عبدالناصر همتی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری سیما به ارایه توضیحاتی درباره نرخ ارز، افزایش نرخ سود بانکی،حمایت از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در دوره کرونا، منابع ارزی کشور و ... پرداخت.
همتی در این نشست تاکید کرد: مسئله تحریم ما را به یک بلوغ فکری در مورد نحوه تخصیص ارز و نظام ارزی رسانده است.
مهم‌ترین نکات کلیدی صحبت‌های رئیس‌کل بانک‌مرکزی به شرح زیر است:
- برای حمایت از کسب‌وکارها، چیزی حدود ۷۵ هزار میلیارد تومان اختصاص دادیم و نزدیک ۳۰ هزار میلیارد تومان را وام یک‌میلیونی به سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر دادیم و از این طریق کمک خوبی شد.
- نزدیک ۸ هزار میلیارد تومان را نیز ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار مشاغل کوچک استفاده کردند و برای ۱۹۰ هزار نفر هم حدود ۴ هزار میلیارد تومان ودیعه مسکن پرداخت شد و تا آخر سال هم بخش بزرگی از این مبلغ را کمک می‌کنیم.
- نگران رشد نقدینگی هستیم و رشد نقدینگی باید منطقی باشد و دچار رشدهای انفجاری نشود.
- عمده مشکلات تورم و نقدینگی یکی مربوط به بحث ساختار بودجه‌ای است.
- جو روانی که در بازار ارز حاکم است و فضای بازار سرمایه و ارز متأثر از انتظارات سیاسی است و تحریم‌ها تأثیر دارد، ولی من فکر می‌کنم تصورات اشتباه است و انتظارات حتماً تعدیل و مثبت می‌شود.
- نرخ ارز ممکن است به زیر ۲۰ هزار تومان نیز برسد و من فکر می‌کنم حتماً تعدیل خواهد شد.
- متغیرهای کلان اقتصادی را نمی‌توان مختلط دید و شتاب تورم در دو ماه اخیر گرفته شد و رشد آن نزولی شد و من امیدوارم با تعدیل نرخ ارز و شرایط سیاسی در سال آینده بتوانیم به تورم هدف نزدیک شویم و در این شرایط بهتر می‌توان درباره نرخ ارز تصمیم‌گیری کرد.
- به ما می‌گویند نرخ ارز بیاید پایین به فعالان اقتصادی لطمه می‌خورد. مردم باید قدرت خرید داشته باشند. مراقبت می‌کنیم که تولید ملی آسیب نبیند.
- بسیاری می‌گویند که بانک مرکزی طرفدار این است که نرخ ارز بالا بماند و دولت طرفدار این است که نقدینگی را تأمین کند. این از آن اظهارات ناصواب راجع به بانک مرکزی مطرح می‌شود. بانک مرکزی تلاش می‌کند که تعدیل شود.
- ممکن است گفته شود که پتروشیمی‌ها و شرکت نفت بخشی از فرآورده‌هایشان را در بازار نیما عرضه کردند. این عرضه انجام می‌شود ولی نسبت به مسئله‌ای که عنوان شد، اصلاً قابل‌تعمیم دادن نیست.
- درآمدهای ارزی را در شرایط تحریم اعلام نمی‌کنیم. وضع خوب است. سفر به عمان هم خوب بود و با تمام مسئولان این کشور مذاکرات طولانی مفصل و مبسوطی داشتیم، در بین آنان اراده قوی دیدم، انشا الله شرایط خوب می‌شود، عمان هم به ما در شرایط تحریم کمک زیادی کرده و از منابع خود در این کشور بهره بردیم، ازاین‌پس هم شرایطی برقرار می‌شود که روابط مالی و تجاری دو کشور گسترش پیدا خواهد کرد.
- هنوز خبری از پول‌های بلوکه‌شده در کره نشده است. ولی بالاخره باید پول را بدهند زیرا در غیر این صورت ما مجبور به اقدام خواهیم شد. ما اقداماتی را شروع کردیم و حتماً از آن‌ها خسارت خواهیم گرفت.
- مسئله تحریم ما را به یک بلوغ فکری در مورد نحوه تخصیص ارز و نظام ارزی رسانده است.
- ما می‌توانیم تحریم‌ها را خنثی کنیم. خنثی‌سازی که مقام معظم رهبری هم در خصوص آن تأکید داشتند، واقعاً اتفاق افتاد. به این معنا؛ تحریم در حداکثر خود قرار دارد و ما نفت، پتروشیمی، کالاهای غیرنفتی صادر می‌کنیم و ارز آن به نیما می‌آید. از ابتدا بهمن‌ماه تا حالا یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در نیما توسط صادرکنندگان عرضه‌شده است.
- در بازدیدی که از یکی از خودروسازها داشتیم، بسته‌ای را طراحی کردیم که بتوانند تولید را بر اساس نظر مقام معظم رهبری از طریق تأمین مالی زنجیره تولید به ۵۰ درصد رشد برسانند، این مسئله تحقق پیدا خواهد کرد.
- بخشی از واردات بی‌رویه که سیاست‌هایی تجاری-ارزی درباره آن داشتیم و به معنای واقعی تمام ارز ما را می‌بلعید و در طول ۲۰ سال گذشته چند صد میلیارد دلار ارز کشور یا بدون انتقال ارز و یا بر اساس واردات کالاهایی که در داخل کشور به‌راحتی تولید می‌شد را از بین بردیم.
- از ابتدا با ارز ۴۲۰۰ مخالف بودم، ولی درزمانی ۴۲۰۰ بود و ارز نیمایی ۷ هزار تومان بود، فشار تحریم، کاهش منابع ارزی و اثر آن بر اقتصاد سبب شد تا ارز نیمایی به‌تدریج بافاصله بیشتر رشد کند.
- اکنون ارزی که در بازار وجود دارد به قیمت ۲۳ هزار تومان است. به‌عنوان رئیس بانک مرکزی می‌گویم که کنجاله، ذرت، روغن و سویا با ارز بین ۹ تا ۱۳ هزارتومانی در بازار وجود دارد که نسبت به ۴۲۰۰ سه برابر شده است، ولی ۵ برابر نشده، اما باید در نظر داشت چنانچه حذف شود این اتفاق خواهد افتاد.
- با ارز تک‌نرخی موافق هستم، ولی باید این کار را باتدبیر انجام دهیم و شوک قیمتی به جامعه وارد نکنیم.
- بنده در خصوص ارز ۴۲۰۰ مخالف نیستم، هرچه سیاست‌گذاران قانون و تصویب کنند، بنده تابع هستم. البته ما باید به این نکته توجه کنیم که در خصوص مسائل کشور نباید یک‌شبه آزمون کنیم و فردا ببینیم چه اتفاقی می‌افتد. نظر من این است که باید ابعاد مختلف موضوع را بررسی کنیم.
- باید آثار تورمی دلار ۴۲۰۰ تومانی را در جامعه در نظر بگیریم، بعد ببینیم مبلغ جبرانی برای این مابه‌التفاوت، کافی است یا خیر.
- برای واحدهای کوچک و متوسط ۸۵ هزار میلیارد فقط در این دو سال پرداخت کرده‌ایم. در ۹ ماه ابتدایی سال جاری، نزدیک به هزار و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی پرداخت‌شده است. از این مبلغ، نزدیک ۶۰ درصد، سرمایه در گردش بوده است. پس برای تولید اختصاص داده‌ایم؛ یعنی نزدیک ۷۲۰ هزار میلیارد تومان به تولید پرداخت‌شده است؛ که نتیجه این روند، رشد اقتصادی بوده است.
- برخی می‌گویند با کاهش نرخ سود بین‌بانکی بورس رشد می‌کند و با پایین آمدن آن، شاهد ریزش شاخص بورس خواهیم بود، اما این‌گونه نیست چراکه نرخ سود بین‌بانکی بین بانک‌ها و عمده‌فروشی بانک‌هاست.
- مصمم هستیم نرخ بین‌بانکی را در میانگین کریدور خود بیاوریم که بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار با کف ۱۴ درصد و سقف ۲۲ درصد است.
- ماه پیش ۱۸ درصد رشد پایه پولی داشتیم که در این شرایط اوج تحریم‌ها و فشار حداکثری ناشی از کاهش شدید درآمدهای دولت نمره خوبی بود.
- تأکیدداریم منابع و مصارف باهم هماهنگی داشته باشد، اما به‌هرحال هر آنچه مجلس تصویب کند را سعی می‌کنیم که اجرا کنیم.
- هدف‌گذاری ما نرخ ۲۰ تا ۲۲ درصد برای بهار ۱۴۰۰ است که این پیش‌بینی بر اساس پیش‌فرض نرخ ۱۷ هزارتومانی ارز نیمایی بود؛ اما به دلایلی ازجمله فشار بر درآمدهای دولت و کاهش شدید قیمت نفت و کرونا شوکی در بازار ارز ایجاد شد که انتظارات را بالا برد و عملاً باعث ایجاد افزایش تورم ناشی از فشار عرضه شد؛ اما ما برای اینکه بتوانیم نرخ تورم را تعدیل کنیم بسیار امیدوار هستیم.
- عملیات ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح به اتمام رسید و مسائل کوچکی مانند بررسی دارایی‌ها و املاک بانک‌ها، برخی تعهدات نیروهای مسلح و مسائلی درباره حقوق سهامداران مانده است که باید بررسی شود.
- در حال حاضر نمی‌توانیم نرخ سود را افزایش دهیم، یک دلیل آن ناترازی سیستم بانکی است که افزایش نرخ سود باعث ناترازی بیشتر بانک‌ها می‌شود، دلیل دیگر این است که تورم فعلی ناشی از عرضه و تقاضا نیست، بلکه ناشی از شوک ارز و انتظارات تورمی است که باید انتظارات تورمی را کنترل کنیم و بعد از آن برای نرخ سود بانکی تصمیم بگیریم.
- نرخ سود بین بانکی را حتما پیگیری می‌کنیم تا به ۱۸ تا ۱۸ و نیم درصد برسد.