بر اساس گزارش «عملکرد تجارت ایران با اوراسیا طی 11 ماهه 1399» که از سوی معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق تهران منتشر شده است، ارزش تجارت کالایی بدون احتساب نفت خام ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹، حدود ۱.۹ میلیارد دلار بوده که نزدیک به ۳ درصد از کل ارزش تجارت ایران طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹ را تشکیل میدهد و نسبت به مدتزمان مشابه سال ۱۳۹۸، حدود ۹.۴ درصد کاهشیافته است.
بر اساس این گزارش، طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹، حدود ۲.۴ میلیون تن کالا بدون احتساب نفت خام به ارزش ۹۳۳ میلیون دلار ۳ درصد از کل ارزش صادرات کالایی (بدون احتساب نفت خام) به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا صادرشده که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۸، به لحاظ وزنی و ارزشی به ترتیب با کاهش ۱۷ درصدی و ۴ درصدی همراه بوده است.
واردات کالایی ایران نیز طی مدت مذکور از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا حدود ۲.۹ میلیون تن به ارزش یک میلیارد دلار بوده (۳ درصد از کل ارزش واردات کالایی) که نسبت به ۱۱ ماه ۱۳۹۸ به لحاظ وزنی افزایش یکدرصدی را تجربه کرده و به لحاظ ارزشی حدود ۱۴ درصد کاهشیافته است.
در همین مدت، صادرات ایران به دو کشور ارمنستان و روسیه از سایر کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا بیشتر بوده است و در مقایسه با سال گذشته، افزایش 15 و 21 درصدی را تجربه کرده است.
بر اساس این گزارش، مقدار وزنی صادرات ایران به دو کشور بلاروس و روسیه با افزایش 21 درصدی و 15 درصدی همراه بوده و صادرات ایران به مقصد سایر کشورهای ارمنستان، قرقیزستان و قزاقستان با افت وزنی مواجه شده است. همچنین بهجز کشورهای روسیه و بلاروس، صادرات ایران به سایر کشورهای اتحادیه اوراسیا ازلحاظ ارزشی با کاهش همراه بوده است.
بیشترین میزان واردات ایران هم میان کشورهای اوراسیا از کشور روسیه و به ارزش 954 میلیون دلار بوده است. این مقدار نسبت به 11 ماهه 1398 حدود 7 درصد کاهشیافته است.
بر اساس گزارش معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق تهران، گرچه تراز تجاری ایران طی 11 ماهه 1399 با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا منفی 84 میلیون دلار بوده، اما این مقدار نسبت به 11 ماهه 1398 با بهبود 122 میلیون دلاری همراه بوده است.
بخشی از این بهبود به دلیل افزایش صادرات و کاهش واردات بهطور همزمان (در کشورهای بلاروس و روسیه) و بخشی از آن تنها به دلیل کاهش بیشتر واردات نسبت به صادرات (قرقیزستان، قزاقستان و ارمنستان) بوده است.
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، اتحادیه اقتصادی اوراسیا ۸۵۰ میلیارد دلار با کشورهای دنیا تجارت دارد که ۵۱۸ میلیارد دلار صادرات و ۳۳۱ میلیارد دلار واردات را شامل میشود و سهم ایران ۲.۵ میلیارد دلار است که از این میزان، یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار صادرات به ایران و ۸۲۳ میلیون دلار صادرات از ایران است. ۸۰ درصد صادرات اوراسیا به ایران، محصولات کشاورزی بهویژه غلات و ۶۸ درصد صادرات ایران به اوراسیا، محصولات کشاورزی بهویژه میوه و خشکبار است.
پنجم آبان سال ۹۸ موافقتنامه میان ایران و اتحادیه اروپا آسیا به امضا رسید. از سال ۹۳ که اتحادیه اوراسیا تشکیل شد، ایران جزو اولین کشورهایی بود که وارد مذاکره شد و در یازدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران، حمید زادبوم رئیس سازمان توسعه تجارت از آغاز تجارت آزاد با اوراسیا از آبان ۱۴۰۱ خبر داد.
به گفته زادبوم، کشورهای توسعهیافته و تجارت آزاد را به تجارت ترجیحی ترجیح میدهند. در تجارت آزاد موانع تعرفهای و غیر تعرفهای برداشته میشود، مرحله بعدی اتحادیه گمرکی است که در آن نسبت به کشور ثالثی تعرفه گمرکی تعیین میشود. در مرحله بعدی اتحادیههای اقتصادی قرار دارند که حرکت آزادانه سطح منطقه انجام میشود.