بسیاری از اقتصاددانانی که در نظرسنجی اخیر رویترز شرکت کردند، هشدار دادند که جهش مجدد آمار مبتلایان به کووید-19 خطر بزرگی برای اقتصاد جهانی قلمداد می‌شود و می‌تواند اقتصاد جهانی را از مسیر بهبود خارج کند.
این اقتصاددانان که اغلب به چشم‌انداز اقتصاد جهانی بسیار خوش‌بین هستند در حالی درباره خطر توقف روند بهبود اقتصاد جهانی بر اثر جهش مجدد آمار مبتلایان به کووید-19 هشدار داده‌اند که طی 10 ماه اخیر به لطف بسته‌ها محرک اقتصادی متوالی، نرخ‌های بهره نزدیک به صفر و آغاز توزیع واکسن کرونا در جهان 33 تریلیون دلار به ارزش بازارهای سهام -که طی سه‌ماهه نخست سال 2020 به‌شدت آسیب دیده بودند- افزوده شده است.
نظرسنجی رویترز از حدود 500 اقتصاددان آسیایی، اروپایی و آمریکایی حاکی از این است که پیش‌بینی اغلب آنها از رشد اقتصادی جهان در مقایسه با نظرسنجی‌های قبلی بدون تغییر مانده و یا تعدیل اندکی نشان می‌دهد.
از میان این 500 اقتصاددان، 155 نفر به یک سؤال اضافی مبنی بر اینکه آیا از نظر آنها آغاز موج تازه‌ای از شیوع ویروس کرونا در جهان می‌تواند اقتصادی جهانی را از ریل بهبود خارج کند یا خیر، پاسخ دادند که پاسخ 95 نفر از آنها (بیش از 61 درصد) مثبت بود.
ادیتیا بیهیو، کارشناس حوزه اقتصاد جهان در بانک آو آمریکا، در این خصوص تأکید می‌کند: «ماه‌های آینده به‌شدت برای اقتصاد جهانی و سلامت عمومی در سطح جهان مهم و سرنوشت‌ساز است. در حالی که توزیع واکسن کرونا در سراسر جهان آغاز شده است، ما با گونه‌های جدیدی از ویروس کرونا مواجه هستیم که احتمال دارد نرخ شیوع بالاتری داشته باشند. بزرگترین ریسک برای اقتصاد جهانی این است که ثابت شود واکسن‌های موجود در برابر گونه‌های جدید ویروس کرونا بی‌تأثیر هستند. به‌طور کلی ظهور گونه‌ای جدید از ویروس کرونا که در برابر واکسن مقاوم باشد، می‌تواند دست‌کم یک دوره سه‌ماهه را از اقتصاد جهانی بگیرد.»
اقتصاددانانی که در نظرسنجی ماه ژانویه رویترز شرکت داشته‌اند، نرخ رشد تولید ناخالص جهان در سال 2021 را به‌طور متوسط 5.3 درصد پیش‌بینی کرده‌اند که نسبت به پیش‌بینی قبلی آنها تفاوتی نشان نمی‌دهد. اما پیش‌بینی آنها از نرخ رشد اقتصادی جهان در سال 2022 از 3.5 درصد در نظرسنجی قبلی، به 4 درصد رسیده است. البته پیش‌بینی‌های آنها مبتنی بر این است که سیاست‌های پولی متناسب با شرایط اقتصادی از سوی بانک‌های مرکزی اتخاذ شود و اصلاح چشمگیری در شاخص بازارهای مالی جهان رخ ندهد.
پیش‌بینی اقتصاددانان حاضر در نظرسنجی اخیر رویترز از نرخ رشد اقتصادی جهان در سال‌های 2021 و 2022 اندکی از پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول -که نرخ رشد اقتصادی جهان در سال‌های مذکور را به ترتیب 5.5 درصد و 4.1 درصد پیش‌بینی کرده است- کمتر است، اما در هر صورت از امیدواری آنها به عملکرد قابل‌قبول اقتصاد جهانی طی سال جاری و سال آینده میلادی حکایت دارد.
جانت هنری، اقتصاددان ارشد بخش اقتصاد جهان در شرکت خدمات مالی و بانکداری HSBC، در این رابطه خاطرنشان می‌کند: «پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه تولید واکسن کرونا در ماه‌های نوامبر و دسامبر موجب کاهش نااطمینانی‌ها و افزایش امیدواری‌ها به بازگشت زندگی به حالت عادی طی 12 ماه آینده شده است. اما در کوتاه‌مدت اوضاع چندان هم امیدوارکننده نیست. عملاً چشم‌انداز کوتاه‌مدت بسیاری از اقتصادهای پیشرفته جهان به دلیل افزایش شیوع ویروس کرونا و وضع محدودیت‌های جدید، تضعیف شده است.»
محرک‌های مالی
بر اساس نظرسنجی رویترز، آمریکا که تاکنون شاهد مرگ بیش از 430 هزار نفر از شهروندان خود بر اثر ابتلا به ویروس کووید-19 بوده و اقتصادش به شدت آسیب دیده است، می‌تواند به کمک بسته اقتصادی 1.9 تریلیون دلاری جو بایدن بهبود قابل‌توجهی را در حوزه اقتصادی تجربه کند.
جیمز نایتلی، اقتصاددان ارشد بخش اقتصاد بین‌الملل مؤسسه تحقیقات اقتصادی ING، در این خصوص می‌گوید: «یک واکسن، یک محرک مالی بزرگ، حمایت‌های مستمر فدرال رزرو و رویکرد بین‌المللی دولت جدید در قبال متحدان و شرکای تجاری می‌تواند شرایط را برای بهبود قدرتمندانه اقتصاد در سه‌ماهه دوم سال 2021 فراهم کند.»
اما اغلب اقتصاددانان حاضر در نظرسنجی اخیر رویترز معتقدند که اقتصاد بحران‌زده منطقه یورو منفعت چندانی از بسته سیاستی جدید بانک مرکزی اروپا نخواهد برد. به همین دلیل است که پیش‌بینی آنها از نرخ رشد اقتصادی منطقه یورو در سه‌ماهه نخست سال جاری میلادی تقریباً به نصف رقم قبلی تعدیل شده است.
از طرف دیگر اقتصاددانانی که در نظرسنجی اخیر رویترز شرکت داشته‌اند، بعید می‌دانند که بانک‌های مرکزی مهم جهان بتوانند طی سه سال آینده به نرخ تورم هدف‌گذاری شده خود دست یابند. اما نگرانی اصلی آنها به اقتصادهای نوظهور جهان مربوط می‌شود؛ کشورهایی که طی سال‌های اخیر بار رشد اقتصادی جهان را به دوش کشیده‌اند.
اگرچه اقتصاددانان حاضر در نظرسنجی رویترز انتظار دارند که اقتصاد چین در سال جاری میلادی 8.4 درصد رشد کند و بالاترین نرخ رشد خود در یک دهه اخیر را به ثبت برساند، اما حتی این رشد قابل‌توجه برای جبران رشد اندک اقتصاد چین در سال گذشته (در مقایسه با روند 30 ساله) کفایت نخواهد کرد.
این اقتصاددانان همچنین پیش‌بینی می‌کنند که اقتصاد هند به لطف سیاست‌های حمایتی دولت این کشور سال خوبی را پشت سر خواهد گذاشت، اما بازگشت اقتصاد هند به سطح پیش از بحران کرونا نیز دست‌کم دو سال به طول خواهد انجامید. در مورد اقتصاد برزیل اما نگرانی‌های بیشتری وجود دارد زیرا تنش‌های مالی بر اقتصاد این کشور که در حال حاضر با موج دوم شیوع ویروس کرونا نیز دست‌وپنجه نرم می‌کند، سایه افکنده است.
دیوید ریس، اقتصاددان ارشد حوزه اقتصادهای نوظهور در شرکت سرمایه‌گذاری شرودرز، در این خصوص می‌گوید: «در بین اقتصادهای نوظهور، چین فعلاً پیشتاز است. به‌جز چین که احتمال دارد حتی به تورم منفی نزدیک شود، اغلب اقتصادهای نوظهور احتمالاً دوره گذرایی از رشد تورم به‌ویژه در مواد غذایی را تجربه خواهند کرد. اما وقتی این دوره بگذرد و نرخ شد نیز به سطح عادی بازگردد، بانک‌های مرکزی این کشورها عجله چندانی برای لغو سیاست‌های انبساطی به خرج نخواهند داد.»