شرکت هوآوی، غول چینی صنعت تلفن همراه و مخابرات، از نخستین دقایق بامداد 15 سپتامبر (25 شهریور) دیگر قادر به خرید قطعات نیمههادی حیاتی نخواهد بود.
این تحریم جدید عملاً دستوپای هوآوی را خواهد بست، چرا که این شرکت از ضروریترین قطعات نیمههادی محروم خواهد شد. هوآوی بدون دسترسی به تراشهها (قطعات نیمههادی) نمیتواند به تولید تلفنهای همراه هوشمند و تجهیزات شبکههای مخابراتی که کسبوکارش به آنها وابسته است، ادامه دهد.
بر اساس آخرین قوانین وضع شده از سوی دولت آمریکا علیه هوآوی، شرکتهای سراسر جهان اجازه نخواهند داشت تراشههای الکترونیکی که در آنها از کیتهای آمریکایی استفاده شده باشد را به شرکت هوآوی بفروشند و اگر این تحریم را نقض کنند، خود مشمول تحریمهای آمریکا خواهند شد. هوآوی طی سالهای اخیر همواره جزو مهمترین مشتریان شرکتهای تولیدکننده قطعات نیمههادی در آمریکا بوده و سود قابلتوجهی را نصیب تولیدکنندگان این تراشهها کرده است. به همین دلیل این شرکتها و مراجع صنعتی مربوطه ملتمسانه از دولت آمریکا خواستهاند که اجرای تحریمهای جدید علیه هوآوی را به تعویق بیندازد؛ هرچند بعید به نظر میرسد که دولت آمریکا از تصمیم خود عقبنشینی کند.
شرکت هوآوی برای برونرفت از این وضعیت احتمالاً سه مسیر را پیش رو خواهد داشت و یکی از این سه مسیر را انتخاب خواهد کرد. مسیر اول این است که واشنگتن به تأمینکنندگان قطعات نیمههادی مجوزهایی اعطا کند تا آنها بتواند بهصورت محدود اقدام به فروش تراشههایی الکترونیکی به شرکت هوآوی کنند. این باعث میشود که شرکت هوآوی بتواند تا مدتی در بازار باقی بماند. شرکت تایوانی مدیاتک که یکی از تأمینکنندگان اصلی قطعات نیمههادی برای شرکت هوآوی به شمار میرود، درخواست خود برای دریافت چنین مجوزی را به وزارت بازرگانی آمریکا تحویل داده است. البته دولت آمریکا به احتمال زیاد معافیتی برای تأمینکنندگانی که تراشههای طراحیشده توسط شرکت هایسیلیکون (از شرکتهای زیرمجموعه هوآوی) را تولید میکنند نیز صادر نخواهد کرد تا از این طریق یکی از نقاط قوت هوآوی را خنثی کند.
البته شاید حتی یک هوآوی بهشدت ناتوان نیز آمریکا را راضی نکند. فضای غالب در وزارت بازرگانی آمریکا این است که با اعطای معافیت به تأمینکنندگان قطعات نیمههادی برای شرکت هوآوی مخالفت شود. با این شرایط، شرکت هوآوی مجبور خواهد شد که دست به اقدامات ناامیدانه –مانند تولید تراشههای الکترونیکی در کارخانههای خود با استفاده از فناوریهای قدیمیتری که به شرکتهای آمریکایی وابسته نیستند- بزند. پیر فراگو از شرکت تحقیقاتی نیو استریت که در زمینه تحقیقات مخابرات و فناوری اطلاعات فعالیت میکند، انتظار دارد که هوآوی طی 12 ماه آینده چنین سیاستی را در پیش گیرد.
اما این مسیر نیز در حال ناهموارتر شدن است. خبرگزاری رویترز در روز چهارم سپتامبر (14 شهریور) گزارش داد که وزارت دفاع آمریکا طرحی را پیشنهاد کرده است که بهموجب آن شرکت بینالمللی تولید قطعات نیمههادی (SMIC) که بزرگترین تولیدکننده این قطعات در چین است نیز مانند هوآوی در فهرست سیاه قرار خواهد گرفت. پنتاگون میگوید شرکت SMIC با نیروهای مسلح چین همکاری میکند و به همین دلیل تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا محسوب میشود. قرار گرفتن شرکت SMIC در فهرست تحریمهای آمریکا، کسبوکار این شرکت –که به ماشینآلات آمریکایی وابستگی زیادی دارد- را به سمت نابودی خواهد برد. ارزش سهام این شرکت از زمان انتشار این اخبار (از 10 روز قبل) حدود 25 درصد کاهش یافته است. مقامات شرکت SMIC ضمن تکذیب هرگونه ارتباط با نیروهای مسلح چین اعلام کردهاند که ادعای اخیر پنتاگون آنها را کاملاً در شوک فرو برده است. خطر قرار گرفتن در فهرست تحریمهای آمریکا میتواند شرکت SMIC را از همکاری با شرکت «هایسیلیکون» وابسته به هوآوی منصرف کند و یکی از امیدهای احتمالی هوآوی را بر باد دهد.
بدین ترتیب، هوآوی باید به مسیر سوم فکر کند. شاید هوآوی مجبور شود از بین ورشکسته شدن یا فروش بخشی از کسبوکار خود دست به انتخاب بزند که البته این مسئله فوراً اتفاق نخواهد افتاد. هوآوی در پایان سال 2019 حدود 371 میلیارد یوان (معادل 53 میلیارد دلار) ذخایر نقدی در اختیار داشته است که این نقدینگی برای تأمین هزینههای عملیاتی شرکت طی 1.5 سال آینده کفایت خواهد کرد. اما اگر شدت فشارها به حد غیرقابل تحمل برسد، شاید هوآوی تصمیم به فروش هایسیلیکون بگیرد. هایسیلیکون به عنوان بازوی اصلی شرکت هوآوی در حوزه طراحی تراشههای الکترونیکی، یکی از پیشرفتهترین شرکتهای جهان در حوزه فعالیت خود به شمار میرود. طبق بررسیهای تحلیلگران مؤسسه تحقیقات بازار IC Insights که بهصورت تخصصی درباره بازار قطعات نیمههادی تحقیق میکند، شرکت «هایسیلیکون» در نیمه نخست سال جاری میلادی از لحاظ میزان درآمد جزو 10 شرکت برتر جهان در حوزه طراحی قطعات نیمههادی بوده است. در واقع هایسیلیکون اولین شرکت چینی است که در حوزه طراحی قطعات نیمههادی به چنین جایگاهی رسیده است.
از آنجا که هایسیلیکون از بامداد 15 سپتامبر دیگر اجازه نخواهد داشت که برای مالک خود یعنی هوآوی تراشههای الکترونیکی طراحی کند، این شرکت میتواند روی طراحی تراشههای الکترونیکی برای شرکتهای ثالث در چین متمرکز شود و با این کار جریان درآمدی تازهای را نیز برای هوآوی ایجاد کند. اگر هم که هوآوی مجبور به تعطیل کردن هایسیلیکون شود، مهندسان و متخصصان اخراجشده از این شرکت میتوانند بهسرعت جذب تیمهای تخصصی طراحی تراشههای الکترونیکی در سایر غولهای فناوری چین از جمله علیبابا، تنسنت و بایتدنس شوند و یا حتی خودشان اقدام به تأسیس شرکتهایی برای طراحی تراشههای الکترونیکی کنند. گفته میشود برخی از آنها قبل از اینکه کارشان را در هایسیلیکون از دست بدهند، به فکر راهاندازی کسبوکاری برای خود افتادهاند.
هر یک از سه سناریوی فوق باعث نگرانی تولیدکنندگان قطعات نیمههادی در آمریکا از جمله کوالکام خواهد شد. شرکت کوالکام در آخرین گزارش سالانه خود، از رقبایش در چین به عنوان تهدیدی برای سودآوری خود نام برده بود. در سال گذشته میلادی 11.6 میلیارد دلار از فروش 24.3 میلیارد دلاری شرکت کوالکام منحصر به بازار چین بوده است. اگر هایسیلیکون از هوآوی جدا شود و بهطور مستقل در حوزه طراحی و تولید قطعات نیمههادی فعالیت کند، کوالکام با تهدیدی جدی در بازار چین مواجه خواهد بود.
هوآوی قصد دارد شجاعانه با تحریمهای آمریکا روبهرو شود. این شرکت اعلام کرده است که امسال بیش از 20 میلیارد دلار در بخش تحقیق و توسعه خود سرمایهگذاری خواهد کرد که این رقم 5.8 میلیارد دلار بیش از مخارج تحقیق و توسعه هوآوی در سال 2019 بوده و تقریباً با مخارج تحقیق و توسعه شرکت آمازون –که درآمدش دو برابر هوآوی است- برابری میکند. این شرکت تأثیرگذار چینی امیدوار است که منابع درآمدی جدیدی که کمتر در مقابل حملات آمریکا آسیبپذیر باشند، برای خود ایجاد کند.
به نظر میرسد که حتی اگر جو بایدن رئیسجمهور آینده آمریکا شود، از شدت فشارهای دولت آمریکا بر هوآوی کاسته نخواهد شد. اما همچنان که عمو سام فشارهای خود بر هوآوی را افزایش میدهد، باید ریسک حرکت شرکتهای فناوری چین به سمتی که خارج از کنترل آمریکا باشد را نیز به جان بخرد. هوآوی امیدوار است که تا آن زمان به هر طریق ممکن خود را حفظ کند.