کمتر از دو ماه می‌گذرد از روزهایی که اخبار قراردادهای خرید هواپیما میان ایران‌ایر و دو شرکت بوئینگ و ایرباس روی صفحات خبرگزاری‌های داخلی و خارجی درج شده بود. اما حالا هنوز تکلیف نهایی این قراردادها نامشخص است. چندی پیش گمانه‌زنی‌های در این‌باره که ایران برای خرید این هواپیماها مردد است صورت گرفت. حالا مذاکرات طولانی‌مدت بر سر نهایی شدن مفاد این قراردادها ادامه دارد و به نظر می رسد این دو غول صنعت هوانوردی جهان باید آماده رقابت بر سر بازار ایران با یک شرکت آسیایی شوند.
هر چند با وجود گذشت چندین دهه از آغاز به کار جت های مسافرتی جدید هنوز هیچ یک از کشورهای پیگیر در صنعت هوانوردی نتواسنته اند با ایرباس یا بوئینگ رقابتی جدی را آغاز کنند که نتیجه آن شکل گیری شرایطی شبه انحصاری برای آنها بوده است، اما در طول سال های گذشته برخی از کشورها توانسته اند با پیگیری ساخت برخی هواپیماهای کوچک‌تر شانس خودرا برای رقابت در این حوزه امتحان کنند.
شرکت‌هایی مانند امبرائر از برزیل، بمباردیه از کانادا وشرکت میتسوبیشی ژاپن سه شرکتی بودند که در طول این سال‌ها شانس خودرا برای ورود به عرصه هواپیماسازی امتحان کردند.
در این بین با وجود آن‌که دو شرکت فعال در آمریکای مرکزی و جنوبی سابقه طولان تری از رقیب آسیایی‌شان دارند اما با توجه به پیگیری 50 ساله ژاپنی ها به نظر می رسد این کشور خود را برای به دست آوردن بخش بزرگی از بازار صنعت هوانوردی جهان آماده کرده است. بازاری که ایران نیز با توجه به نیاز بالای خود برای خرید هواپیماهای جدید نقشی مهم در آن دارد.
در این رابطه فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است: خرید هواپیماهای MRG در گروه مذاکرات ما با طرف ژاپنی بوده است. ژاپنی ها بر اساس توافقنامه‌ای که با وزارت دارایی امضا کرده‌اند تعهد کرده‌اند 10 میلیارد دلار اعتبار صادراتی به ایران بدهند و درعین حال علاقه‌مند هستند از این 10 میلیارد برای پروژه‌هایی که انتخاب می‌شود استفاده گردد. در مقابل حرف طزف ایرانی این بود که زمینه‌هایی هست که در برخی پروژه‌ها نیازی به ضمانت دولت ندارد مثل خرید هواپیما یا احداث فرودگاه که می‌تواند به صورت BOT اجرا شود. قرار بر این شد که این موضوع در کارگروه بررسی شود تا معلوم گردد چقدر از آنها باید از رقم ده میلیارد و چقدر با شیوه های دیگر بدون تضمین دولت باشد. البته ژاپن پذیرفت که هواپیماها بدون تضمین دولت تامین مالی شود.
بر اساس اعلام قائم‌مقام آخوندی، هواپیماهای مدنظر ایران ازمدل MRJ خواهد بود.این هواپیما که پس از سال ها بررسی و سنجش شرایط از سوی ژاپن در سال 2015 رونمایی شد ظرفیت مسافرگیری حدود 75تا90 مسافر را دارد و سهام آن در اختیار چند شرکت تجاری ژاپنی است.
همچنین بر اساس اطلاعاتی که از شرایط شرکت میتسویسشی ارائه شده، این شرکت در طول سال‌های گذشته بخشی از بال‌های هواپیماهای بوئینگ را تامین می کرده و با افزایش توان تکنولوژیک خود به ساخت هواپیمای مسافرتیMRJ (جت منطقه میتسوبیشی) دست یافته است.
ژاپن پیش بینی کرده در طول سال های آینده این هواپیما سفارش های بسیاری بگیرد تا جایی که در افق 20 ساله آینده آن سفارش 5000 فروند هواپیما در نظر گرفته شده است.