رئیس مجلس که روز گذشته به استان سیستان و بلوچستان سفر کرده بود، پس از بازدید از مناطق سیل‌زده این استان از اختصاص ۳۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برای پروژه راه‌آهن چابهار به زاهدان خبر داد.
علی لاریجانی اظهار کرد: توسعه منطقه آزاد چابهار یک امر لازم و ضروری بوده چرا که چابهار پل ارتباطی جنوب کشور با دریای عمان و اقیانوس هند است. از سوی دیگر نیز توافقنامه‌ای برای تأمین مالی راه آهن زاهدان- بیرجند از طریق روسیه پیش بینی شده است.
به گفته او، با اتصال چابهار به شبکه ریلی کشور موضوع ترانزیت شمال به جنوب با توجه به عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا فعال‌تر از گذشته خواهد شد و مسئله‌ای که همواره مدنظر مقام معظم رهبری بوده یعنی توسعه و سرمایه گذاری در سواحل مکران تقویت خواهد شد.
ساخت محور ریلی چابهار- زاهدان به طول 610 کیلومتر از سال 89 آغاز شد اما به دلیل کمبود منابع مالی، این پروژه حدود 3 سال متوقف ماند. در سال 92، پیمانکار تغییر پیدا کرد و با تجهیز کارگاه، کار اجرایی از سال 93 آغاز شد. با این حال، طبق گفته عباس خطیبی معاون ساخت راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل، پیشرفت فیزیکی پروژه در طول 4 سال تنها 39 درصد بوده است. کمبود بودجه، دلیل اصلی کند بودن پیشرفت پروژه اعلام شده است.
به گفته خطیبی، تاکنون هزار و 700 میلیارد تومان بودجه صرف خط آهن چابهار- زاهدان شده است اما تکمیل آن 4 هزار میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت.
به اعتقاد وزیر راه و شهرسازی تکمیل راه آهن چابهار- زاهدان منجر به رشد تخلیه و بارگیری کالا در بندر چابهار می‌شود و می‌تواند تجارت و ترانزیت را متحول کند. او سال گذشته در نشست بررسی مشکلات بندر چابهار گفته بود که روند اجرای راه آهن چابهار به زاهدان و پیشرفت حدود 30 تا 40 درصدی در طول چندین سال مطلوب نیست و در مدت سالهای گذشته به دلیل کمبود اعتبارات شاهد پیشرفت‌های خوبی نیستیم.
بر اساس گفته‌های معاون ساخت راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل در صورت تأمین منابع مورد نیاز، بخش‌های خط راه‌آهن چابهار – زاهدان شامل اتصال زاهدان به خاش، خاش به ایرانشهر و نهایتاً ایرانشهر به چابهار طی 4 سال به افتتاح و بهره برداری برسد. این در حالی است که وزیر راه و شهرسازی پیش از این، با تاکید بر این نکته که تکمیل این پروژه از اولویت‌های نخست دولت دوازدهم است وعده داده بود تا پایان سال 1400 پروژه خط راه آهن چابهار–زاهدان تکمیل خواهد شد.
نماینده مردم چابهار در مجلس اما معتقد است با روند توزیع اعتبار فعلی راه‌آهن چابهار–زاهدان تا 10 سال آینده هم به بهره‌برداری نمی‌رسد.
عبدالغفور ایران‌نژاد می‌گوید: پروژه راه‌آهن چابهار–زاهدان–مشهد به‌دلیل اهمیت بالا و با توجه به این‌که کوتاه‌ترین و به‌صرفه‌ترین راه ریلی در کریدور شمال ــ جنوب و مهم‌ترین مسیر ترانزیت ریلی در شرق کشور است، در لایحه بودجه کشوری دارای ردیف است؛ اما در حالی که اعتبار تکمیلی برای اتصال چابهار به خط ریلی کشور 4 هزار میلیارد تومان برآورد شده، در لایحه بودجه سال 97 تنها 100 میلیارد تومان برای این طرح عظیم در نظر گرفته‌شد که تنها 2.5 درصد اعتبار تکمیلی برای به‌اتمام رسیدن پروژه است. با روند توزیع اعتبار فعلی، این پروژه عملاً از دور خارج است و به این زودی‌ها به‌بهره‌برداری نمی‌رسد.
انتشار اوراق قرضه و مشارکت بخش خصوصی، راهکار تکمیل پروژه راه‌آهن چابهار-زاهدان
به اعتقاد بهرام امیراحمدیان کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل و پژوهشگر منطقه اوراسیا، تکمیل پروژه راه‌آهن چابهار به زاهدان به توجه به وضعیت فعلی مدیریت شبکه راه‌ها و همچنین وضعیت سیاسی تا سال 1400، کمی خوش‌بینانه به نظر می‌رسد. او در همین زمینه پیشنهاد می‌دهد تا دولت با انتشار اوراق قرضه و فراخوان عمومی، مردم و بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری در این حوزه تشویق کند.
او در همین زمینه در مصاحبه‌ای که با «پایگاه خبری اتاق ایران» داشت، تاکید می‌کند: آنچه در طول این سال‌ها در خصوص سرمایه‌گذاری در بندر چابهار مورد بی‌توجهی قرارگرفته، نبود یک نگاه صادرت‌محور در بندر چابهار است. چابهار باید برای توسعه هم پیش‌کرانه داشته باشد و هم پس کرانه.
به گفته او، ایجاد شبکه ارتباطی و محور ریلی راه‌آهن- چابهار یک کالای عمومی (public good) محسوب می‌شود و موضوعی نیست که برای تکمیل آن در انتظار سرمایه‌گذاری خارجی باشیم. چراکه دوره بازگشت سرمایه بلندمدت است؛ بنابراین این دولت است که درنهایت باید اقدام به سرمایه‌گذاری کند.
به اعتقاد امیراحمدیان، تکمیل پروژه راه‌آهن چابهار به زاهدان با توجه به وضعیت فعلی مدیریت شبکه راه‌ها و همچنین وضعیت سیاسی تا سال 1400، کمی خوش‌بینانه به نظر می‌رسد. او در همین زمینه پیشنهاد داد تا دولت با انتشار اوراق قرضه و فراخوان عمومی، مردم و بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری در این حوزه تشویق کند.