«گردشگران چینی برای توقف چندساعته و گردش در شهر بین دو پرواز خود هم نیازی به گرفتن ویزای ترانزیتی ندارند.» این خبر را روز گذشته ولی تیموری معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اعلام کرد. اقدامی که باهدف تمرکز بر گردشگران بازارهای هدف انجام‌شده است.
سازمان میراث فرهنگی از سال 95 در پی لغو روادید با چینی‌ها بود. پیش‌ازاین گردشگران چینی با ویزای فرودگاهی وارد ایران می‌شدند و اکنون این ویزا باهدف افزایش گردشگران ورودی برداشته‌شده اما همچنان ایرانی‌ها برای رفتن به این کشور باید ویزا بگیرند.
پانزدهم اردیبهشت سال جاری علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، پس از اعلام تعداد کل گردشگران خارجی به کشور در سال 97، افزایش سهم گردشگران چینی به رقم 2 میلیون نفر را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های این سازمان در سال 98 اعلام کرده بود.
به گفته او، سال گذشته به‌رغم اعمال تحریم‌ها شاهد ورود 7 میلیون و 800 هزار گردشگر خارجی به کشور بودیم که رشد بیش از 50 درصدی نسبت به سال 96 دارد.
مونسان با اعلام این‌که در سال 98 برنامه‌های دقیقی برای افزایش گردشگران چینی طراحی‌شده است، گفت: «چین کشوری است که سالانه 120 میلیون گردشگر به خارج می‌فرستد، اما سهم ایران از این رقم بسیار ناچیز و حدود یک هزار و 500 تا یک هزار و 700 نفر است.»
علی‌اصغر مونسان همچنین با اشاره به اثرات تحریم‌ها بر لغو پروازهای مستقیم به ایران، بیان کرده بود: «بازارهای منطقه‌ای و چین را به دستور کارمان در جذب گردشگر خارجی قراردادیم و اثرات را خنثی کردیم.»
ناکامی ایران در جذب گردشگران چینی
بر اساس آخرین آمار سازمان گردشگری چین تا نیمه نخست سال 2018، شمار گردشگران چینی که به خارج از این کشور سفر کرده‌اند به 71 میلیون و 300 هزار نفر رسیده است.
این کشور همچنین در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۲۹ میلیون گردشگر به جهان صادر کرد که از مهم‌ترین منابع تأمین گردشگر به شمار می‌آید.
طبق آماری که پانگ سن سفیر چین در ایران در همایش «چشم‌انداز توسعه روابط گردشگری و تجاری ایران و چین» که دی‌ماه سال 96 برگزار شد، اعلام کرد، در سال ۲۰۱۷ برای ۱۱۷ هزار نفر ایرانی ویزای چین صادرشده، درحالی‌که جمعیت مسافر از آن کشور به ایران کمتر از ۷۰ هزار نفر بوده است. به گفته او، بیشتر سفرها بین دو کشور نیز باانگیزه تجارت و نه گردشگری صورت می‌گیرد.
سفیر چین در تهران در این همایش تأکید کرده بود چین به همکاری گردشگری اهمیت زیادی می‌دهد و تمایل دارد با طرف ایرانی این سطح همکاری را ارتقاء دهد؛ او در این همایش با ارایه پیام وزیر گردشگری جمهوری خلق چین، تصریح کرد: «چین بزرگ‌ترین منشأ گردشگری دنیا است و همچنین ازنظر مقصد جهانگردان، رتبه چهارم را دارد. ما تمایل داریم در حوزه‌هایی همچون تحقیق و توسعه، بازاریابی و آموزش افراد، همکاری خود را با طرف ایرانی تقویت کنیم. امیدوارم فعالان گردشگری چین و ایران این فرصت را غنیمت شمرده و به تبادل‌نظر بپردازند و همکاری‌های خود را گسترش دهند»
روابط رسمی گردشگری بین ایران و چین نیز از سال ۲۰۱۱ میلادی با امضای توافق‌نامه‌ای دوجانبه و با اضافه شدن نام ایران به فهرست مقاصد سفر چینی‌ها، آغازشده است. آن‌گونه که فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد می‌گوید اگر فقط دو درصد گردشگران چینی به ایران سفر کنند، آن‌ها می‌توانند در تحقق فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی ایران نقش مؤثری داشته باشند.
بااین‌حال به‌رغم تأکید و تمرکز مقام‌های دولتی ایرانی و چینی برای صادرات گردشگر چینی به ایران، ایران هنوز نتوانسته است در جذب گردشگران چینی موفق عمل کند. موضوعی که به عقیده برخی از فعالان صنعت گردشگری ازجمله فریدون وردی نژاد «شناخت ضعیف مردم دو کشور از یکدیگر» دلیل اصلی این ناکامی است.
به عقیده وردی نژاد، نداشتن شناخت کافی، دو مشکل اساسی برای ملت‌ها به وجود آورده؛ نخست گرفتن تصمیم با تأخیر و نابهنگام و سپس تصمیم‌گیری‌های اشتباه که سوء‌تفاهم و فاصله بین دو ملت را سبب شده است.
رفع ایران هراسی، اولویت اول جذب گردشگر خارجی
فعالان صنعت گردشگری بر این باورند در شرایطی که به واسطه اعمال تحریم‌های آمریکا نوعی « ایران هراسی» در فضای بین‌المللی حاکم شده است، تبلیغ مثبت برای کشور موثرترین راهکار جذب گردشگری خارجی محسوب می‌شود.
سیدحسن مطیعی لنگرودی استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران در گفت‌‍وگویی که با پایگاه خبری اتاق ایران داشت، تاکید کرده بود:« امنیت در داخل سرزمین بزرگ‌ترین نقش را در جذب گردشگر دارد و خوشبختانه ما در ایران امنیت خوبی داریم اما در مقابل این امنیت خوبی که در ایران داریم، در کشورهای خارجی ایران هراسی داریم یعنی از ایران، هراس شدیدی دارند و تا نام ایران را می‌شنوند به فکر تروریسم می‌افتند، درحالی‌که ایران امن‌ترین کشور در منطقه است؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین اولویت‌هایی که باید در سال جدید به‌منظور تقویت صنعت گردشگری و جذب گردشگر صورت گیرد، رفع ایران هراسی در عرصه بین االمللی با تبلیغات مثبت و هدفمند است.»
هفته گذشته نیز با تصویب حذف زدن مهر به ایران در پاسپورت گردشگران خارجی، احمد سبط حسینی عضو هیات مدیره جامعه تورگردانان هم در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» خاطرنشان کرد: در شرایطی که با «جنگ اقتصادی» مواجه هستیم، نیازمند راهکارهای اساسی ازجمله رفع ایران هراسی با تبلیغات مثبت در فضای بین‌المللی است.
به باور این فعال صنعت گردشگری ، گردشگری ایران هنوز نتوانسته خود را در بازارهای بین‌المللی خوب معرفی کند و متأسفانه شناخت درستی از ما از سوی گردشگران خارجی وجود ندارد؛ بنابراین اول باید گردشگری وجود داشته باشد تا بعد مقدمات حضور او در کشور تسهیل شود.
همانطور که فعالان صنعت گردشگری تاکید می‌کنند، گردشگران خارجی که به ایران سفر می‌کنند بااحساس عدم امنیت مواجه هستند و ترس از ایران در بین آن‌ها وجود دارد؛ بنابراین اولین کار در فضای بین‌المللی تبلیغات مثبت به‌منظور رفع این ایران‌هراسی است. در همین راستا، حضور در نمایشگاه‌های گردشگری بین‌المللی و تبلیغات میدانی از مهم‌ترین راهکارهایی است که در این شرایط برای جذب گردشگران خارجی پیشنهاد می‌شود.
راهکاری که ابراهیم پور فرج رئیس جامعه تور گردانان در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران اینگونه خلاصه کرد: « وزارت امور خارجه باید کلیه سفارت‌خانه خود در کشورهای مختلف را موظف کند تا با همکاری بخش‌خصوصی به معرفی ظرفیت‌های گردشگری ایران بپردازند.»