در حالی از حدود سال ۸۸ تاکنون سقف تسهیلات ازدواج در دورههای مختلف با تورمهای بالا که تا ۴۰ درصد هم پیش رفته تغییری نکرده و همان سه میلیون تومان به ازای هر زوج باقی مانده است که نمایندگان مجلس در جریان بررسی بودجه ۱۳۹۵ مصوب کردند که سقف وام ازدواج به ازای هر نفر تا ۱۰ میلیون تومان افزایش یابد. در این حالت زوجین در مجموع ۲۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت میکنند.
تامین منابع افزایش وام ازدواج از جمله مسائل بسیار مهمی است که باید از سوی بانک مرکزی مورد توجه قرار گیرد، چرا که آمارها بیانگر این هستند که قدرت وامدهی بانکها در چند سال اخیر به شدت کاهش یافته است. به عبارت دیگر، اعطای اینگونه تسهیلات به نقدینگی بانکها و سیاست پولی بانک مرکزی بستگی دارد. باید توجه داشت که بانکها برای اعطای وام ازدواج که ۲۰ میلیون تومان است با مشکل روبهرو نشوند. به طور کلی، تامین مالی وام ازدواج مانند تمام وامهای قرضالحسنه از محل سپردههای مردمی در بانک صورت میگیرد.
وام سه میلیونی هم که در سالهای گذشته پرداخت میشد از محل سپردههای مردم پرداخت میشد. وام ازدواج یک وام قرضالحسنه است و بانکها از سپردههایی که در خود دارند و مردم در آنها سپردهگذاری کردند، این وام را پرداخت میکنند. بانکها برای پرداخت این وام فقط باید از همین راه اقدام کنند و به هیچ وجه نمیتوانند از طریق چاپ پول این کار را انجام دهند. بعضی بانکها از محل سپردههای قرضالحسنه تسهیلات سرمایهگذاری میدهند که اقدام بسیار نادرستی است.
این اقدام یکی از دلایلی است که بانکها را دچار کمبود منابع برای اعطای وامهای قرضالحسنه میکند. به عبارت دیگر برخی از بانکها بخشی از منابع سپردههای قرضالحسنه را مصرف میکنند تا وامهای سرمایهگذاری، تجاری، تولیدی و... پرداخت کنند. این اقدام چند مشکل به وجود میآورد.
این اقدام یک سود باد آورده و نسبتا زیادی را برای بانک ایجاد میکند که موجب تخریب نظامهای پولی و مالی میشود. برخی از بانکها در زمانی که میخواستند وام سه میلیونی پرداخت کنند اعلام میکردند که توان پرداخت آن را ندارند. حال که وام سه میلیونی به ۱۰ میلیون افزایش یافته شاید مشکل آن بانکها چند برابر شود. به عبارت دیگر مشکل بانکها چه در گذشته و چه در حال حاضر به چند وجه مربوط میشود؛ برخی بانکها بخشی از سپردههای قرضالحسنه را تبدیل به وامهای سرمایهگذاری میکنند یا اینکه وامهای سرمایهگذاری را برای خود در نظر میگیرد و منابع آنها هنوز برنگشته است. وجه دیگر اینکه بازپرداخت وامهایی که این بانکها پرداخت کردند هنوز به صورت کامل برنگشته است.
در نتیجه باید گفت قاعدتا سپردههای بانکی باید پاسخ وامهای قرضالحسنه را بدهد، اما ممکن است برخی بانکها نتوانند این وامها را پرداخت کنند. به نظر میرسد بانکهایی که نمیتوانند وام ازدواج دهند با مشکل کمبود سپرده مواجهند. این بانکها میتوانند برای حل این مشکل با تبلیغات گسترده سپردههای بیشتری جذب کنند و آن را صرف پرداخت وام ازدواج کنند.