نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در مراسم رونمایی از طرح اولین مدرسه توسعه پایدار ایران گفت: زمانی که با نگاهی آسیب‌شناسانه به مسائل اقتصادی نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که سنگ بزرگی به پای توسعه اقتصادی کشور بسته شده و آن توسعه نیافتگی فرهنگی و آموزشی است. هر قدر هم که در مسیر تولید و ایجاد ارزش افزوده تلاش کنیم، تا زمانی که توسعه آموزشی نداشته باشیم، تأثیر لازم را بر توسعه نخواهیم داشت.
پدرام سلطانی در مراسمی که عصر چهارشنبه 26 مهر در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی زاهدان برگزار شد، با تأکید بر این نکته که بهبود محیط کسب‌وکار در گرو تحول نظام آموزشی است، گفت: ما و اسلاف‌مان دهه‌هاست برای بهبود محیط کسب‌وکارمان تلاش می‌کنیم ولی از دستاوردهایمان راضی نیستیم. تا زمانی که تفکر و سطح فهم‌مان را نسبت به توسعه تغییر ندهیم، نمی‌توانیم نگاهمان به توسعه اقتصادی و بهبود محیط کسب‌وکار را هم متحول کنیم.
وی ادامه داد: ما در برنامه‌ریزی توسعه آموزشی مسیر اشتباه رفته‌ایم. به عنوان مثال با فضاهای آموزشی مواجه هستیم که از کیفیت لازم برخوردار نیستند. حدود یک سوم مدارس ما استاندارد نیستند. مطالعات بانک جهانی نشان می‌دهد که اثر تحصیلات ابتدایی بر توسعه بیش از دو برابر تحصیلات دانشگاهی است؛ این در حالی است که در کشور ما یک سوم صندلی‌های دانشگاه‌ها خالی است ولی در بسیاری از روستاهای کشور کودکان از مدرسه ابتدایی محروم هستند.
مؤسس پویش «ایران من» ضمن اشاره به فعالیت‌های این پویش در حوزه مدرسه‌سازی در مناطق مرزی و کمتر برخوردار، اظهار کرد: ما در فاز اول فعالیت‌مان، در نظر داریم که 100 مدرسه را در نقاط کمتر برخوردار کشور احداث کنیم، که تاکنون 40 مدرسه از آنها افتتاح شده است. یکی از بحث‌های دیگری که دنبال می‌کنیم احداث مدارس توسعه پایدار است که طرح آن به صورت پایلوت در 3 استانِ سیستان و بلوچستان، کردستان و کرمانشاه انجام خواهد شد.
مدرسه؛ کانون توسعه روستایی
پدرام سلطانی درخصوص مدارس توسعه پایدار گفت: شعار ما در احداث مدارس توسعه پایدار این است که مدرسه کانون توسعه روستایی است؛ مدرسه توسعه پایدار جایی نیست که کودکان در آن تحصیل کنند و بعد رها شوند. مدرسه اگر بخواهد در توسعه نقشی مؤثر ایفا کند، نباید فقط در خدمت کودکان باشد، بلکه باید تبدیل به محل رفت‌وآمد و گردهمایی اهالی روستا شده و به کانونی برای آموزش مهارت‌های زندگی تبدیل شود.
وی ادامه داد: به عنوان مثال ممکن است زنان در روستایی از مسائل بهداشتی آگاهی کافی نداشته باشند، مدرسه توسعه پایدار می‌تواند مکان مناسبی برای ارائه آموزش‌های لازم به زنان روستایی باشد.
نایب رئیس اتاق ایران درباره معماری مدارس توسعه پایدار تأکید کرد: ما از نظر کالبدهای آموزشی از دنیا عقب هستیم؛ مدارس ما فضاهایی خشک و بی‌روح هستند که نمی‌توانند دانش‌آموزان را به درس‌خواندن ترغیب کنند. مدارس توسعه پایدار در وهله اول با معماری بومی سازگار هستند و با تکیه بر عناصر فرهنگی تبدیل به عضو زیبایی از روستا خواهند شد.
مؤسس پویش ایران من درباره پیروی مدارس توسعه پایدار از اصول معماری سبز اظهار کرد: بچه‌های ما باید بدانند آب یکی از ارزشمندترین منابع کشور است، پس باید در مدرسه‌شان امکانات لازم برای صرفه‌جویی در مصرف آب را داشته باشند. محیط زیست از ثروت‌های کشور ماست، پس مدرسه‌ای که در مناطق محروم ساخته می‌شود باید با محیط زیست سازگار باشد.
سراغ محروم‌ترین‌ها نرفتیم
پدرام سلطانی ویژگی دیگر مدارس توسعه پایدار را جذب مشارکت عموم ذی‌نفعان دانست و گفت: کلیه ذی‌نفعان اعم از دانش‌آموزان، والدین آنها، اهالی روستا و سازمان‌های مردم‌نهاد باید در ساخت مدرسه توسعه پایدار مشارکت داشته باشند. کاری که در حال حاضر در مدرسه توسعه پایدار چابهار انجام می‌شود باعث می‌شود هر کسی که سهمی در ساخت مدرسه داشته باشد، نسبت به سرنوشت آن مدرسه نیز تعهد داشته باشد.
وی تأکید کرد: چنین مدرسه‌ای می‌تواند منجر به توسعه آموزشی و فرهنگی شده و در مرحله بعدی با توسعه مهارت‌های فردی مسیر توسعه اقتصادی را نیز هموارتر کند. بنابراین سرمایه‌گذاری در توسعه آموزشی بیش از همه برای فعالان اقتصادی سودمند خواهد بود.
مؤسس پویش ایران من درباره چرایی انتخاب روستای سیدبار واقع در بخش دشتیاریِ چابهار برای اجرای طرح مدرسه توسعه پایدار گفت: ما در انتخاب محل ساخت مدرسه توسعه پایدار سراغ محروم‌ترین نرفتیم، بلکه سراغ مستعدترین رفتیم. روستای سیدبار منطقه‌ای است که بیشترین امکان جذب مشارکت محلی را دارد، پس می‌تواند مدل مناسبی برای توسعه پایدار آموزشی در استان سیستان و بلوچستان و کل کشور باشد.
توسعه کارافرینی در مدارس استان سیستان و بلوچستان
مدیر کل سازمان آموزش و پرورش نیز در این مراسم با اظهار این نکته که وضعیت شاخص‌های توسعه آموزشی در استان سیستان و بلوچستان مطلوب نیست، گفت: آمار مرکز برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش در سال 1392 نشان می‌دهد که ما 191 هزار کودک بازمانده از تحصیل داشتیم این در حالی است که هم‌اکنون این آمار به کمتر از 71 هزار کودک رسیده است. این تجربه به ما نشان می‌دهد که ما می‌توانیم کاری کنیم که حتی یک نفر هم خارج از کلاس نماند.
علیرضا نخعی ادامه داد: نگاه پویش ایران من در توسعه فرهنگی و آموزشی ناظر به این معناست که تلاش کنیم در مدارسی که در استان سیستان و بلوچستان ساخته می‌شود، روش‌های آموزشی را اصلاح کنیم. هدف ما در مدارسی که در استان ساخته می‌شود این است که از تدریس‌های کلیشه‌ای فاصله بگیریم، اندیشه‌های دانش‌آموزان را بارور کرده و انسان‌هایی توسعه‌یافته تربیت کنیم که خودشان تبدیل به کارآفرین شوند.
وی در بخش دیگری از سخنانش به واگذاری توسعه آموزشی به مردم اشاره کرد و گفت: ما 762 مدرسه از 6700 مدرسه استان را به خود مردم واگذار کرده‌ایم. فضای بسیار خوبی در استان ایجاد شده که می‌تواند به امر توسعه کمک بزرگی کند.
نخعی همچنین اظهار کرد: امروز ما به این نتیجه رسیده‌ایم وقتی که دانش‌آموزان در مدرسه سپری می‌کنند، مهم‌ترین سرمایه اقتصادی استان است. به همین دلیل از سال قبل توسعه مدارس کارآفرین و خلاق را در دستور کار قرار دادیم تا بچه‌ها بخشی از وقت خود را در مدرسه به فعالیت اقتصادی و تولید بپردازند.
مدیر کل سازمان نوسازی مدارس استان سیستان و بلوچستان نیز در این مراسم تأکید کرد: ما برای ساخت مدرسه نیازمند مشارکت مردم هستیم، در حالی که تلاش‌های زیادی برای جذب اعتبار دولتی کرده‌ایم و موفق هم بوده‌ایم اما به این اعتقاد پیدا کردیم که وقتی به مردم بومی و خیرین استان رجوع کردیم، نتیجه گرفتیم.
علیرضا راشکی ادامه داد: در شهرستان سرباز که یکی از محروم‌ترین شهرستان‌های استان در زمینه فضاهای آموزشی و دارای بالاترین آمار در زمینه بازماندگی از تحصیل است، بیش از 35 مدرسه خیری توسط مردم منطقه در حال ساخت است. این یعنی مردم به این باور رسیده‌اند که باید کمک کنند تا این وضعیت را تغییر دهند.