بانک جهانی: نرخ رشد اقتصادی ایران از سال 2020 مثبت می‌شود

بانک جهانی با ابراز نگرانی از تداوم برخی نابسامانی‌ها در اقتصاد جهانی، پیش‌بینی خود از نرخ رشد تولید ناخالص جهان در سال جاری و سال آینده میلادی را تعدیل کرد. همچنین بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی، رشد اقتصادی ایران از سال آینده میلادی مجدداً مثبت خواهد شد.

در جدیدترین گزارش بانک جهانی از چشم‌انداز اقتصاد جهانی، این بانک با اشاره به چالش‌هایی از قبیل تنش‌های تجاری بین ابرقدرت‌های اقتصادی، بی‌ثباتی در بازارهای مالی و بحران‌های ارزی در برخی اقتصادهای نوظهور، پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصادی جهان در سال‌های 2019 و 2020 را به میزان 0.1 درصد کاهش داده است که این کاهش هم شامل اقتصادهای توسعه‌یافته و هم شامل اقتصادهای نوظهور می‌شود. بانک جهانی قبلاً پیش‌بینی کرده بود که نرخ رشد اغلب اقتصادهای مهم جهان در سال 2019 کمتر از رقم آن در سال 2018 خواهد بود.

بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی، تولید ناخالص جهان در سال جاری میلادی با نرخ 2.9 درصد رشد خواهد کرد که اگرچه رقمی نزدیک به میانگین سال‌های بعد از بحران جهانی 2008 است اما کاهش آن نسبت به سال قبل اتفاقی نگران‌کننده به نظر می‌رسد. آیهان کوز، اقتصاددان مسئول تدوین گزارش اخیر بانک جهانی، در حاشیه این گزارش خاطرنشان ساخته است: «وقتی به موتورهای محرک اقتصاد جهانی فکر می‌کنیم، می‌بینیم که همه آنها در حال از دست دادن شتاب خود هستند».

بانک جهانی پیش‌بینی کرده است که اقتصاد ایران در سال جاری میلادی 3.6 درصد کوچکتر خواهد شد اما از سال آینده به مدار صعودی باز خواهد گشت و نرخ رشد 1.1 درصدی را تجربه خواهد کرد که همین نرخ رشد در سال 2021 نیز تکرار خواهد شد. بانک جهانی در گزارش خود به تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر کاهش ارزش ریال و منفی شدن نرخ رشد اقتصادی ایران اشاره کرده و در عین حال خاطرنشان ساخته که این تحریم‌ها ثبات بازار جهانی نفت را نیز به خطر می‌اندازند.

همچنین طبق پیش‌بینی اخیر بانک جهانی، بزرگترین اقتصادهای کنونی جهان یعنی آمریکا، چین و منطقه یورو در سال 2019 با کاهش نرخ رشد اقتصادی مواجه خواهند شد. بانک جهانی نرخ رشد اقتصادی آمریکا، چین و منطقه یورو در سال جاری میلادی را به ترتیب 2.5، 6.2 و 1.6 درصد پیش‌بینی کرده است که نسبت به رقم برآورد شده از رشد اقتصادی آنها در سال 2018 کاهش محسوسی نشان می‌دهد. روند نزولی نرخ رشد سه اقتصاد بزرگ جهان در سال‌های 2020 و 2021 نیز ادامه خواهد یافت.

البته این پیش‌بینی بانک جهانی بیش از آن‌که خبر از وقوع یک رکود اقتصادی تمام‌عیار در جهان بدهد، از فروکش کردن شتاب اقتصاد جهانی حکایت دارد؛ چنان‌که کارشناسان بلندپایه بانک جهانی خاطرنشان می‌سازند که همچنان شانس بهبود چشم‌انداز اقتصاد جهانی وجود دارد. به گفته آیهان کوز، اقتصاددان مسئول تدوین گزارش اخیر، اگر اخبار مثبتی از فدرال رزرو آمریکا به بازارهای مالی جهان مخابره شود و آرامش را بر آنها حاکم سازد و اگر تنش‌های تجاری بین ابرقدرت‌های اقتصادی خاتمه یابد، آن‌گاه می‌توان چشم‌انداز امیدوارکننده‌تری را برای اقتصاد جهانی متصور بود.

در عین حال باید توجه داشت که تجارت جهانی و سایر مسائل مرتبط با اقتصادهای بزرگ، تنها عوامل تهدیدکننده رشد اقتصاد جهانی نیستند. در سال گذشته برخی از اقتصادهای نوظهور جهان از جمله ترکیه و آرژانتین بحران‌های ارزی شدیدی را تجربه کردند. از طرفی اقتصادهای نوظهور متکی به صادرات منابع طبیعی که تا قبل از سه‌ماهه پایانی سال 2018 به دلیل رشد مناسب قیمت کالاهای خام با امیدواری بیشتری به آینده نگاه می‌کردند، در ماههای پایانی سال شاهد افت شدید قیمت محصولات صادراتی خود بودند و از این بابت دچار مشکلاتی شدند.

گفتنی است بانک جهانی سالانه دو بار در ماههای ژانویه و ژوئن اقدام به انتشار گزارش پیش‌بینی کارشناسان خود از چشم‌انداز اقتصاد جهانی می‌کند. گزارش اخیر بانک جهانی در قیاس با آخرین گزارش منتشر شده از سوی صندوق بین‌المللی پول در مورد چشم‌انداز اقتصاد جهانی –که حدود سه ماه از انتشار آن می‌گذرد- کمی بدبینانه‌تر است.

بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در پیش‌بینی‌های خود از روش‌های وزن‌دهی متفاوتی استفاده می‌کنند اما با فرض استفاده آنها از یک روش مشابه، پیش‌بینی بانک جهانی از نرخ رشد اقتصادی جهان در سال جاری میلادی 0.2 درصد پایین‌تر از پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول است.