرش دستباف یزد نیز در دستور کار قرار گرفته و امکان‌سنجی آن آغاز شده است، امیدواریم تا پایان سال به نتیجه برسد.
وی با اشاره به تجربیات موفق گذشته افزود: روش خوشه‌سازی پیش‌تر در حوزه‌هایی همچون جواهرات، زیلوبافی و دیگر صنایع سنتی به نتیجه رسیده و موفقیت‌آمیز بوده است، اکنون با توجه به فعالیت خوشه گردشگری، خوشه فرش نیز می‌تواند به‌عنوان مکمل عمل کرده و همپوشانی مناسبی میان صنایع‌دستی و گردشگری ایجاد کند.
رضایی تأکید کرد: اگرچه ورود شرکت شهرک‌های صنعتی به حوزه‌هایی مانند گردشگری و صنایع‌دستی جزو وظایف ذاتی ما نبوده، اما تجربه چند ماه اخیر نشان داده که این ورود ارزشمند و امیدبخش بوده است، همکاری و همدلی شکل‌گرفته در این مسیر و ظرفیت‌های فیزیکی و معنوی موجود در استان، فرصت بزرگی برای یزد به شمار می‌رود.
تشکیل کمیته فرش، هنر و صنایع‌دستی در اتاق بازرگانی یزد ضرورتی برای توسعه اقتصاد خلاق است
الهه افسریه در نشست کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی یزد با تأکید بر ظرفیت‌های صنایع خلاق استان گفت: صنایع‌دستی، هنرهای سنتی و فرش از دیرباز بخشی از هویت فرهنگی و اقتصادی یزد بوده‌اند و امروز می‌توانند به‌عنوان یک صنعت پاک، پایدار و کم‌هزینه نقش مهمی در اقتصاد استان ایفا کنند. اقتصاد خلاق با کمترین آلایندگی و بیشترین ارزش افزوده می‌تواند به توسعه پایدار یزد کمک کند.
وی با اشاره به چالش‌های این حوزه افزود: نبود شبکه منسجم میان هنرمندان و تولیدکنندگان، ضعف در بسته‌بندی و طراحی متناسب با بازار جهانی، و فاصله میان هنرمندان سنتی و نسل جوان از جمله مشکلاتی است که مانع شکوفایی این بخش شده است، در مقابل، فرصت‌های بزرگی همچون علاقه گردشگران خارجی به هنر اصیل ایرانی، ظرفیت بالای صادرات و امکان استفاده از فناوری‌های نوین و پلتفرم‌های دیجیتال برای فروش آنلاین وجود دارد.
افسریه تصریح کرد: با توجه به تجربه موفق اتاق‌های بازرگانی ایران و اصفهان در تشکیل کمیته‌های مشابه، پیشنهاد ما ایجاد کمیته فرش، هنر و صنایع‌دستی ذیل کمیسیون گردشگری اتاق یزد است. این کمیته می‌تواند با حضور بخش خصوصی، نهادهای دولتی، انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی، به هم‌افزایی و همگرایی در این حوزه کمک کند و از جزیره‌ای عمل کردن جلوگیری نماید.
وی درباره اهداف این کمیته گفت: ایجاد بانک اطلاعاتی از هنرمندان و فعالان، طراحی تورهای گردشگری با محوریت کارگاه‌های هنری، برگزاری رویدادها و نمایشگاه‌های تخصصی، توانمندسازی نسل جوان، ایجاد برند مشترک صنایع‌دستی یزد و حضور در بازارهای جهانی بخشی از برنامه‌های پیشنهادی این کمیته خواهد بود.
افسریه تأکید کرد: انتظار ما از کمیسیون گردشگری، حمایت از رسمیت یافتن این کمیته، تأمین بودجه اولیه برای برنامه‌های پایلوت و همراهی در حضور نمایشگاهی داخلی و خارجی است. یقین دارم با هم‌افزایی میان همه بخش‌ها، صنایع‌دستی و هنر یزد می‌تواند بار دیگر جایگاه شایسته خود را در اقتصاد استان به دست آورد.
ایران تنها کشور جهان در تلاقی سه ناحیه رویشی کلان است
صادقی، طبیعت‌شناس نیز در این نشست گفت: یکی از شاخه‌های مهم اکوتوریسم در جهان، پرنده‌نگری است که در بسیاری کشورها درآمدزایی بالایی دارد، برای نمونه در انگلستان شمار علاقه‌مندان به پرنده‌نگری از فوتبال‌دوستان بیشتر است، این ظرفیت نشان می‌دهد که ما نیز می‌توانیم با تکیه بر تنوع زیستی کشورمان سهم مهمی از این بازار جهانی داشته باشیم.
وی افزود: ایران جایگاهی منحصر به‌فرد در جهان دارد؛ زیرا تنها کشوری است که در تلاقی سه ناحیه رویشی کلان شامل اروپا، آفریقا و هند-چین قرار گرفته است، به همین دلیل تنوع گیاهی و جانوری کشور ما کم‌نظیر است و بسیاری از گونه‌ها همچون خرس قهوه‌ای، خرس سیاه بلوچی، گورکن و آهوی ایرانی بخشی از این گنجینه ارزشمند به شمار می‌روند.
این طبیعت‌شناس با اشاره به ظرفیت‌های یزد اظهار کرد: اقلیم ایرانی-تورانی که مرکز آن استان یزد است، زیستگاه گونه‌های خاصی همچون زاغ بور محسوب می‌شود؛ پرنده‌ای که تنها در ایران یافت می‌شود و برای پرنده‌نگران خارجی جذابیت ویژه‌ای دارد. از این رو یزد می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم گردشگری طبیعت در کشور تبدیل شود.
صادقی تأکید کرد: در ایران تاکنون ۵۷۲ گونه پرنده شناسایی شده است و هر یک می‌تواند به‌عنوان جاذبه‌ای برای گردشگران داخلی و خارجی مطرح شود، با سرمایه‌گذاری هدفمند و بومی‌سازی این ظرفیت‌ها، ایران و به‌ویژه یزد می‌تواند به یک کلکسیون زنده از بهترین‌های طبیعت جهان بدل شود.
شهرستان‌ها باید به ایستگاه‌های گردشگری تبدیل شوند
رامین زارع، رئیس اتاق بین المللی جوانان یزد با اشاره به ظرفیت‌های مغفول در شهرستان‌های استان گفت: بعضی وقت‌ها از ظرفیت مناطق مختلف استان غافل می‌شویم، در حالی که یزد در شعاع ۱۰۰ کیلومتری خود، از مهریز تا تفت و مناطق اطراف، قابلیت ایجاد ایستگاه‌های گردشگری را دارد.
وی افزود: این برای نخستین بار است که کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خارج از مرکز استان برگزار می‌شود و امیدوارم این روند ادامه یابد. چنین رویدادهایی می‌تواند انگیزه‌ای تازه ایجاد کند و به فضایی برای هم‌افزایی بین کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، بدنه دولت و سرمایه‌گذاران در شهرستان‌ها تبدیل شود.
زارع با بیان اینکه استراتژی گردشگری یزد باید از «مسیر گردشگر» به «ایستگاه گردشگر» تغییر یابد، اظهار کرد: در حال حاضر میانگین اقامت گردشگران در یزد حدود دو شب است، در حالی که می‌توان با ایجاد رویدادها و تنوع‌بخشی به حوزه گردشگری مانند کشاورزی، ورزشی و گردشگری روستایی، این عدد را به سه یا چهار شب افزایش داد.
رئیس اتاق بین المللی جوانان یزد تأکید کرد: سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری شهرستان‌ها نه تنها موجب رونق این بخش می‌شود، بلکه اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی مناطق را نیز به همراه دارد. هدف ما این است که گردشگری به توسعه متوازن استان کمک کند.
مجموعه «نیر زیبای من» می‌تواند به نماد جدید سفر به یزد تبدیل شود
پیری، رئیس جامعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان یزد در این نشست گفت: خوشحالم که نام بوم‌گردی در مجموعه نیر زیبا نیز مطرح شده است. امروز ما شبکه‌ای گسترده از ۳۷۰۰ اقامتگاه بوم‌گردی در سراسر ایران داریم که می‌تواند در معرفی و تبلیغ چنین ظرفیت‌هایی نقش‌آفرینی کند. مجموعه نیر زیبای من به دلیل برخورداری از طبیعت منحصربه‌فرد، حیات وحش و جلوه‌های خاص طبیعی، می‌تواند به یک علامت سؤال جذاب برای سفر به یزد تبدیل شود و وجه تمایزی برای این استان باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به ظرفیت‌های صنایع‌دستی اشاره کرد و افزود: ۱۵ فرش ایران به نام ۱۵ شهر کشور ثبت جهانی شده است که یکی از آن‌ها به اردکان تعلق دارد. این ثبت حدود ۱۵ سال پیش انجام شد اما متأسفانه تاکنون اقدام عملی جدی برای بهره‌برداری از این فرصت صورت نگرفته است.
پیری ادامه داد: خوشبختانه امروز اتاق بازرگانی درصدد پیگیری این موضوع است، از آنجا که بنده رئیس هیئت‌مدیره بزرگترین تعاونی صنایع‌دستی کشور نیز هستم، اعلام می‌کنم که هر کمکی در این زمینه از دستم برآید، انجام خواهم داد. امیدوارم با حمایت اتاق بازرگانی، تعاونی ما بتواند به‌عنوان پایلوت، آغازگر حرکت‌های جدید در زمینه صنایع‌دستی در یزد باشد.
صنایع‌دستی و گردشگری یزد در کنار هم ارزش‌آفرینی می‌کنند
مجید عربی، معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد گفت: با توجه به اینکه گردشگری و صنایع‌دستی همواره در کنار یکدیگر قرار دارند، گردشگری که به یزد سفر می‌کند، ضمن بازدید از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی استان، صنایع‌دستی را نیز به‌عنوان سوغات تهیه می‌کند و همین امر جایگاه این حوزه را بیش‌ازپیش برجسته کرده است. اهداف و انتظاراتی که برای این کمیته تعریف شده، بسیار درست و به‌جا است و می‌تواند مسیر توسعه صنایع‌دستی استان را هموار کند.
عربی با اشاره به ظرفیت بالای یزد در این حوزه ادامه داد: در حال حاضر حدود پنج هزار هنرمند صنایع‌دستی در استان فعالیت دارند و یزد تنها استانی است که دارای دو شهر جهانی صنایع‌دستی است. همین ویژگی‌ها ضرورت توجه ویژه به صنایع‌دستی و فراهم کردن بستر ارتقا و توسعه آن را دوچندان می‌کند.
معاون صنایع‌دستی استان افزود: صنایع‌دستی علاوه بر جنبه هنری، با معیشت هنرمندان و خانواده‌های آنان گره خورده است، بسیاری از هنرمندان می‌توانستند مشاغل ساده‌تری با درآمد ثابت داشته باشند، اما ترجیح داده‌اند در این مسیر باقی بمانند و هنر اصیل ایرانی را زنده نگه دارند، بنابراین هر اقدامی که منجر به بهبود وضعیت اقتصادی این قشر شود، نه‌تنها به معیشت خانواده‌ها، بلکه به فرهنگ کشور نیز کمک خواهد کرد.
وی در پایان تأکید کرد: از این اتفاق بسیار خوشحال هستم و امیدوارم با برگزاری جلسات کمیته و اجرای برنامه‌های هدفمند، شاهد نتایج مؤثر در حوزه صنایع‌دستی استان باشیم. ما نیز به‌عنوان میراث‌فرهنگی در خدمت این حرکت ارزشمند خواهیم بود.