سمینار بررسی فرصت‌های تجاری در قزاقستان با حضور امیر عابدی رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان، هادی سیدی مذاکره‌کننده ارشد موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و اتحادیه اوراسیا، حسن ولی‌بیگی مشاور اقتصادی اتاق مشترک ایران و قزاقستان و جمعی از فعالان اقتصادی در اتاق ایران برگزار شد.
در این نشست رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان با بیان اینکه در دهه 80 میلادی اتحاد جماهیر شوروی که بر پایه دیدگاه‌های ایدئولوژی و نظامی‌گری در جهان می‌تاخت، از درون تهی شده و فروپاشید گفت: اکثر کشورهایی که از فروپاشی شوروی متولد شدند از جمله قزاقستان با پیوستن به موافقت‌نامه‌های بین‌المللی و تطبیق شرایط و ساختار اقتصادی و سیاسی خود با شرایط جهانی راه توسعه را بر مبنای مزیت‌های داخلی خود پیدا کردند.
او با اشاره به تشکیل اتحادیه اوراسیا گفت: اوراسیا که کشور قزاقستان هم یکی از کشورهای عضو آن است با توجه به جمعیت 180 میلیونی کشورهای عضو آن ضریب نفوذ بسیار گسترده‌ای دارد. ضمن اینکه این ضریب نفوذ روزبه‌روز در حال گسترش است. چرا که کشورهای زیادی از جمله ازبکستان، مصر، اردن و حتی رژیم صهیونیستی در صف پیوستن به این اتحادیه هستند و ایران باید در عین استفاده از فرصت‌های آن مزیت‌های رقابتی خود را در این اتحادیه افزایش دهد.
رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان از سفر هیات بلندپایه تجاری قزاقستان به ایران در هفته آینده خبر داده و افزود: قرار است در همایش مشترکی بین تجار ایرانی و اعضای این هیات فرصت‌های سرمایه‌گذاری و راه‌های گسترش همکاری‌های اقتصادی دو کشور را بررسی کنیم. به علاوه قرار است جلساتی به صورت B2B برای آشنایی بیشتر تجار ایرانی و قزاقستانی نیز برگزار شود.
در ادامه این جلسه میرهادی سیدی مشاور امور بین‌الملل و توافقات سازمان توسعه تجارت و مذاکره‌کننده ارشد موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و اوراسیا به بیان اهمیت امضای این موافقت‌نامه پرداخت و گفت: اتحادیه اوراسیا شامل روسیه، قزاقستان، ارمنستان، بلاروس و قرقیزستان یک قلمرو گمرکی محسوب می‌شود و ایران فعلاً از یک سال پیش موفق شده موافقت‌نامه تجارت ترجیحی خود با اعضای این اتحادیه را امضا کرده و به دنبال آن هستیم تا به زودی موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا را منعقد کند.
سیدی با تأکید بر اینکه ایران متأسفانه به هیچ بازاری در دنیا بدون تعرفه گمرکی دسترسی ندارد تا بتواند بدون تعرفه کالا صادر کند بیان کرد: این در حالی است که کشور ترکیه با 20 کشور توافقنامه تجارت آزاد و ترجیحی دارد و با تعرفه صفر گمرکی کالاهای خود را صادر می‌کند.
سیدی با بیان اینکه اوراسیا بازار مهم 180 میلیونی در اختیار دارد گفت: در قالب موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران با اوراسیا 800 قلم کالا تبادل شده که از این تعداد در 380 قلم ایران به اوراسیا امتیاز حذف و یا کاهش تعرفه گمرکی را داده است و در 503 قلم کشورهای عضو اوراسیا به ایران چنین امتیازی داده‌اند.
سیدی با تأکید بر اینکه مذاکرات ایران با اوراسیا برای امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد آغاز شده گفت: در صورت برقراری تجارت آزاد 80 درصد تعرفه اقلام حذف خواهد شد و این 800 قلم کالا به 15 هزار کالا افزایش خواهد یافت.
او این را هم گفت که از یک سال پیش که موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و اوراسیا برقرار شده است 44 درصد صادرات ایران به اوراسیا رشد داشته است. همین‌طور در زمینه صادرات اقلامی که در این موافقت‌نامه تعرفه آن‌ها برای ایران صفر شده بود هم صادرات ایران 82 درصد افزایش داشته است.
در ادامه نشست هم حسن ولی‌بیگی، مشاور اتاق مشترک ایران و قزاقستان 10 دلیل برای سرمایه‌گذاری در قزاقستان را بیان کرده و گفت: ثبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در قزاقستان، موقعیت جغرافیایی خاص آن، محیط مناسب کسب‌وکار، برخورداری از نیروی کار با استعداد و ماهر، حمایت کامل قانون‌گذار از سرمایه‌گذار، چشم‌انداز استراتژیک جامع، زیرساخت‌های قدرتمند، مشوق‌های زیاد برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، دسترسی به بازار منطقه و برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری اقتصادی را از جمله این دلایل برشمرد.
ولی بیگی این را هم گفت که روسیه 35 درصد، چین 17 درصد و کره جنوبی 13 درصد از نیازهای وارداتی قزاقستان را تأمین می‌کنند و بنابراین کار ایران برای ورود به بازار قزاقستان چندان هم آسان نیست.
او با بیان اینکه قزاقستان از زمان پیوستن به WTO در سال 2015 به‌تدریج سه هزار و 513 نرخ تعرفه خود را به‌طور متوسط به 6.1 درصد تا سال 2020 کاهش داده است گفت: حجم مبادلات ایران و قزاقستان در سال 2020 حدود 100 میلیون دلار بوده درحالی‌که پتانسیل صادراتی ایران به قزاقستان حدود 6 میلیارد دلار برآورد می‌شود. اما ایران حتی نتوانسته یک‌دهم این پتانسیل را محقق کند.
به گفته او ایران در سال 1399 حدود 41 میلیون دلار پسته، 15 میلیون دلار انگور، 12.5 میلیون دلار خرما و 7.7 میلیون دلار سیب به قزاقستان صادر کرده است.
به گفته ولی بیگی، امکان کشت فرا سرزمینی، دام‌پروری، احداث کشتارگاه و گلخانه در قزاقستان وجود دارد. همچنین به گفته او اقلامی مانند عسل، شیر خشک، پسته، خرما، خیار، گوجه‌فرنگی، سیب، کلم، سیب‌زمینی، پیاز، هندوانه، پرتقال، کیوی و ... و تجهیزاتی همچون تجهیزات برداشت، ذخیره‌سازی دانه‌ها و صرفه‌جویی مصرف آب و ... از دیگر موارد مورد نیاز این کشور است.
ولی بیگی ادامه داد: اگرچه قزاقستان در زمینه مواد معدنی بسیار غنی است اما در حوزه پایین‌دستی صنایع معدنی بسیار ضعیف است و ازاین‌جهت فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری در این کشور وجود دارد. همچنین صادرات مواد پلاستیکی، برق و زیرساخت‌های مرتبط آن، انواع مصالح ساختمانی، لوازم‌خانگی و اقلامی مانند فرش، رومیزی، پتو و ... به این کشور می‌تواند بازار خوبی داشته باشد.
ولی بیگی تأکید کرد: مشکلات ناشی از تحریم‌ها و نقل و انتقالات پول، وجود رقبای قوی مثل چین و روسیه، عدم شناخت بازار قزاقستان از سوی تجار ایرانی، مقیاس کوچک بودن بنگاه‌ها در ایران و فقدان شرکت‌های مدیریت صادرات از جمله موانع حضور تجار ایرانی در بازار قزاقستان است.
ولی بیگی در پایان تسهیل امور روادید با دیپلماسی فوق تجاری، افزایش پروازهای مستقیم و ایجاد خط جدید پرواز از استان گلستان به این کشور و رفع دیگر موانع حمل‌ونقل و لجستیکی را به‌عنوان برخی از راه‌کارهای رفع موانع تجاری بین ایران و قزاقستان برشمرد.