نائب رئیس کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق ایران با اشاره به اعلام آمادگی وزارت نفت برای عرضه یک‌میلیون بشکه نفت خام در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران، گفت: نکته اساسی این است که هنوز زیرساخت‌های لازم برای این کار فراهم نشده و تجربه بورس انرژی هم روی محموله‌های کوچک فرآورده‌های نفتی بوده است بر این اساس ابتدا بورس انرژی باید آمادگی خود را برای پوشش دادن این معاملات اعلام کند.
رضا پدیدار، در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران افزود: نکته دیگر این است که طبق اعلام وزارت نفت، خریداران نفت خام در بورس انرژی حتماً باید با یک پالایشگاه خارجی قرارداد داشته باشند اما تا جایی که من اطلاع دارم فعالان بخش خصوصی چنین قراردادی ندارند و باید برای انعقاد آن رایزنی و اقدام کنند.
پدیدار با اشاره به اینکه بر اساس قواعد ابلاغ شده از سوی وزارت نفت، خریداران محموله‌های نفت خام در بورس انرژی باید سپرده‌ای معادل 10 درصد ارزش محموله را تأدیه کنند، تصریح کرد: توان مالی بخش خصوصی برای تأمین این سپرده حداکثر برای محموله‌های زیر 100هزار بشکه کفاف می‌دهد ازاین‌رو باید تعداد زیادی از فعالان بخش خصوصی وارد عمل شوند تا با شرایط اظهار شده محموله وزارت نفت به فروش برسد.
او ادامه داد: نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که خریداران محموله‌های نفت خام در بورس انرژی باید 20 درصد ارزش محموله را به صورت ریالی و قبل از تحویل محموله پرداخت کنند و برای پرداخت 80 درصد باقی‌مانده که به صورت ارزی باید پرداخت شود، ضمانت‌نامه بانکی از طرف بانک‌های موردقبول وزارت نفت ارائه کنند بر این اساس، باید دید کدام بانک می‌تواند با بانک‌های خارجی رابطه برقرار کند تا تعهدنامه موردقبول وزارت نفت را صادر کند و بعداً پول نفت فروخته شده را از پالایشگاه بگیرد.
نائب رئیس کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق ایران گفت: این‌ها علامت‌های سؤالی است که هنوز پاسخ آنها مشخص نشده ضمن اینکه در دو دهه گذشته بحث‌های مطرح‌شده درباره فروش نفت به بخش خصوصی با تجارب موفقی همراه نبوده است چراکه وزارت نفت مقررات و ضوابطی دارد که برای ساختار دولتی تعریف شده نه بخش خصوصی.
پدیدار مشخص شدن قیمت پایه برای عرضه نفت خام در بورس را نیز بااهمیت دانست و افزود: عدم موفقیت تجارب قبلی به این دلیل بود که نماینده امور بین‌الملل وزارت نفت در معامله قیمتی را به‌عنوان پایه اعلام می‌کرد و پایین‌تر از آن حاضر به فروش نفت نبود که عملاً باعث می‌شود فرایند عرضه و تقاضا نقشی در قیمت نداشته باشد.
او معتقد است تاکنون اراده وزارت نفت برای عرضه نفت خام در بورس انرژی ضعیف بوده اما می‌توان امیدوار بود در شرایط جدید سازوکار مساعدی فراهم شود و با و روان‌سازی فرایندها مقدمات حضور بخش غیردولتی رد فروش نفت شکل بگیرد.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه داد: تحریم‌های آمریکا دولت را نشانه می‌گیرد نه بخش خصوصی را، بر همین اساس در دوره قبلی تحریم‌ها هم بخش خصوصی تحریم را دور زد اما نبود سازوکار شفاف در حوزه فروش نفت باعث ظهور دلالان نفتی و بابک زنجانی و ... شد.
به عقیده پدیدار، در شرایط فعلی هم بخش خصوصی می‌تواند وارد میدان شود و تحریم‌ها را دور بزند اما باید سازوکار به شیوه‌ای باشد که حوادث قبلی تکرار نشود.
او ادامه داد: بخش خصوصی به‌راحتی می‌تواند با شرکت‌های حمل‌ونقل خارجی برای انتقال محموله‌های نفتی قرارداد ببندد، با استفاده از بیمه‌های داخلی یا خارجی نفت را صادر کند و مبادلات پولی را از طریق سیستم بانکی تعریف شده به‌ویژه سوئیفت اروپایی انجام بدهد.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در پایان تصریح کرد: حتی وزارت نفت می‌تواند قراردادهای فروش نفت خام و هیدروکربن‌ها که قبل از تحریم منعقد کرده است را به بخش خصوصی واگذار کند و تحریم را از این طریق دور بزند.
گفتنی است دیروز شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد: در نظر دارد تا پایان مهرماه سال جاری اقدام به عرضه یک‌میلیون بشکه نفت خام در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران کند.
طبق اعلام شرکت ملی نفت ایران، فروش محموله‌ها به صورت 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی خواهد بود که تسویه بخش ریالی (بر اساس نرخ تسعیر سنا) به‌صورت نقدی قبل از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به صورت اعتباری، با ارائه ضمانت‌نامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های موردقبول شر کت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله صورت می‌گیرد. خریدار بایستی بخش ارزی را ظرف مدت‌زمان مشخص شده بعد از بارگیری، به ترتیب مورد تائید شرکت ملی نفت که در اطلاعیه عرضه اعلام خواهد شد، واریز و تسویه کند.
متقاضیان خرید جهت شرکت در معامله، باید 10 درصد ارزش سفارش را به صورت ریالی به میزان پیش‌پرداخت قبل از عرضه به‌حساب اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند که در صورت انجام معامله بخشی از 20 درصد ریالی محسوب خواهد شد.
خریداران بر اساس قیمت پایه اعلامی شرکت ملی نفت ایران که بر اساس قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت خواهد بود، بر روی قیمت نفت‌خام رقابت می‌کنند که انتظار می‌رود ایجاد چنین فضای رقابتی منجر به کشف قیمت مناسب و شفاف شود.
طبق اعلام شرکت ملی نفت ایران، تحویل نفت‌خام به خریداران در محموله‌های حداقل 5 هزار تنی (معادل حدود 35 هزار بشکه استاندارد) قابل انجام بوده و البته، خریداران می‌توانند با تجمیع قراردادهای خرید، نسبت به برداشت محموله‌های بزرگ‌تر اقدام کنند. ضمن اینکه فروش محموله‌ها به صورت مقصد آزاد (به‌جز سرزمین اشغالی فلسطین) خواهد بود.
این شرکت اعلام کرده سازوکار اجرایی و سایر شرایط عرضه شامل قیمت پایه، نحوه تحویل محموله، تسویه‌حساب موقت و نهایی، شرایط ضمانت‌نامه تعهد پرداخت و ... را متعاقباً در اطلاعیه عرضه اعلام می‌کند.