همایش معدن، فرصت‌ها و چالش‌ها با حضور رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، استاندار و رئیس اتاق کرمان و جمعی از میهمانان خارجی از کشورهای ترکیه، آلمان و اتریش و همچنین جمعی از مدیران و فعالان حوزه معدن کشور، در اتاق کرمان برگزار شد.
مسئولان کشوری در این همایش به راهکارهای جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی پرداختند و مسئولان استانی نیز بر رفع بروکراسی اداری، تفویض اختیار به استان‌ها و تمرکززدایی تأکید کردند. نمایندگان بخش خصوصی نیز با اشاره به بخشی از مشکلات حوزه معدن، مدیریت صحیح و توانمند را لازمه توسعه این بخش و همچنین معادن را پیشران توسعه اقتصاد دانستند.
رئیس اتاق کرمان در این همایش گفت: کرمان به‌عنوان بهشت زمین‌شناسی کشور مطرح‌شده و به دلیل وجود ذخایر معدنی غنی در این استان، باید بتواند نقش پیشران اصلی اقتصاد و توسعه را داشته باشد.
سید مهدی طبیب‌زاده ادامه داد: در بررسی‌های انجام‌شده سالانه 63 میلیون تن مواد معدنی در قالب 42 ماده معدنی در استان استخراج می‌شود که 21 درصد از استخراج، 39 درصد ارزش‌افزوده و 36 درصد حقوق دولتی معادن کشور را به خود اختصاص داده است.
طبیب‌زاده اظهار کرد: در کنار ذخایر معدنی استان، پتانسیل‌هایی مانند نیروی انسانی زبده، دانشگاه‌های متعدد، اساتید بین‌المللی، ملی و استانی، شرکت‌های بزرگ و سازمان‌های دولتی مرتبط می‌تواند به توسعه استان کمک بزرگی کند.
وی با اشاره به اینکه باوجوداین همه ظرفیت، بخش معدن تنها سهم 12 درصدی در تولید ناخالص استان دارد، بیان کرد: در بخش معدن به نگاه نو نیاز داریم و در سال‌های آینده حوزه معدن باید نقش بسزایی در درآمد سالانه استان داشته باشد.
طبیب زاده خاطرنشان کرد: اکتشافات از معادن در استان کرمان به‌عنوان حلقه نخست معدنکاری به‌طور کامل انجام‌نشده و تنها 10 درصد از پتانسیل‌های معدنی استان درگذشته و با ابزار و روش‌های قدیمی کشف‌شده‌اند. به نظر می‌رسد که سازمان‌های کشوری متولی این مهم نتوانسته‌اند نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند.
رئیس اتاق کرمان با تأکید بر ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر در صادرات مواد معدنی گفت: یک میلیارد و 500 میلیون دلار ارزش صادرات 25 میلیون تن مواد معدنی بوده که رقم پایینی است. باید به جایگاهی برسیم که در صادرات مواد معدنی ارزش‌افزوده را در هر گرم و کیلوگرم مواد معدنی ایجاد کنیم نه اینکه به صادرات میلیون تنی بپردازیم.
وی افزود: در اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی آن‌گونه که باید کار نشده است. به کار بردن روش‌های فناورانه و جدید به‌ویژه در استخراج مواد معدنی می‌تواند ثروت بیشتری را در این بخش تولید کند. قصد داریم نهضت فناوری در معادن را با کمک کارشناسان و اساتید دانشگاه راه‌اندازی کنیم زیرا معتقدیم استان کرمان می‌تواند به‌عنوان پایلوت در کشور مطرح شود.
طبیب زاده، با اشاره به اینکه شورای عالی معادن با پیگیری اتاق کرمان راه‌اندازی شد، ادامه داد: دولت و مجلس شورای اسلامی، برای تسهیل در فعالیت‌های معدنی مجوز برگزاری شورای عالی معادن را صادر کرده اما نماینده بخش خصوصی در این شورا حق رأی ندارد که این مشکل باید اصلاح شود.
وی افزود: عدم پذیرش ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی به‌عنوان وثیقه در بانک‌ها، معارضین محلی و توقعات خارج از عرف آن‌ها، اختصاص ندادن تسهیلات طرح رونق تولید به معدن و... ازجمله مشکلات در حوزه معدن است.
افزایش تعامل بین‌المللی راهکار جلوگیری از خام فروشی در معادن
رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در این همایش گفت: برای تحقق اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی باید تعامل بین‌المللی را افزایش داد. در کشور معدنی ایران باید به دنبال جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی باشیم. تحقق این امر مهم در فضایی آرام، توام با امنیت و با تعامل خوب با دنیا امکان‌پذیر است.
مهدی کرباسیان ادامه داد: بدون تعامل بین‌المللی، وحدت سه قوه و بدون حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نمی‌توان سالانه برای جمعیت یک‌میلیون و 200 هزارنفری که به افراد جویای کار اضافه می‌شوند، اشتغال ایجاد کرد.
کرباسیان گفت: قبل از برجام شرکت‌های معتبر بین‌المللی دعوت ما را برای مذاکره و حضور در ایران نمی‌پذیرفتند و گاهی حضورشان در حد کارشناس آن شرکت‌ها بود و یا درخواست حضور در کشور سومی را برای انجام مذاکرات مطرح می‌کردند اما بعد از برجام با دست یابی به تکنولوژی روز شرایط بهتر شد؛ به‌عنوان‌مثال می‌توان به انتخاب بهترین مشاور برای معدن تیتانیوم کهنوج اشاره کرد که امیدواریم پس از عبور از مرحله مهندسی جزئیات، وارد مرحله خرید تجهیزات و سپس آغاز کار شود.
وی با تأکید بر اینکه معادن سنگ‌آهن و تیتانیوم می‌تواند محور توسعه استان باشند، گفت: در ایران به‌عنوان یک منطقه معدنی، معادن ناشناخته‌اند. در همین رابطه 250 هزار کیلومترمربع کار اکتشافی جدید در کشور تعریف و در سال گذشته 135 هزار میلیارد تومان در این زمینه هزینه شده است.
کرباسیان با تأکید بر اینکه حقوق دولتی معادن باید در زیرساخت‌های آن منطقه و حل مسائل اجتماعی آنجا هزینه شود، افزود: اکتشاف یک عقب‌ماندگی تاریخی دارد که دلیل آن دولتی بودن سازمان زمین‌شناسی و وصل شدن آن به بودجه دولت است.
رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران تصریح کرد: کرمان یکی از اصلی‌ترین استان‌های معدنی کشور و دارای ذخایر است که در سیرجان بر اساس سیاست خصوصی‌سازی و واگذاری، اکتشافات را به گل گهر واگذار و اطلاعات و کارهای مقدماتی را در اختیار آن‌ها قرار دادیم .معدن خمرود را دو سال پیش به میدکو و همچنین معادن جلال آباد و کک سازی زرند را برای بهره‌برداری 15 ساله واگذار کردیم.
وی اظهار کرد: اقدامات اکتشافی خوبی در استان آغازشده که نشان می‌دهد در شمال و جنوب استان پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های معدنی خوبی وجود دارد. ما آمادگی داریم اطلاعات اکتشافی چندین 10 هزار کیلومتر را در اختیار بخش خصوصی و معین‌های اقتصادی اقتصاد مقاومتی قرار دهیم تا کار اکتشاف با سرعت و دقت بیشتری انجام شود.
کرباسیان بیان کرد: در سال 91 کل صادرات فولاد کشور 200 هزار تن بوده اما در سال 96 به ۶ میلیون تن رسیده که عمده آن به اروپا بوده است. این امر نشان دهنده رقابت با شرکت‌های اروپایی است.
زنجیره فولاد استان کرمان در حال نهایی شدن است
استاندار کرمان نیز در این همایش گفت: زنجیره فولاد استان در حال نهایی شدن است که گامی برای جلوگیری از خام فروشی است و اگر این اقدامات تقویت شود، صنایع معدنی را تا حدی راه‌اندازی کرده‌ایم.
علیرضا رزم حسینی، ضمن انتقاد از خام فروشی کرومیت در استان و تأکید بر اندیشیدن چاره‌ای برای آن افزود:در معادن زغال‌سنگ به دلیل فناوری، ماشین‌آلات و تکنولوژی قدیمی، قیمت تمام‌شده بالایی وجود دارد و به همین دلیل نتوانسته‌ایم با صنعت روز جهانی ارتباط برقرار کنیم. مشکل زغال ایران و کرمان، نبودن مدیریت یکپارچه است.
رزم حسینی تصریح کرد: مشکل زغال ایران و کرمان، نبودن مدیریت یکپارچه است. مبارزه با فساد اداری با بخشنامه به وجود نمی‌آید، بلکه با تمرکززدایی و تفویض اختیارات به وجود می‌آید.
وی بیان کرد: دلخوری‌هایی در زمینه بروکراسی اداری از برخی وزارتخانه‌ها داریم. با دادن یک سری اختیارات به ما شاخص‌های توسعه‌ای استان را افزایش و فرار سرمایه از استان را کاهش می‌دادیم.: توسعه منطقه‌ای با مدیران ستادی که سال تا سال به روستاهای استان سرکشی نمی‌کنند، انجام نخواهد شد.
جذب سرمایه خارجی در معدن نیازمند وفاق ملی است
در ادامه این همایش رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران گفت: جذب سرمایه‌گذار خارجی در معدن نیاز به وفاق ملی و همراهی همه اقشار و قوا دارد.
بهرام شکوری بابیان اینکه نباید از حجم نقدینگی در دست مردم غافل بود، افزود: مؤسسات مالی و بانک‌ها با در نظر گرفتن نرخ سود بالای سپرده‌ها، منابع مردم را جذب کرده و به جاهایی برده‌اند که هرروز مشکلاتی برای مردم و سپرده‌های آن‌ها ایجاد می‌شود.تا هنگامی‌که مدیریت صحیح اعمال نشود، دسترسی به نوآوری‌ها و وجود خلاقیت‌ها ممکن نیست.
شکوری تصریح کرد: 98.3 درصد معادن کشور را معادن کوچک تشکیل می‌دهند که 73 درصد استخراج، 65 درصد تولید و 59 درصد سرمایه‌گذاری‌ها در این واحدها صورت گرفته است.
سهم چشمگیر استان در صادرات کشور
معاون توسعه صادرات کالا و خدمات سازمان توسعه تجارت ایران نیزدر این همایش گفت: سال گذشته سهم استان کرمان در صادرات کشور چشمگیر بود. این در حالی است که بخشی از صادرات استان از دیگر گمرکات انجام می‌شود.
محمدرضا مودودی افزود: معادن یکی از بهترین گزینه‌های جایگزین نفت است و باید زنجیره ارزش را برای ایجاد ارزش‌افزوده تکمیل کرد. استخراج، اکتشاف، فرآوری و صادرات هزینه‌های جانبی سنگینی را تحمیل می‌کند که می‌تواند موجب افت رقابت در بازارها شود.
مودودی بیان کرد: امروز عامل اصلی موفقیت در تولید کالای باکیفیت و با قیمت پایین نیست، بلکه عوامل بسیار مهمی در شاخص رقابت نقش دارند و افراد موفق کسانی هستند که بتوانند کل چرخه تولید تا مصرف را دنبال کنند.
در این همایش مهدی حسینی نژاد مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان، حسین امیری نماینده مردم زرند و کوهبنان، سعید کریمی نسب عضو هیات علمی دانشگاه باهنر نیز سخنرانی کردند.