لایحه بودجه 1400، هفته گذشته تقدیم مجلس شد. در نشست خبری لایحه بودجه سال 1400 که روز گذشته برگزار شد، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامهوبودجه اعلام کرد: «در سال آینده کف صادرات نفت یکمیلیون بشکه در نظر گرفتهشده و سقف آن ۲.۳ میلیون بشکه در روز است و طوری برنامهریزیشده که اگر محقق نشد و نتوانستیم به بیرون بفروشیم، بتوان پیشفروش داخلی کرد.»
با تقدیم لایحه بودجه 1400 به مجلس، بحث اتکای دولت به نفت و افزایش درآمدهای نفتی در مقایسه با سال گذشته، موردانتقاد بسیاری ازجمله رئیس مجلس قرارگرفته است. محمدباقر قالیباف در جریان بررسی کلیات طرح احکام کلی بودجه ۱۴۰۰ گفت: «ما در اصلاح ساختار بودجه باید به سمت درآمدهای پایدار و هزینهکرد مؤثر برویم و عدم وابستگی به نفت و جلوگیری از کسری بودجه را دنبال کنیم.»
از طرفی، تدوین بودجه منطبق بر واقعیتهای اقتصادی ازجمله مهمترین نکاتی است که صاحبنظران و فعالان اقتصادی خواستار تحقق آن هستند. بهخصوص در شرایطی که علاوه بر تحریمها، از سال گذشته شیوع ویروس کرونا هم محدودیتهایی را برای محیط کسبوکار به وجود آورده است. بااینحال آنچه صاحبنظران و فعالان اقتصادی تأکید میکنند، خوشبینی دولت در افزایش درآمدهای نفتی برای سال آتی است که اگر محقق نشود، کسری بودجه قابلتوجهی را به همراه خواهد داشت.
ازجمله رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران تأکید میکند که باید تدوین بودجه متناسب با شرایط روز و مصارف و مخارج دولت باشد؛ اما متأسفانه شاهد هستیم که با این طرز بودجه نوشتن، دولت هرروز، بزرگ و بزرگتر میشود.
حمیدرضا صالحی در گفتوگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» با تأکید بر اینکه تحریمها منجر به آسیب به صنعت نفت ایران شده است، میگوید: به فرض اینکه تحریمها هم لغو خواهد شد، ما به این زودیها نمیتوانیم به میدانهای نفتی برگردیم؛ بنابراین بهتر این بود تا با توجه به ظرفیتهای واقعی پالایشگاههایمان عمل میکردیم.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران میافزاید: در بودجه سال 99 تلاش کردیم تا بودجهای بدون وابستگی به درآمدهای نفتی تدوین کنیم که تا همینالان هم با توجه به همین نکته عمل کردیم؛ بنابراین به نظر من بهتر این بود تا به همان شیوه سال 99، بودجه سال 1400 را به همین شکل طی میکردیم تا اگر احیاناً درآمدی هم از نفت ایجاد شود، این درآمد را در صندوق توسعه ملی ذخیره و صرف امور زیرساختی کنیم.
صالحی تأکید میکند: افزایش درآمدهای نفتی میتواند چاشنی و کمکی برای تحرک اقتصاد عقب مانده باشد، اما به شرط اینکه از این درآمدها به نحو احسن استفاده شود. در برخی از کشورها، دولتها برنامه ویژهای برای سرمایهگذاری در خارج از کشور خودشان از محل درآمدهای نفتی دارند که همین اتفاق میتواند در ایران هم بیفتد تا با هدایت درآمدهای نفتی به خارج از کشور، از تورم در داخل کشور جلوگیری کنیم. به خصوص در شرایطی هم که اقتصاد فعلی ما دیگر تاب تورم بیشتر ندارد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران همچنین درباره برنامه دولت برای پیشفروش داخلی در بودجه 1400 میگوید: پیشفروش نفت در سالهای پیش هم مطرح شده بود تا با فروش اوراق قرضه، بخشی از کسری بودجه دولتها جبران شود. پیشازاین هم فروش اوراق در کشور به اجرا درآمده بود؛ اما نکته حائز اهمیت در انجام این طرح و سایر طرحهای مشابه بحث اعتماد است و تضمین آن است تا مردم به پشتوانه همین اعتماد اقدام به خرید کنند. بنابراین شاید بهتر این است که نفت پشتوانه اوراق باشد.