مبارزه با فساد و بحران آب، ۲ اولویت بنگاه‌های اقتصادی برای ایفای مسئولیت اجتماعی باشد

چهارمین نشست فصلی مسئولیت اجتماعی اتاق ایران با عنوان «فرصت‌ها و چالش‌های ایفای مسئولیت اجتماعی سازمانی در سال ۱۴۰۰» برگزار شد.

در این نشست حسین سلاح‌ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران، محمود اولیایی، نایب رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران، قاسم حسنی، مدیرعامل انجمن حمایت از کودکان کار و اردشیر گراوند، استاد و محقق مطالعات اجتماعی به سخنرانی پرداختند.

 نایب‌رئیس اتاق ایران در این نشست اظهار کرد: اگر بخواهیم نگاهی دقیق به مفهوم مسئولیت اجتماعی داشته باشیم که در واقع هدف آن کمک به ایجاد جامعه سالم است، در آن زمان راحت‌تر می‌توانیم چالش‌ها و فرصت‌های مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی را بررسی کنیم. بسیاری از اقتصاددان در طیف‌های مختلف، همیشه به مفهموم مسئولیت اجتماعی با شک و تردید نگاه می‌کنند. به این دلیل که  بسیاری معتقدند که هدف اصلی بنگاه‌های اقتصادی به حداکثر رساندن سود است و ایفای مسئولیت اجتماعی به نوعی انحراف از وظیفه اصلی‌شان است.

او ادامه داد: اگر بخواهیم مهم‌ترین چالش‌های ایفای مسئولیت اجتماعی درسال 1400 را برررسی کنیم، باید این نکته را در نظر بگیریم که در حال حاضر وضعیت درآمدی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی پایدار نیست و همین موضوع ایفای مسئولیت اجتماعی را با چالش و به نوعی متاثر می‌کند.

سلاح‌ورزی به شاخص فساد در کشور اشاره کرد و این موضوع را یکی از مهم‌ترین موانع عدم توسعه و رشد اقتصادی دانست.

او همچنین با اشاره به بحران آب در کشور، این دو چالش را یکی از مهم‌ترین موضوعاتی عنوان کرد که ضروری است در سال 1400 مورد توجه بنگاه‌های اقتصادی قرار گیرد.

بعد از آن قاسم حسنی، مدیرعامل انجمن حمایت از کودکان کار به سخنرانی پرداخت. او ضمن تشریح وضعیت فعلی ایفای مسئولیت اجتماعی تاکید کرد: نگاه به مسئولیت اجتماعی نباید کوتاه‌مدت و مقطعی باشد. بلکه نگاه ما به این حوزه ریشه‌ای باید باشد تا از ابتدا در فرآیند تولید مورد توجه قرار گیرد.

حسنی پس از ارایه توضیحاتی در رابطه با تغییر وضعیت معیشت کودکان کار از زمان شیوع ویروس کرونا، تاکید کرد: در شرایط فعلی باید بپذیریم که سرنوشت همه به هم گره خورده است و جایی باید به جای تفکر ثروت‌اندوزی، تفکر ثروت‌آفرینی مبنا قرار گیرد.

او همچنین معتقد است که ترمیم اعتماد و سرمایه اجتماعی در شرایط فعلی نیازمند همکاری همه‌جانبه بین گروه‌ها و سازمان‌های مختلف مردم نهاد است و ضروری است تا گزارش حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر به صورت مداوم رصد شود و از طرفی بخش‌خصوصی نیز باید مشخص خصوصی کند که قرار است در بستر کدام جامعه به ایفای مسئولیت اجتماعی بپردازد؟

نبود برنامه و هدف مهم‌ترین چالش ایفای مسئولیت اجتماعی است

اردشیر گراوند، استاد و محقق مطالعات اجتماعی هم با نگاهی متفاوت به ایفای مسئولیت اجتماعی گفت: به نظر من بخشی از ایفای مسئولیت اجتماعی از سوی بنگاه های اقتصادی، جبرانی است. به این معنا که بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی زیان‌های بسیاری را به محیط زیست وارد می‌کنند و حال با ایفای این نقش، درصدد جبران این نیازها برمی‌آیند.

او افزود: معتقدم بخشی از ایفای مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی باید تکلیفی باشد به این معنا که آنها خود را ملزم به ایفای این نقش بدانند واز طرفی آن را وظیفه اخلاقی خود بدانند.

گراوند، خاطرنشان کرد: امیدوار هستم روزی برسد که همه بنگاه‌های اقتصادی ایفای مسئولیت اجتماعی را یک وظیفه اخلاقی قلمداد کنند.

او یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایفای مسئولیت اجتماعی را نبود برنامه مدون عنوان کرد و گفت: در نبود برنامه، بی‌هدف به ایفای مسئولیت اجتماعی می‌پردازیم و همین امر باعث می‌شود که نتیجه مورد نظر را از ایفای مسئولیت اجتماعی دریافت نکنیم.

گراوند در عین حال تاکید کرد در شرایط فعلی شرکت‌ها نیازمند برنامه‌ای برای حفظ نظام خود هستند تا از پا نپاشند و بتوانند مسئولیت اجتماعی خود را به درستی ایفا کنند.

او همچنین بر ضرورت مطالبه‌گری بخش‌خصوصی به ویژه اتاق ایران به نمایندگی از بخش خصوصی در برابر نهادهای دولتی برای ایفای مسئولیت اجتماعی تاکید کرد.

مسئولیت اجتماعی باید در کسب‌وکارها نهادینه شود

محمود اولیایی، نایب‌رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران نیز ضمن ارایه توضیحاتی مختصر در رابطه با ایفای مسئولیت اجتماعی، گفت: امروزه مسئولیت اجتماعی شرکتی حوزه وسیعی از فعالیت‌ها را دربرمی‌گیرد و بنگاه‌های اقتصادی در سراسر جهان به‌تدریج فرامی‌گیرند که درکنار منفعت و سودآوری باید در قبال جامعه وسیع‌تر از مشتریان خود نیز مسئول باشند. این مفهوم به‌تدریج در کشورهای توسعه‌یافته به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل‌شده و صاحبان کسب‌وکارها نه‌تنها صرفاً برای نیت خیرخواهانه بلکه به‌منظور حفظ وجهه و برند‌سازی و از همه مهم‌تر توسعه متوازن جامعه‌ای که خود در آن زندگی می‌کنند، بخشی از منافع اقتصادی بنگاه‌ها را به حوزه مسئولیت اجتماعی تخصیص می‌دهند. طی دو دهه اخیر این موضوع به‌قدری اهمیت پیدا کرد که بخشی از امتیازات مدل‌های تعالی به‌عنوان مبنای ارزیابی میزان موفقیت بنگاه‌ها و رتبه‌بندی آن‌ها توسط نهادهای مستقل و حکومت‌ها را به خود اختصاص داده است.

او ادامه داد: مسئولیت اجتماعی امروز به بخش مهمی از بنگاه‌های اقتصادی تبدیل شده است و نگاه بنگاه‌داری‌های نوین به خصوص در غرب این است که مسئولیت اجتماعی بخش مهمی از سودآوری بنگاه‌های اقتصادی را تشکیل می‌دهد. به نظر من این نگاهی است که باید در ایران هم تقویت شود و در همین زمینه اتاق ایران اقدامات موثری می‌تواند انجام دهد.