رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: یکی از موانع بزرگ توسعه در کشور، عدم هماهنگی نهادهای متولی و وجود تصمیم‌گیران بی‌شمار برای بخش‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت است.
غلامحسین شافعی طی سخنانی در مراسم اختتامیه اولین همایش حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت در مسیر توسعه اقتصادی در مشهد گفت: در حوزه ترانزیت 22 دستگاه تصمیم‌گیر هستند و در میان آن‌ها حتی یک دستگاه پاسخگو وجود ندارد؛ در چنین شرایطی غایت کار چگونه خواهد بود؟ دخالت این تعداد دستگاه و متولی در حوزه ترانزیت، آثار نامطلوبی را به دنبال دارد.
شافعی ادامه داد: یکی از مشکلات بزرگ حوزه حمل‌ونقل کشور، فرسودگی بالای ناوگان حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای است. هیچ اقدامی برای نوسازی در حوزه حمل‌ونقل انجام نگرفته است. با بررسی لایحه بودجه به اولویت هایی به مراتب پایین تر از این بحث بر می خوریم و همین مسئله، نوع نگاه کلان به این بخش را تبیین می کند.
وی افزود: بخش حمل‌ونقل و ترانزیت، نیازمند یک سرمایه گذاری موثر برای کسب درآمدهای پایدار و ایجاد ارزش افزوده است. این نوع از درآمدزایی تقریبا در اقتصاد ما ناپیداست و برای دستیابی به آن باید عرصه‌هایی همچون گردشگری و ترانزیت در صدر فعالیت‌های دولت قرار بگیرند. از سوی دیگر باید نسبت به ترمیم اشکالات موجود در این حوزه ها اقدام شود اما متاسفانه در بودجه به بخش حمل‌ونقل جفا شده است.
74 درصد بودجه به شرکت‌های دولتی اختصاص یافته که عمدتا زیان‌ده هستند
رئیس اتاق ایران تاکید کرد: ما نگران سال 99 هستیم. چشم انداز مثبتی را در بخش بودجه‌ای شاهد نیستیم. لایحه ای که دولت ارائه کرده، نگرانی ها را افزون می کند. 74 درصد بودجه کشور به شرکت‌های دولتی، بانک ها و موسسات انتفاعی اختصاص یافته، آن هم در حالی که درصد بالایی از این مراکز سال‌هاست که زیان می‌دهند. امیدواریم مجلس پیشنهادات ارائه شده درباره بودجه از سوی بخش خصوصی را مورد توجه قرار دهد و تغییراتی مثبتی را در لایحه بودجه شاهد باشیم.
شافعی با اشاره به اظهارات و انتقادات فعالان حوزه حمل‌ونقل تجاری، مسئولان دستگاه های متولی این بخش و نمایندگان مجلس در این همایش، گفت: اظهاراتی دوستان، حاوی نکات تازه‌ای نبود. اگر نقبی بزنیم به مشکلاتی که 15 یا 20سال پیش از سوی فعالان این بخش مطرح می‌شد، می بینیم که تفاوت جدی ایجاد نشده و این بدان معناست که طی این سال‌ها چالش‌ها به قوت خود باقی مانده اند.
وی افزود: نوع نگاه ما به مسائل اقتصادی یا از منظر اقتصاد خرد است و یا کلان اما هیچ کدام از این دو رویکرد گرهی از مشکلات نمی گشایند؛ چرا که چالش های امروز اقتصاد به مراتب عمیق‌تر از دو سطح مذکور هستند. در واقع ما در سیستم قاعده گذاری اقتصادمان با مشکلات جدی دست به گریبان هستیم. یکی از عوامل تداوم چالش ها نیز همین مسئله است.
شافعی اظهار کرد: مسائلی که امروز بر آن ها تمرکز می کنیم، ابزاری برای توسعه و رسیدن به هدف هستند اما شاهدیم که همین ابزارها به اشتباه در نقش هدف قرار می گیرند. ما از نقطه حرکت خود مسافت قابل انتظاری را طی نمی کنیم و این اشکالی اساسی در اقتصاد ماست که سیاست‌گذاران باید به این امر مهم، توجه کنند.
رئیس اتاق ایران خاطرنشان کرد: به عنوان فعالان اقتصادی بیش از اینکه به طرح مشکلات بپردازیم، باید راه‌های مناسب برای عبور از چالش ها را بیابیم و بر آن ها تمرکز کنیم. امروز مسئولان دولتی به اندازه ما از مشکلات آگاه هستند.
وی افزود: با توجه به موقعیت‌های ویژه و خدادای این کشور و شرایط استثنایی ژئوپلتیک ایران در حمل‌ونقل و ترانزیت، می توانستیم کاری انجام دهیم که هیچ کشوری توان رقابت در منطقه با ما را نداشته باشد اما امروز به سرعت فرصت ها از دست می روند و از رقبا عقب مانده ایم.
وی ادامه داد: ما در همه کارها اجازه می دهیم قافله فرصت ها عبور کند و بعد تازه متوجه می‌شویم که جا مانده‌ایم.
گریزی از اقتصاد دانش بنیان نیست
شافعی در بخش دیگری از سخنانش به ضرورت توجه به فعالیت‌های دانش بنیان اشاره کرد و گفت: هیچ گریزی از پیوند با اقتصاد دانش بنیان نیست و نمی توانیم هیچ مقاومتی در مقابل فناوری های جدید داشته باشیم.
شافعی افزود: حمل‌ونقل در این زمینه تا حدی عقب است و باید فکری به حال آن بکنیم تا عقب نمانیم. همان طور که در ابتدای راه اندازی تاکسی های اینترنتی در کشور، هجمه‌هایی علیه فعالیت این شرکت ها انجام گرفت اما نهایتا فناوری این بخش توانست به سطح جامعه نفوذ کند. اکنون در عرصه حمل‌ونقل بین‌المللی نیز این نوع نگاه باید ایجاد شود و فناوری های نوین در آینده نزدیک به این بخش وارد خواهند شد. البته بخش حمل‌ونقل استان باید خود در این زمینه اقدام کند وگرنه به مشکلات جدی دچار خواهد شد.