ممنوعیت ارائه خدمات بانکی به افراد دارای چک برگشتی

سخنگوی اجرای قانون چک از ممنوعیت ارائه خدمات بانکی به افراد دارای چک برگشتی خبر داد و گفت: نگاه قانونگذار بر انجام اقدامات پیشگیرانه متمرکز شده است.

آمنه نادعلی‌زاده، سخنگوی اجرای قانون چک گفت: این قانون ناظر به اقدامات پیشگیرانه است و نگاه سخت‌گیرانه‌ای نسبت به افراد دارای چک برگشتی دارد.

وی افزود: در قانون جدید، به افراد دارای چک برگشتی، خدمات بانکی ارائه نمی‌شود. بر این اساس افتتاح حساب جدید بانکی برای آنها انجام نمی‌شود، کارت بانکی جدید به آنها اعطا نمی‌شود، ضمانت‌نامه ارزی و ریالی برای آنها صادر نمی‌شود و حتی تسهیلات بانکی نیز به این افراد اعطا نمی‌شود و در اقدامی سختگیرانه، اگر شخصی دارای چک برگشتی باشد به میزان کسری مبلغ چک آن فرد، وجوهی که در بانک‌های دیگر دارد مسدود می‌شود و تا زمانی که این مهم تعیین تکلیف نشود، حساب‌ها در انسداد باقی می‌ماند.

به گفته نادعلی زاده، در حال حاضر و براساس دستورالعمل‌هایی که بانک مرکزی صادر کرده است، در صورتی که موجودی حساب صادرکننده کمتر از مبلغ چک باشد، دارنده آن چک می‌تواند از بانک تقاضا کند که وجه چک را از سایر حساب‌های انفرادی آن فرد در همان بانک، پرداخت کند. اما اگر بازهم وجه چک تکمیل نشد، دارنده چک می‌تواند از بانک تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت کند و البته بایستی دقت کند که این گواهی حتماً دارای کد رهگیری باشد تا بتواند با استفاده از آن در مراجع قضائی حقوق خود را پیگیری کند.

وی اظهار داشت: در قانون جدید چک، برای صادرکننده چک این وظیفه تعیین شده است که اطلاعات مربوط به «تاریخ»، «مبلغ» و «هویت گیرنده چک» را که بر روی فیزیک چک درج می‌کند در سامانه «صیاد» نیز ثبت کند.

به گفته نادعلی زاده، چک‌های قدیمی به روال سابق پذیرش و پردازش می‌شوند، اما قرار است از سال ۱۴۰۰ چک‌های جدیدی روانه بازار شود که این چک‌ها ویژگی‌های متمایزی نسبت به چک‌های قبلی دارند. رنگ چک‌های جدید صورتی و بنفش خواهد بود و عبارتی با این مفهوم در زیر این چک‌ها ثبت شده است که کارسازی این چک حتماً باید از طریق ثبت در سامانه صیاد انجام شود. یعنی اگر ثبت چک‌های جدید در سامانه صیاد انجام نشود، فاقد اعتبار هستند. لذا اگر ثبت چک‌های جدید در سامانه انجام نشود، پرداخت وجه آن اتفاق نمی‌افتد. اما چک‌های قبلی می‌توانند بدون ثبت در سامانه صیاد کما فی‌السابق در بانک پردازش شود و وجه آن در بانک پرداخت می‌شود.

وی افزود: بر اساس قانون جدید چک، صادرکننده چک باید آن را در سامانه صیاد ثبت کند و بعد آن را تحویل گیرنده چک دهد. گیرنده نیز باید با مراجعه به سامانه صیاد، استعلام لازم را به عمل آورد و از این موضوع که چک برای او ثبت شده است، اطمینان حاصل کند و اگر مواردی که بر روی فیزیک چک درج شده، با آنچه در سامانه ثبت شده، تطابق داشته باشد، مراتب تأیید خود را اعلام کند و در صورت عدم تأیید، مراتب را اعلام کند و برگه چک را تحویل صادرکننده بدهد تا اصلاحات انجام شود. پس از اینکه گیرنده مراتب تأیید چک را در سامانه صیاد انجام داد، می‌تواند به بانک برود و آن را نقد کند یا آن را به شخص دیگری منتقل کند.

این مقام مسئول در بانک مرکزی گفت: طبق قانون جدید چک، برای انتقال چک به شخص دیگر، گیرنده چک با مراجعه به سامانه صیاد، هویت گیرنده جدید یا همان شخص ثالث را در سامانه صیاد ثبت می‌کند و چک را تحویل شخص ثالث می‌دهد. شخص ثالث نیز با مراجعه به سامانه صیاد باید، استعلام لازم را درباره چک به عمل آورد و می‌تواند چک را تأیید کند و در نهایت آن را نقد یا منتقل کند.

وی افزود: از ۲۰ دی ماه برنامک‌های موبایلی بانکی به منظور ثبت چک‌های فعلی در اختیار مردم قرار گرفته است و هموطنان می‌توانند چک‌های فعلی خود را از طریق این برنامه‌ها ثبت کنند و این امر هیچ مسئولیتی را متوجه آنها نمی‌کند. به این معنا که از این اطلاعات استفاده نمی‌شود و در پردازش چک نیز به این موارد فعلاً استناد نمی‌شود. در واقع به دنبال آن هستیم که حین انجام عملیات مرتبط با چک، هموطنان، آمادگی لازم را کسب کنند و مهارت لازم برای ثبت چک را به دست آورند و با این سامانه آشنا شوند.