به گزارش روابط عمومی اتاق اصفهان، بیستوسومین جلسه کمیسیون صنایع اتاق اصفهان با حضور حسین عبده تبریزی، اقتصاددان، به بررسی چالشهای پیشروی بنگاههای اقتصادی در شرایط ناپایدار اقتصاد ایران اختصاص یافت.
در این جلسه فعالان اقتصادی ضمن تشریح دغدغههای خود، بر لزوم ارائه راهکارهای عملی، شفافیت در سیاستگذاری و تقویت ابزارهای مدیریتی برای عبور از شرایط پرریسک کنونی تأکید کردند.
نظم مالی؛ تنها ابزار تصمیمگیری در تلاطم اقتصادی
محمدرضا برکتین، رئیس کمیسیون صنایع و عضو هیئت نمایندگان اتاق اصفهان، با اشاره به فشارهای ناشی از نوسانات اقتصادی و تورمی بر بنگاههای تولیدی گفت: در شرایط فعلی، بسیاری از فعالان اقتصادی تلاش میکنند قراردادهای خود را بهصورت دلاری منعقد کنند، اما در عمل طرف مقابل آمادگی لازم را ندارد و ترجیح میدهد قراردادها بهصورت ریالی بسته شود تا فشار تورم را به تولیدکننده منتقل کند.
وی با تأکید بر تداوم شوکهای اقتصادی افزود: این نوسانات نه اتفاق تازهای است و نه آخرین بار خواهد بود، بلکه بهصورت مستمر ادامه دارد. آنچه در چنین شرایطی اهمیت دارد، در اختیار داشتن ابزار تصمیمگیری در هر مقطع زمانی است و این ابزار چیزی جز نظم و انضباط مالی نیست.
برکتین با اشاره به ضرورت شناخت دقیق وضعیت بنگاه اظهار کرد: بنگاه اقتصادی باید بتواند در هر زمان، وضعیت مالی خود را شفاف و بدون توهم ببیند؛ نسبتهای مالی، میزان فروش، بازدهی، سودآوری و اجزای قیمت تمامشده باید بهصورت مستمر رصد شود.
وی تصریح کرد: ورود موقت به حاشیه زیان در برخی شرایط اجتنابناپذیر است، اما تصمیمگیری بدون شناخت واقعی وضعیت میتواند منجر به از دست رفتن کامل بنگاه شود.
رئیس کمیسیون صنایع اتاق اصفهان تأکید کرد: نه باید آنقدر دچار ترس شد که تصمیمهای شتابزده گرفت و نه آنقدر خوشبین بود که واقعیتهای اقتصادی نادیده گرفته شود.
مطالبه راهکارهای عملی در اقتصاد بلاتکلیف
محمد ابکا، نایب رئیس کمیسیون صنایع اتاق اصفهان، با اشاره به انتظارات فعالان اقتصادی از نشست همفکری با حسین عبده تبریزی گفت: اگرچه تحلیلهای متعددی از شرایط اقتصادی کشور ارائه شد، اما فعالان اقتصادی انتظار داشتند راهکارهای عملیتری برای مواجهه با وضعیت فعلی مطرح شود.
وی افزود: بخش قابل توجهی از مباحث برای فعالان اقتصادی تازگی نداشت و انتظار میرفت نکاتی کاربردی برای مدیریت بنگاهها ارائه شود.
ابکا با اشاره به نوسانات بازار ارز و طلا تصریح کرد: رشد سریع قیمت ارز و طلا صرفاً یک شاخص ساده نیست، بلکه نشاندهنده ورود اقتصاد به سراشیبی نگرانکننده است.
وی با انتقاد از نبود اطلاعرسانی شفاف گفت: نه بانک مرکزی و نه دولت، اطلاعات روشن و قابل اتکایی درباره شرایط موجود و آینده اقتصاد ارائه نمیدهند.
مدیریت دادهمحور انرژی؛ تجربه پایلوت در شهرکهای صنعتی
محمد اطرج، نایب رئیس کمیسیون صنایع اتاق اصفهان، با اشاره به تداوم ناترازی برق در بخش صنعت گفت: حدود دو سال است که مسئله ناترازی برق به یکی از چالشهای جدی صنایع تبدیل شده و مدیریت دادهمحور انرژی بهعنوان یک راهکار اساسی در دستور کار قرار گرفت. در قالب یک پروژه پایلوت در شهرک صنعتی نجفآباد، مدیران واحدهای صنعتی میتوانند از طریق تلفن همراه، مصرف برق و حدود مجاز خود را مشاهده کنند.
اطرج تصریح کرد: مقرر شده است تا پیش از پایان سال، این امکان برای تمامی شهرکهای صنعتی استان فراهم شود. در ادامه، آب و گاز نیز به این داشبورد مدیریتی اضافه خواهد شد.
اقتصاد در وضعیت تعلیق و چالش تابآوری بنگاهها
حسین عبده تبریزی، اقتصاددان، با اشاره به شرایط ناپایدار اقتصاد ایران گفت: تمرکز اصلی بحث امروز بر تابآوری شرکتها در برابر بحرانهای اقتصادی است؛ اینکه بنگاهها تا چه اندازه میتوانند شرایط پیشرو را پیشبینی کنند و در زمان بروز بحران، مسیر بازیابی و بازگشت خود را مدیریت کنند.
وی با توصیف وضعیت فعلی اقتصاد بهعنوان «شرایط تعلیق» تصریح کرد: در چنین فضایی، توسعه متوقف میشود، تمایل به سرمایهگذاری کاهش مییابد، نقدینگی ترجیح داده میشود و بازار سرمایه دچار رکود میشود. ریشه این رفتارها، نبود تصویر و سیگنال روشن از آینده و تردید راهبردی در سطح سیاستگذاری است.
این اقتصاددان تأکید کرد: وقتی دولت و نظام حکمرانی سیگنال شفافی درباره آینده روابط خارجی، تحریمها یا احتمال تداوم درگیریها ارائه نمیدهند، تعویق سرمایهگذاری رفتاری عقلایی و حتی بهینه تلقی میشود و این وضعیت الزاماً ناشی از ضعف بنگاهها در تصمیمگیری نیست.
وی با مقایسه شرایط جنگی و وضعیت فعلی اظهار کرد: در شرایط جنگ، اگرچه تهدید بالاست اما وضعیت شفافتر است و حتی برخی مسیرهای توسعه فعال میشود، در حالی که در شرایط تعلیق، نبود قطعیت و ابهام، اقتصاد را فرسایشیتر و تصمیمگیری را دشوارتر میکند.
این اقتصاددان در ادامه با اشاره به پیامدهای احتمالی بحرانهای طولانیمدت گفت: تداوم شوکها میتواند صنایع داخلی، حملونقل، نظام بانکی و وصول مطالبات را با اختلال جدی مواجه کند و ریسک ورشکستگی بنگاهها را افزایش دهد؛ از اینرو تقویت سرمایه، افزایش تابآوری و حتی حرکت به سمت ادغام بنگاههای کوچک و متوسط، بهعنوان یک راهکار اجتنابناپذیر مطرح میشود.
شکاف سیاستگذاری و واقعیتهای بخش خصوصی
علی صادقی همدانی، مدیر مرکز پژوهشها و بررسیهای اقتصادی اتاق اصفهان، با اشاره به نتایج پایش فضای کسبوکار گفت: بیثباتی مقررات همچنان مهمترین چالش گزارششده از سوی اعضای اتاق بازرگانی است.
وی افزود: میان نگاه بخش خصوصی و بخش عمومی شکاف معناداری وجود دارد که به مانع اصلی بهبود فضای کسبوکار تبدیل شده است.
صادقی همدانی پیشنهاد داد: ایجاد یک منطقه پایلوت با الگوی حکمرانی کشورهای توسعهیافته میتواند مبنای قضاوت دقیقتری درباره مسیر توسعه باشد.
انتظار فعالان اقتصادی از عبور تحلیلی به راهحل
قاسمعلی جباری، عضو اتاق اصفهان گفت: بخش عمدهای از مشکلات اقتصادی کشور برای فعالان بخش خصوصی شناختهشده است، اما انتظار اصلی بنگاهها، ارائه راهکارهای عملی برای برونرفت از شرایط موجود است.
وی با تأکید بر ضرورت تمرکز بر راهحلها افزود: در شرایطی که اقتصاد کشور با چالشهای جدی مواجه است، نمیتوان انتظار عملکرد ایدهآل از بنگاهها داشت، اما با بهکارگیری برخی الگوها و ساختارهای مدیریتی، امکان بهبود نسبی وضعیت شرکتها وجود دارد.
عضو اتاق اصفهان تصریح کرد: حتی در فضای پرمسئله اقتصادی نیز میتوان عملکرد بنگاهها را از سطح حداقلی فراتر برد و به سمت شرایط بهتر حرکت کرد، مشروط بر آنکه راهکارهای مشخص و قابل اجرا در اختیار فعالان اقتصادی قرار گیرد.
جباری در پایان تأکید کرد: فعالان اقتصادی نیازمند پیشنهادهای عملی و تجربهمحور هستند تا بتوانند در چارچوب محدودیتهای موجود، مسیر بهینهتری برای اداره بنگاههای خود انتخاب کنند.
تردید در امکان تحقق ارز تکنرخی
علی شاهزیدی، عضو اتاق اصفهان، با انتقاد از روند سیاستگذاری ارزی کشور گفت: نوسانات شدید و چندبرابری نرخ ارز، پیشبینیپذیری اقتصاد را از بین برده و این پرسش جدی را ایجاد کرده است که آیا در شرایط فعلی اقتصاد کشور، اساساً امکان تحقق سیاست ارز تکنرخی وجود دارد یا خیر.
وی با اشاره به تجربههای گذشته در حوزه سیاستهای ارزی افزود: در سالهای اخیر، هر بار با معرفی یک ابزار یا سازوکار جدید، تلاش شده زمینهای نظری برای تکنرخی شدن ارز فراهم شود؛ از ایجاد تالارهای مختلف گرفته تا سازوکارهای توافقی متعدد، اما این رویکردها تاکنون به ثبات پایدار منجر نشده است.
عضو اتاق اصفهان با طرح انتقاداتی نسبت به نحوه مداخله سیاستگذار پولی تصریح کرد: در هیچ الگوی شناختهشدهای از اقتصادهای دنیا، رئیس بانک مرکزی با فعالان یا عرضهکنندگان وارد توافقهای مقطعی نمیشود یا با ارسال سیگنالهای منفی، تلاش نمیکند زمان بخرد و بازار را مدیریت کند؛ این شیوهها نهتنها اعتمادآفرین نیست، بلکه بر بیثباتی بازار ارز میافزاید.
وی تأکید کرد: انتظار فعالان اقتصادی، ارائه تصویری روشن و واقعبینانه از امکانپذیری سیاست ارز تکنرخی در شرایط کنونی است؛ مسیری که بدون اصلاح بسترهای اقتصادی و بازنگری در شیوههای مداخله، دستیابی به آن با تردیدهای جدی همراه خواهد بود.
نقد نگاه پروژهمحور به توسعه اقتصادی
میثم خمزاده، عضو اتاق اصفهان، با انتقاد از نوع نگاه حاکم بر سیاستگذاری اقتصادی کشور گفت: یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران، تداوم رویکردهای نادرست و غیرواقعبینانه در سطح تصمیمگیریهای کلان است؛ رویکردی که همچنان بر راهحلهای مقطعی و پروژهمحور تأکید دارد و به اصلاح تفکر اقتصادی منجر نمیشود.
عضو اتاق اصفهان با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم تصریح کرد: مقایسه شاخصهای معیشتی نشان میدهد که وضعیت اقتصادی بهطور محسوسی تضعیف شده است؛ بهگونهای که قدرت خرید خانوارها در سالهای اخیر کاهش جدی داشته و این موضوع را میتوان حتی در اقلام سادهای مانند مواد غذایی مشاهده کرد.
خمزاده ادامه داد: مسئله اصلی اقتصاد کشور صرفاً نبود پروژه یا برنامه نیست، بلکه ضعف در تفکر اقتصادی حاکم است. تا زمانی که این نگاه اصلاح نشود، اجرای طرحهای مقطعی و کوتاهمدت نمیتواند مشکلات ساختاری اقتصاد را برطرف کند.