به دنبال پررنگ شدن موضوع کشت فراسرزمینی در کشور و ورود فعالان اقتصادی در این عرصه، ساماندهی و تدوین سازوکار مناسب و دقیق اهمیت زیادی پیدا کرد. بنابراین مرکز ملی راهبردی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران تصمیم گرفت، انجمنی با همین عنوان در پارلمان بخش خصوصی ایجاد کند. در همین راستا در جلسهای که با حضور رئیس دفتر امور بینالمللی وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد، اعضای هیات مؤسس تعیین شدند.
انجمن کشت فراسرزمینی به دنبال آن است که پس از تشکیل، با ایجاد بانک اطلاعاتی جامع و کامل به ساماندهی این مقوله بپردازد و از انجام هرگونه اقدامات جداگانه و ناهماهنگ جلوگیری کند.
به تازگی دو انجمن، یکی با عنوان کشت فراسرزمینی و دیگری با نام جهاد سبز (شرکتی که زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی بوده و طی روزهای گذشته در قالب تشکل خود را به ثبت رسانده است) فعالیت خود را آغاز کردهاند. که طرح این مسئله در جلسه واکنشهایی مبنی بر غیراصولی بودن این اقدام را به دنبال داشت. به باور فعالان اقتصادی، تشکلگرایی در نفس خود مربوط به بخشخصوصی میشود و دولت نباید در این رابطه دخالتی کند.
محمدرضا شریعتمدار، رئیس مرکز ملی راهبردی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران در مورد اهمیت ایجاد این انجمن، تشریح کرد: سرمایهگذاران زیادی در عرصه کشت فراسرزمینی وارد شده و یا تمایل به حضور دارند اما هیچ مرکزی برای راهنمایی آنها درنظر گرفته نشده است. این غفلت موجب شده تا به امروز، نتوانیم دستاوردهای خوبی از کشت فراسرزمینی داشته باشیم.
وی ادامه داد: مرکز ملی راهبردی مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران در طول دو سال گذشته مطالعات اولیه در مورد این نوع کشت را انجام داده و امروز قصد دارد در عرصه عمل، انجمن مذکور را تشکیل دهد.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در مورد دو تشکلی که در همین مورد ایجاد شدهاند، توضیح داد: در حاضر دغدغه اصلی ما ایجاد تشکلی از سوی بخش خصوصی واقعی برای مسئله کشت فراسرزمینی است. تا زمانی که پارلمان بخش خصوصی در این وادی ورود نکند نمیتواند ادعایی داشته باشد. چراکه این مسئله نیازمند وجود تشکلی قدرتمند است و نمیتوانیم با دستخالی، خواستار لغو تشکیلاتی شویم که قانونی ایجاد شدهاند.
شریعتمدار افزود: پس از ایجاد این تشکل یا انجمن در اتاق ایران، اعضای هیات مدیره منتخب میتوانند در مورد نوع روابط خود با دو تشکل دیگر تصمیمگیری کرده و از طریق تعامل با آنها راهکاری برای جلوگیری از ناهماهنگیهای احتمالی پیدا کنند. شاید لازم باشد آنها، در تشکل اتاق ایران ادغام شوند.
در همین رابطه هومن فتحی، رئیس دفتر امور بینالمللی وزارت جهاد کشاورزی با تأیید سخنان شریعتمدار و تأکید بر اهمیت تأسیس انجمن کشت فراسرزمینی در اتاق ایران، گفت: باید سازوکاری لحاظ شود که از این میزان به ریختگی در کار جلوگیری کند. امروز بخش زیادی از انرژی که در این مسیر صرف میشود به دلیل نبود نظم و نهادی هماهنگکننده به هدر میرود و حاصلی ندارد.
وی ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی جلسات خود را برای ساماندهی قانونی به این موضوع شروع کرده و در نظر دارد که این کار را با دقت و ظرافت خاص انجام دهد. سازوکاری در همین رابطه تهیه شده که همچنان در دست بررسی است و به مطالعات بیشتری نیاز دارد. دولت باید در مورد تسهیلات، مشوقها، چگونگی خریدوفروش محصولات تولید شده در قالب کشت فراسرزمینی را برنامهریزی کند.
بر اساس اظهارات فتحی، دولت بههیچوجه قصد دخالت در امور مربوط به بخش خصوصی را ندارد و معتقد است که تشکلها باید توسط بخش خصوصی ایجاد و مدیریت شوند. بر همین اساس، تشکل کشت فراسرزمینی نه توسط دولت بلکه با تشویق دولت در وزارت کشور به ثبت رسید. اعضای آن فعالان اقتصادی هستند که در همین جلسه نیز حضور دارند.
در ادامه جلسه اعضای حاضر نقطه نظرات خود را مطرح کردند. یکی از پیشنهادهای مطرح شده این بود که به جای کشت فراسرزمینی، عنوان کشاورزی فراسرزمینی در نظر گرفته شود. بدین ترتیب باغداری، دامداری و دیگر ابعاد کار نیز مورد توجه قرار میگیرد.
عباس کشاورز، معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز با تأکید بر اهمیت تأسیس تشکل یا انجمن کشت فراسرزمینی در اتاق ایران، گفت: اینکه پیشنهاد میشود از واژه کشاورزی استفاده کنیم، دیدگاه خوبی است اما اساسنامهای که تهیه شده مربوط به کشت فراسرزمینی میشود و اگر قرار باشد موضوعات بیشتری مدنظر قرار بگیرد باید اساسنامه تغییر کند.
وی در مورد فعالیت دو تشکل دیگر در همین عرصه تصریح کرد: هیات مؤسس میتواند پس از بررسیهای لازم و تدوین برنامه و هدفگذاریهای دقیق نسبت به نوع رفتار با دو تشکل دیگر، تصمیمگیری کند. در حال حاضر هیچ تضاد منافعی بین آنها وجود ندارد.