سرمایه‌گذاری جدید در لجستیک و صنعت حمل و نقل از لازمه‌های توسعه اقتصادی هر کشوری است؛ چراکه همه بخش‌های اقتصادی به صورت مستقیم و غیرمستقیم با آن درگیر هستند. در این باره مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران معتقد است: اگر بخش خصوصی حضور پررنگی در صنعت حمل‌ونقل نداشته باشد، شاهد رشد و توسعه آن نخواهیم بود.
بهنام فرامرزیان، مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران، ظرفیت‌سازی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت حمل و نقل را ضروری خواند و تاکید کرد: اگر فعالان بخش خصوصی اعتماد کنند و زمینه اطمینان آنها به کمک دولت فراهم شود، ورود کرده و با ارائه طرح‌ها و ایده‌های جدید علاوه بر ایجاد ظرفیت‌های نو، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعت حمل‌ونقل را به عهده می‌گیرند.
او ادامه داد: از آنجا که دنیا در حال جایگزینی سوخت‌های فسیلی است و تمرکز اصلی خود را روی سوخت‌های هیدورژنی و باتری گذاشته است، ایران نیز باید همسو با این تحولات گام بردارد. از طرفی شاهد طرح‌های مطالعاتی درباره کامیون و حتی کشتی‌های خودران یعنی بودن راننده هستیم. این سیر از تحولات را باید جدی بگیریم چراکه در آینده نه چندان دوری اجرایی می‌شوند.
هر اقتصاد توسعه‌یافته‌ای، صنعت حمل‌ونقل قوی دارد
مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به پاندومی کرونا و نقش کلیدی صنعت لجستیک در این دوران، تصریح کرد: رساندن کالا و خدمات به دست مردم در دورانی که شاهد اوج‌گیری قرنطینه در کشورهای مختلف بودیم، از طریق تلاش‌گران این صنعت انجام شد. حمل مواد اولیه موردنیاز صنایع و از همه مهم‌تر انتقال دارو که نیاز اصلی این روزها بود، توسط این افراد در شرایط خاص و ویژه‌ای صورت گرفت. این افراد در خط مقدم جبهه اقتصادی حضور داشتند.
او با تاکید بر این نکته که صنعت لجستیک جایگاه شاخصی در توسعه اقتصادی و پیشرفت جامعه دارد، تصریح کرد: هر اقتصاد قوی دارای زیرساخت حمل‌ونقل قدرتمندی است و غیر از این امکان ندارد. لجستیک فراتر از ماهیت کاری، تعیین‌کننده بهای نهایی هر کالا و خدمتی است و نقش اساسی در تحکیم مناسبات سیاسی بین کشورها دارد.
فرامرزیان با نگاهی به شیوع ویروس کرونا و اینکه به دنبال آن بسیاری از موضوعات شکل جدیدی پیدا کردف گفت: متناسب با شرایط حاکم بر دنیا، ارائه خدمات الکترونیک شتاب زیادی به خود گرفت. این فرآیند در حمل‌ونقل هم سرعت گرفت و آنچه در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت‌تری دیده شده بود به ناچار در کوتاه‌مدت اتفاق افتاد. هرچند متاسفانه در ایران صنعت حمل‌ونقل با مشکلات پیچیده‌تری روبه‌رو بود.
تحریم و فرسودگی ناوگان، معضلات جدی صنعت حمل‌ونقل
به اعتقاد مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران با نگاهی به مشکلات و کمبودهایی که در این صنعت وجود دارد، در درجه اول باید به محدودیت‌های ناشی از تحریم اشاره کنیم. در حوزه حمل دریایی و بیمه‌های جاری دچار چالش شدیم. در بخش جاده‌ای با فرسودگی ناوگان مواجه هستیم که در این بخش نوسازی و بهسازی یک اقدام ضروری بود و باید پیگیری می‌شد که خوشبختانه در این رابطه اقداماتی صورت گرفته و واردات کامیون‌های سه سال ساخت خارجی به کشور آغاز شده و در حال ترخیص و شماره‌گذاری هستند.
او ادامه داد: دنیا در حال جایگزینی سوخت‌های فسیلی است و تمرکز اصلی خود را روی سوخت‌های هیدورژنی و باتری گذاشته است. دنیا روی این بخش سرمایه‌گذاری سنگینی کرده و در تلاش است «حمل‌ونقل سبز» را جایگزین شرایط فعلی کرده و از انتشار گاز دی‌اکسید کربن جلوگیری کند. بنابراین باید در فاصله کوتاهی مجدد روی نوسازی ناوگان و حرکت به سمت حمل‌ونقل سبز متمرکز شویم.
بر اساس اظهارات فرامرزیان ایران نیز همراه با دیگر کشورها باید تا سال 2030 و در برنامه بلندمدت‌تری تا سال 2050 برای رسیدن به حمل بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای و دی‌اکسید کربن برنامه‌ریزی کند. در این رابطه باید با همراهی دانشگاه‌ها و مراکز علمی، مطالعات و طرح‌های پژوهشی تعریف کرده و با جدیت موضوع را پیگیری کنیم چراکه اگر ناوگان به‌روز نباشد، هزینه‌ها بالا می‌رود و در نهایت اقتصاد گران‌تری خواهیم داشت.
راه‌اندازی شرکت‌های نظام‌مند حمل‌ونقل در کشور یک ضرورت است
او همچنین از راننده‌محوری در صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای کشور به عنوان یک معضل جدی یاد کرد و افزود: در ایران به صورت سنتی این امکان فراهم شده تا راننده مستقیم با صاحب کالا در تماس باشد، بارگیری کند و تنها از شرکت برای صدور اسناد استفاده کند، چون این فرآیند از چارچوب اصولی خود دور است، مشکل‌ساز شده و باید اصلاح شود. در این راستا لازم است به سمت شرکت‌مالکی حرکت کرده و صنعت حمل‌ونقل خود را رقابتی‌تر کنیم.
مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران حمایت دولت، ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت برای راه‌اندازی شرکت‌های حمل‌ونقل و در نهایت بازنگری قوانین در راستای ایجاد ثبات و جلب اعتماد بخش خصوصی را موضوعاتی مهم در راستای راه‌اندازی شرکت‌های قدرتمند حمل‌ونقلی در کشور برشمرد و تاکید کرد: اگر شرکت‌ها در چارچوبی قانون‌مند و کم‌هزینه شکل بگیرند بسیار موثر است؛ اما متناسب با شرایط جاری، تاسیس این شرکت‌ها به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد.
او تمرکز بر تربیت رانندگان و تشویق جوانان خبره و باسواد برای حضور در این صنعت را یکی از لازمه‌های امروز صنعت دانست و تصریح کرد: امروز کمبود راننده یک معضل جدی است. با توجه به سیر بیکاری که در کشور شاهد هستیم باید از نیروی تحصیل‌کرده، جوان و آگاه خود برای حضور در این عرصه بهره ببریم. نباید فراموش کرد که جایگاه راننده در امر ترانزیت بسیار مهم است. از طرفی راننده آموزش‌دیده یک نیاز جدی است و در کاهش ریسک، حوادث و تخلفات نیز نقش کلیدی دارد.
عضویت در کنوانسیون‌ها و سازمان‌های بین‌المللی عملیات ترانزیت را روان می‌کند
فرامرزیان همچنین الحاق به کنوانسیون‌های بین‌المللی که موجب توسعه فعالیت‌های حمل‌ونقل کشور می‌شود را توصیه کرد و ادامه داد: کنوانسیون‌هایی مانند ADR که کنوانسیونی مربوط به حمل کالای خطرناک است یا کنوانسیون کار خدمه شرکت‌های حمل‌ونقل یا ATER یا کنوانسیون کانتینر، عضویت در آنها موجب تسهیل و روان شدن فرآیند حمل‌ونقل و ترانتزیت کالا و خدمات می‌شود.
طبق گفته‌های او در این بین سازمان‌های بین‌المللی هستند که حضور در آنها نیز به هموارتر کردن عملیات ترانزیت و حمل بین‌المللی بار کمک می‌کند؛ مانند شورای حمل‌ونقل بین‌المللی یا شورای وزرای حمل‌ونقل اتحادیه اروپا که الحاق به آنها باید در برنامه کاری قرار گیرد. حضور در این کنوانسیون‌ها و سازمان‌ها فرآیند حمل را روان‌تر می‌کند و در عین حال موجب رقابتی شدن و کاهش هزینه‌ها در این بخش می‌شود.
مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران سرمایه‌گذاری در حوزه ترانزیت با توجه به ظرفیت بالایی که در آن داریم را بسیار ضروری خواند و تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در این بخش باید به گونه‌ای باشد که هم درآمدزا باشد و هم اشتغال‌زا. امروز به شدت سرمایه‌گذاری در بخش ترانزیت در دنیا دنبال می‌شود. برای مثال در حوزه هوایی، تبدیل شدن آنها به هاب‌های منطقه‌ای در اولویت کشورها قرار گرفته است. این هاب‌های منطقه‌ای، مسافرتی و ترانزیتی بسیار سودآور هستند.
ترانزیت، ظرفیت اصلی ایران در صنعت حمل‌ونقل است
فرامرزیان خاطرنشان کرد: ایران در ترانزیت ظرفیت بالایی دارد و باید از آن بهره ببرد. ایران در کریدور اصلی جنوب به شمال، شرق به غرب و جاده ابریشم قرار دارد و باید برای استفاده بهینه از آن برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کند.
او متناسب با ظرفیت‌هایی که برشمرد، روان‌سازی قوانین و مقررات را خواستار شد و ادامه داد: قوانین باید بازنگری و اصلاح شوند. اگر این اتفاق بیفتد می‌توانیم خود را با سرعت تحولات دنیا همسو کنیم، در این بین ضرورت دارد، رویه، تبادل اطلاعات و پیش‌اظهاریه‌ها را یکپارچه کرده و همه را در یک پروسه تعریف کنیم. از سوی دیگر عضویت در کنوانسیون‌های بین‌المللی، تمرکز بر ترانزیت و برنامه‌ریزی ویژه برای آن و ایجاد زیرساخت‌های قانونی لازم برای رفتن به سمت استفاده از سوخت‌های غیرفسیلی را باید مدنظر قرار دهیم.
مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران علاوه بر اهمیت تربیت نیروی متخصص و رانندگان حرفه‌ای، رتبه‌بندی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی یا همان بنگاه‌های مجاز فعال که در ساختار گمرک جهانی تعریف شده‌اند را پیشنهاد داد و گفت: اگر بتوانیم این شرکت‌ها را ربته‌بندی کنیم به سمت حمل‌ونقل متوازن، قوی و فعال حرکت خواهیم کرد. بدون شک شرکت‌های حمل‌ونقل باید فوق تخصصی باشند و از اطلاعات روز با خبر باشند. اگر این چنین نباشد این صنعت دچار بحران شده و زمینه گران شدن حمل و در نتیجه گران شدن اقتصاد و تجارت کشور را مهیا می‌کند.
مقام نخست ایران در صدور کارنه‌تیر بین 77 کشور عضو
فرامرزیان در بخش پایانی به فعالیت مجموعه کارنه‌تیر اتاق ایران اشاره و با بیان این مطلب که امروز ایران در بین 77 کشور عضو کنوانسیون تیر در صدور کارنه‌تیر، مقام اول را دارد، ادامه داد: اتاق ایران، موسسه ضامن و صادرکننده دو کارنه است؛ ATA و TIR که هر دو کنوانسیون، گمرکی هستند.
بر اساس اظهارات او عمده کار این مجموعه صدور کارنه‌تیر است که یک سند گمرکی است و در حمل جاده‌ای و مرکب استفاده می‌شود. کالایی که با پوشش کارنه‌تیر حمل می‌شود از اداره گمرک مبدا تا اداره گمرک مقصد بر اساس نظام‌نامه کنوانسیون تیر نباید مورد کنترل و بازبینی قرار گیرد و در رویه بین‌الملل نیازی به ارائه ضمانت ندارد و در واقع دفترچه کارنه‌تیر خود یک ضمانت‌نامه در مقابل مطالبات گمرکات کشورهای عضو کنوانسیون است. در این بین اتاق به عنوان موسسه ضامن باید پاسخگوی مطالبات گمرکات در مقابل ادعایی که از کارنه‌تیرهای صادر شده، ارائه می‌شود، باشد.