انتخابات ریاست‌جمهوری ماه قبل در کره‌جنوبی، پایانی بود بر ۶ ماه التهاب و کشمکش سیاسی در این کشور؛ التهابی که «پارک گئون‌هه» را از مسند ریاست‌جمهوری پایین کشید. مون جا‌این، رئیس‌جمهور جدید فردای انتخابات سوگند یاد کرد و بلافاصله کارش را آغاز کرد تا طبق وعده‌ای که داده بار دیگر جامعه دوپاره شده کره‌جنوبی را متحد کند، از روابط میان دو کره تنش‌زدایی کند، اشتغال ایجاد کند و با فساد دولتی به مقابله بپردازد.
کره جنوبی هم در زمینه صادرات و هم در زمینه واردات جزو 5 کشور اولی است که با ایران مبادلات تجاری دارند. طبق آمار گمرک در سال 1395 کره جنوبی با 2 میلیارد و 876 میلیون دلار، پس از کشورهای چین، امارات، عراق و ترکیه، پنجمین مقصد صادرات ایران بوده است. طی این همین سال، این کشور 3 میلیارد و 460 میلیون دلار صادرات به ایران داشته تا در ردیف کشورهای صادرکننده به ایران در جایگاه سوم قرار گیرد. کره جنوبی پنجمین کشور عمده طرف معامله با ایران در زمینه صادرات غیرنفتی نیز به شمار می‌رود. حدود 6.5 درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران به کره جنوبی است و این کشور پس از چین، امارات، عراق و ترکیه قرار می‌گیرد. کره‌ای ها در دوره تحریم‌های بین المللی علیه ایران نیز همواره یکی از طرف‌های اصلی مبادلات تجاری با ایران بوده اند.
همزمان با برگزاری مراسم سوگند آقای مون در سئول، با سفیر کره‌جنوبی در منزلش در تهران به گفتوگو نشستیم. «کیم سئونگ‌هو» که دومین دوره سفارتش در ایران را تجربه می‌کند به آینده روابط دو کشور بسیار خوش‌بین است و می‌گوید ایران و کره جنوبی در مسیر رشد مبادلات تجاری قرار دارند. به گفته او استراتژی کره در توسعه روابطش با ایران بر 4محور استوار است: ترمیم روابط تجاری، موازنه تجاری، تقویت به‌هم‌پیوستگی و شناخت متقابل.
***
کره‌جنوبی همیشه یکی از شرکای تجاری اصلی ایران بوده است. البته روابط تجاری دو کشور در اثر تحریم‌های بین‌المللی آسیب بسیار دید. به‌نظر شما پس از توافق هسته‌ای شرایط به چه شکل پیش رفته است؟
قبل از هر چیز، می‌خواهم این اطمینان را به مردم و شرکای تجاری‌مان در ایران بدهم که با استقرار رئیس‌جمهور جدید در کره، هیچ تغییری در سیاست‌های تجاری ما در قبال ایران ایجاد نخواهد شد. روابط ما با ایران در دولت جدید قطعا بار دیگر رشد خواهد کرد. ایران تأمین‌کننده اصلی نفت مورد نیاز کره‌جنوبی است. بدون نفت ایران، اقتصاد کره متزلزل خواهد شد. بعد از توافق هسته‌ای مبادلات تجاری دوجانبه میان ایران و کره‌جنوبی رشد چشمگیری داشته است. سال گذشته شاهد رشد 37درصدی بودیم. مبادلات ما در 3ماهه اول سال‌جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته 60درصد رشد داشته است.
بنابراین در مسیر رشد مبادلات تجاری قرار داریم. ایران همچنان یکی از شرکای تجاری اصلی ماست. غیراز این، شرکت‌های کره‌ای پس از امضای توافق هسته‌ای بار دیگر به سمت ایران هجوم آورده‌اند. آنها به‌دنبال حضور در پروژه‌های ایران هستند. از سوی دولت کره‌جنوبی هیچ‌گونه محدودیتی برای توسعه روابط چه در سطح دولتی و چه در سطح شرکت‌های خصوصی با طرف‌های ایرانی وجود ندارد. در سفر سال گذشته خانم پارک به ایران اتفاقات بسیار خوبی رقم خورد و توافقات خوبی حاصل شد. ما همچنان به توسعه روابط با ایران متعهد هستیم.
خانم پارک یک بسته حمایتی 15میلیارد دلاری برای توسعه روابط با ایران تخصیص داد؛ آیا دولت جدید هم به آن پایبند خواهد بود؟
قطعا؛ این بودجه برای حمایت از شرکت‌های کره‌ای تعیین شده که در پروژه‌های ایران مشارکت کنند. دولت کره به این شرکت‌ها از این بسته حمایتی وام خواهد داد.
در یک سال گذشته هیأت‌های متعدد از کره‌جنوبی به ایران سفر کرده‌اند. زمینه‌ها و پتانسیل‌های موجود برای تقویت همکاری‌های تجاری میان ایران و کره‌جنوبی را در کوتاه‌مدت و بلندمدت در کجاها می‌بینید؟
استراتژی ما در توسعه روابط‌مان با ایران بر 4محور استوار است. اول ترمیم روابط تجاری. مبادلات تجاری ما به‌دلیل تحریم‌ها به کمتر از یک سوم کاهش پیدا کرده بود. ما باید روابط تجاری‌مان را ترمیم کنیم. سال گذشته، نخستین بار بود که روند نزولی مبادلات تجاری میان ایران و کره‌جنوبی، تغییر کرد و صعودی شد. باید به‌زودی به سطح روابط تجاری پیش از تحریم‌ها بازگردیم. محور دوم، موضوع موازنه تجاری است.
95تا 98درصد واردات ما از ایران مربوط به واردات نفت است. خب، تصور کنید که ما تصمیم بگیریم نفت‌مان را از یک کشور دیگر وارد کنیم. چه اتفاقی برای روابط دو کشور می‌افتد؟ بنابراین باید به سمت متنوع کردن مبادلات تجاری دوجانبه پیش برویم. سومین محور در روابط ما با ایران، بر به‌هم‌پیوستگی استوار است. روابط کشور شما با ما تنها بر مبنای تجارت شکل گرفته است. تجارت نمی‌تواند تضمین‌کننده روابط طولانی‌مدت باشد. با کم و زیاد شدن قیمت‌ها، کشورها شرکای تجاری‌شان را تغییر می‌دهند. سرمایه‌گذاری است که می‌تواند میان دو کشور روابط نزدیک، قدرتمند و طولانی‌مدت ایجاد کند.
ما باید شرکت‌های‌مان را برای سرمایه‌گذاری به ایران بفرستیم؛ ایران هم باید شرکت‌هایش را برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کره به کشور ما بفرستد. باید تکنولوژی را با هم به اشتراک بگذاریم. سرمایه‌گذاری باعث به هم پیوستگی اقتصادی کشورها می‌شود. همه اینها به یک شناخت متقابل نیاز دارد. ما اگر به شناخت و مفاهمه نرسیم، نمی‌توانیم شرکای تجاری خوبی برای هم باشیم؛ نمی‌توانیم در زمینه سرمایه‌گذاری متقابل اقدام کنیم. بنابراین موضوع شناخت متقابل هم محور چهارم است.
شرکت‌های کره‌ای احتمالا در چه حوزه‌هایی در ایران تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری دارند؟
ببینید ما هیچ محدودیتی برای سرمایه‌گذاری نداریم. هر حوزه‌ای که برای شرکت‌های کره‌ای سودآور باشد، جذاب است. این به طرف کره‌ای برنمی‌گردد، به طرف ایرانی مربوط است. هرچه حوزه‌های متعدد مستعد بازدهی بالا داشته باشید، شرکت‌های کره‌ای تمایل بیشتری برای حضور در ایران خواهند داشت. مثلا اگر دولت ایران حوزه نفت و گاز را تضمین کند، خب شرکت‌های فعال ما در این حوزه به ایران خواهند آمد. سرمایه به جایی می‌رود که از آن استقبال شود و با آن به درستی رفتار شود.
بنابراین چشم‌انداز آینده روابط میان دو کشور را روشن می‌بینید.
قطعا؛ من چشم‌انداز روابط ایران و کره‌جنوبی را در سال‌های پیش‌رو بسیار روشن می‌بینم. این را من نمی‌گویم؛ شواهد و قرائن این چنین نشان می‌دهد. انتخابات ریاست‌جمهوری در کره‌جنوبی به تازگی برگزار شده و آغاز به‌کار دولت جدید در کره با آغاز کار دولت دوازدهم در ایران همزمان خواهد بود. این همزمانی به هماهنگی بهتر و بیشتر در سیاست‌ها میان دو طرف کمک خواهد کرد. سال گذشته رئیس‌جمهور کره‌جنوبی به ایران سفر کرد. امیدواریم امسال هم رئیس‌جمهور شما به کره سفر کند. چنین سفرهایی می‌تواند در تقویت همکاری‌ها بسیار مؤثر باشد. یک سال از رفع تحریم‌های بین‌المللی می‌گذرد اما هنوز زمان نیاز است تا اثرات واقعی رفع تحریم‌ها را در روابط کشورها با ایران بتوان دید. سال گذشته مردم ایران آنقدرها اثرات رفع تحریم‌ها را ندیدند، اما امسال و سال آینده قطعا اثرات واقعی را خواهند دید.
فارغ از اینها، به اعتقاد من نباید تنها به روابط تجاری بسنده کرد. ایران و کره‌جنوبی باید بیش از پیش روابط فرهنگی و اجتماعی‌شان را گسترش دهند. امسال پنجاه و پنجمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و کره‌جنوبی است و ما این مناسبت را با برگزاری برنامه‌های متعدد فرهنگی جشن خواهیم گرفت.