تأسیس قرارگاه سازمان غذا و دارو به‌عنوان جدیدترین آرایش ضدتحریمی وزارت بهداشت، مهم‌ترین خبری بود که هفته گذشته، محمدرضا شانه ساز رئیس جدید سازمان غذا و دارو در اولین نشست خبری خود در جمع خبرنگاران اعلام کرد.
هدف از تأسیس این قرارگاه که مستقیماً به دستور وزیر بهداشت صورت گرفته و به گفته نمکی قرار است شخصاً فرماندهی آن را بر عهده گیرد، تجهیز و عمل کردن با سرعت بیشتر در مقابل حمله‌هایی است که در شرایط جنگ اقتصادی مستقیماً صنعت داروسازی را نشانه خواهد گرفت.
به گفته وزیر بهداشت در حال حاضر در شرایط پیچیده‌ای به سر می‌بریم و برای شرایط پیچیده هم باید سازمان‌دهی مناسبی داشته باشیم. در همین زمینه نمکی در توضیح دومین دلیل تأسیس قرارگاه سازمان غذا و دارو گفت: «هدفمان در این قرارگاه این است که درب‌ها را به روی همه افرادی که می‌خواهند در این حوزه گام‌های مثبتی بردارند اعم از تولیدکننده و واردکننده بازکنیم و اجازه ندهیم که افراد از پیچ‌وخم‌های بروکراتیک خسته شوند. ما در سازمان غذا و دارو درصددیم که شفافیت کامل برقرار کنیم تا هیچ‌کسی نتواند چیزی را کم یا زیاد کرده و یا نوبت پرونده‌ای را جلو بیندازد.»
توجه به بخش خصوصی به جای تاسیس قرارگاه
صنعت داروسازی باوجود تولید بیش از 97 درصد از داروهای موردنیاز مردم در سالی که گذشت، گرفتار مشکلات متعددی بود. همین موضوع باعث شد تا تأمین دارو در ماه‌هایی از سال با مشکل مواجه شود و همان‌طور که 21 شهریور سال گذشته، دبیر انجمن صنعت پخش در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران اعلام کرده بود به دلیل شرایط پیش‌آمده ناشی از تحریم‌ها سهمیه‌بندی شرکت‌های پخش برای تحویل دارو به داروخانه‌ها در دستور کار قرار گیرد.
احمد شیبانی رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران نیز در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران، مشکلات این صنعت را حل‌نشده دانست و در ارزیابی خود از وضعیت صنعت داروسازی در سال 98، چنین گفت: «مشکلاتی که این صنعت در سال 97 متحمل شد، حتی در دوران جنگ هم تجربه نشد. معلوم نیست چه اتفاقی برای صنعت استراتژیک داروسازی کشور رقم بخورد. کما اینکه خود فعالان صنعت داروسازی هم در این شرایط قدرت پیش‌بینی خود را ازدست‌داده‌اند و نمی‌دانند چه اتفاقی خواهد افتاد.»
بر مبنای آنچه فعالان صنعت داروسازی می‌گویند، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مشکلات صنعت داروسازی در حال حاضر مشکلات اقتصادی و تأمین نقدینگی و پس‌ازآن نحوه نقل‌وانتقال پول برای دریافت مواد اولیه دارویی است. بطوریکه در سال 97، خطوط تولید برخی از کارخانه‌های داروسازی به دلیل کمبود مواد اولیه دارویی و تأمین نقدینگی به‌طور موقت یا دائم متوقف شد.
حال در شرایطی که وزارت بهداشت به‌منظور حل مشکلات صنعت دارویی کشور آرایش ضدتحریمی جدید گرفته و اقدام به تأسیس قرارگاه در سازمان غذا و دارو کرده است نمایندگان بخش خصوصی بر این باورند که باید وظایف این قرارگاه به‌خوبی مشخص شود؛ ضمن اینکه آنها تأکید می‌کنند در شرایط فعلی راهکار اساسی برای حل بحران نظام دارویی در شرایطی که با عنوان جنگ اقتصادی توصیف می‌شود، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی به شکل مطلوب است.
در همین زمینه محمود نجفی عرب رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با تأکید بر این نکته که به کارایی قرارگاه سازمان غذا و دارو اعتقاد ندارد، معتقد است: در شرایط بحرانی و تحریم، سرعت در تصمیم سازی و تصمیم‌گیری بسیار اهمیت دارد اما در این قرارگاه تا بخواهد تصمیم سازی و تصمیم‌گیری شود زمان طلایی از دست خواهد رفت، چون روند تصمیم‌گیری مدیران اجرایی را به‌شدت کند می‌کند.
ناصر ریاحی دیگر عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران نیز تصمیم جدید وزیر بهداشت و درمان برای حوزه دارو و تجهیزات پزشکی تا حدودی مبهم ارزیابی و تأکید کرد که وزارت بهداشت باید دریافت مشورت از بخش خصوصی را در اولویت قرار دهد.
به گفته ریاحی عضو هیات رئیسه اتاق تهران دریافت مشورت از بخش خصوصی در سال‌های گذشته نیز مسبوق به سابقه بوده و وزیران در مقطعی نسبت به دریافت مشاوره از بخش خصوصی اهتمام می‌ورزیدند اما پس از مدتی این حرکت به سردی می‌گرایید.
قدرت مانور بخش خصوصی در شرایط جنگ اقتصادی دیده شود
«باید تا جایی که می‌توانیم از توانمندی داخلی و ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنیم.» این جمله را علی منتصری از فعالان قدیمی صنعت داروسازی در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» عنوان می‌کند.
به اعتقاد این فعال صنعت داروسازی در شرایط جنگ اقتصادی باید مدیریت متمرکز به عنوان عنصر اصلی مقاومت مد نظر قرار گرفته و از امکانات موجود به طور حداکثر بهره‌برداری صورت گیرد.
به گفته منتصری خصوصی‌سازی در صنایع داروسازی و ممانعت از رانت‌های دولتی، ادغام شرکت‌های کوچک و بزرگ و اقتصادی‌سازی بنگاه‌ها، ازجمله راهکارهای حمایت از تولید داخلی است.
منتصری تاکید می‌کند مدیران دارویی کشور با توجه به تجربه قبلی تحریم ها تجربه کافی دارند و می‌دانند که در شرایط استراتژیک چه اقدامی باید انجام دهند. در این شرایط ضروری است تا دولت هم به آنها اعتماد کافی کرده و فعالان اقتصادی را شریک تصمیم‌گیری‌های خود کند.
او در ادامه افزود: سال گذشته خوشبختانه در یک اقدام به موقع، بخش خصوصی و دولتی با همکاری هم توانستند تا موجودی انبارهای دارویی را تامین کنند تا خللی در نحوه عرضه به وجود نیاید. بنابراین لازم است تا در شرایطی که با جنگ اقتصادی توصیف می‌شود قدرت مانور بخش خصوصی دیده شود.
منتصری با تاکید بر این موضوع که بازیگران صنعت داروسازی کم نیستند، با اشاره به تاسیس قرارگاه در سازمان غذا و دارو تصریح کرد: به نظر من اطلاق کلمه قرارگاه در شرایط فعلی بی‌مورد است. صنعت داروسازی بازیگران قدرتمند بسیاری دارد که باید به آنها توجه و در تصمیم‌سازی‌ها شریکشان کرد. علاوه بر این کمیته‌های مشورتی باید با هر عنوانی خرد عمومی استفاده و کمک کنند تا تصمیم‌گیری‌ها به نحو مطلوب انجام شود.