نخستین «گزارش ملی توسعه» با عنوان «کتاب توسعه» رونمایی شد؛ این کتاب حاصل دو سال کار پژوهشی رصدخانه توسعه در پویش فکری توسعه است و با حمایت «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران» و با مجوز وزارت ارشاد بهصورت چاپی منتشرشده است. در این مراسم محسن رنانی، مجتبی لشکر بلکوی و محمد فاضلی سخنرانی کردند.
در ادامه نشست محسن رنانی، اقتصاددان گفت: چرا کتاب توسعه مهم است؟ ما در ایران 70 سال برنامهریزی توسعه داشتیم و بخشی اعظمی از منابع طبیعی خود را در این دوران برداشت کردهایم ولی هنوز در ابتدای راهیم و این را آمار گواهی میدهد؛ هیچ دولتی در مورد برنامههای توسعه که در این دورهها تدوین کرده بهکلی اعلام شکست یا پسروی نکرده است و گزارشها حاکی از دستاورد برنامه و دستیابی به بیشترین اهداف برنامه بوده است.
او درباره دلیل این مسئله میگوید: چون ناظر همان طراح و مجری برنامه بوده است. طراح برنامه دولت بود و خود گزارش میداد که چنین شده است. هیچگاه نمیتوانستیم رصد دقیقی از فرایند توسعه در ایران داشته باشیم و آنهم رصد همهجانبه از همه ابعاد توسعه؛ وقتی توسعه وارد فاز اصلی خود میشود که در تمام حوزهها و ابعاد نهادهای متشکل مدنی شکل گیرد و نقش بازی کنند و نظارت کنند. در حوزه سیاستگذاری هم لازم است نهادهای مدنی وارد سیاستگذاری توسعه شوند و این حوزه از همه حوزههای دیگر مؤثرتر و تأثیرگذارتر است.
رنانی ادامه داد: انتشار این کتاب به امکان رصد همهجانبه ابعاد توسعه کمک میکند تا آگاهی عمومی درباره توسعه بالاتر رود تا مطالبهگری عمومی از سیاست و سیاستمداران و سیاستگذاران شکل گیرد. ما حتی برای تکامل نظریهپردازی در توسعه ملی چارهای نداریم جز داشتن دادههای شفاف. امیدواریم در فاز بعدی بتوانیم شاخص ویژه و بومی درباره توسعه ایران فراهم کنیم و تکامل دهیم. مثل شاخص «همشنوی» که باید شاخصی داشته باشد که ببینیم در سالهای مختلف وضعیت همشنوی در جامعه ایران به چه سمتی حرکت کرده است. امیدواریم این گامها تأثیرگذار باشد. متأسفانه توسعه در ایران بلندگو ندارد و امیدواریم کتاب توسعه گامی باشد در راستای داشتن این بلندگو برای این بخش.