رئیس کمیسیون معدن اتاق بیرجند با اشاره به کمبود شدید ماشینآلات معدنی در کشور گفت: از حدود 20 سال پیش مدیریت شرکت هپکو به دلیل نداشتن نگاه استراتژیک، موجب شده تا امروز این شرکت به ورشکستگی برسد. حال در این شرایط به دلیل برخی مسائل کارگری و برای اینکه بتوانند دوباره آن را فعال کنند محدودیتی را برای واردات ماشینآلات معدنی قائل شدند که در واقع هم انحصار و رانتی برای یک شرکت ایجاد کرده و هم معدنکاران را در تامین ماشینآلاتشان با مشکلات زیاد مواجه کرده است.
علیرضا باقری در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران ادامه داد: بیش از هفت هزار معدن را در ایران معطل این شرکت کردهاند. ماشینآلات معدنی در این چند سال دچار فرسودگی شده است. بیش از 70 درصد از معادن ما در ایران معادن کوچک هستند که به ماشینآلات کوچک نیاز دارند. اما این شرکتهای داخلی توان تامین همین ماشینآلات کوچک را هم ندارند.
او با بیان اینکه ممنوعیت واردات ماشینآلات معدنی هم در واردات ماشینآلات دست دوم و هم در خرید ماشینآلات نو، تنها رانتی برای شرکت هپکو و چند شرکت کوچک دیگر ایجاد کرده تاکید کرد: ما موافق تقویت تولید داخل هستیم اما به هر دلیل در حاضر ظرفیتسازی از تامین نیاز روز عقب افتاده است. همانطور که وقتی در تامین گندم، برنج و ... تولید داخل پاسخگو نباشد به ضرورت با واردات تنظیم بازار میکنند برای ماشینآلات معدنی هم باید مجوز داده شود تا ماشینآلات مورد نیاز صنایع وارد شود.
باقری افزود: این ماشینآلات قرار نیست توسط طبقه مرفه جامعه در خیابانها نمایش داده شوند. لودر، بولدوزر، گریدر، بیل مکانیکی و امثال آنها برای انجام ضروریترین امور معادن و صنایع به کار میروند و وقتی در تولید داخلی آنها مشکل داریم باید مبادی واردات را باز کنیم.
رئیس کمیسیون معدن اتاق بیرجند تاکید کرد: برای حل این معضل پیشنهاد من برداشتن هرگونه مانع برای واردات ماشینآلات راهسازی و معدنی به داخل کشور بدون هیچ قید و شرطی است. دولت برای حمایت از صنایع داخلی میتواند تعرفه معقولی را در نظر بگیرد (نه مانند تعرفهای که برای خودرو در نظر گرفته است که واردات آن را ممنوع کرده و مردم مجبور هستند هر خودروی بیکیفیتی را خریداری کنند و رانت بزرگی برای دلالها ایجاد کرده است) و بخشی از این تعرفه به سازندگان ماشینآلات داخلی اختصاص دهد تا به تدریج آنها خودشان را با تکنولوژیهای روز دنیا متناسبسازی کنند.
باقری ادامه داد: به جز این مورد، وجود هرگونه مانع و دخالت دولت رانت و فسادی ایجاد خواهد کرد که در نهایت نه ماشینساز میتواند ماشین را تولید کند و نه معدنکار میتواند به ماشین مورد نیاز خود برسد. اگر ما در این ماشینآلات مابه ازای داخلی داشتیم ممنوعیت واردات تا این اندازه مشکلساز نبود. اما اگر همین امروز به هپکو مراجعه کنید برای یک مدل لودر ممکن است چندین ماه شما را معطل بگذارند. این جوابگوی نیاز حدود 7 هزار محدوده معدنی در کشور نیست.
او با اشاره به اینکه طبق قانون مالیاتهای مستقیم ماشین معدنی که تحت کار قرار می گیرد 6 سال عمر مفید دارد بیان کرد: امروز ما مجبور هستیم ماشینهای 28 سال کارکرد و بیشتر را با خون دل تعمیر، بازسازی و استفاده کنیم. ما برای اینکه کارمان تا حدودی پیش برود این اقدام را انجام میدهیم اما این راه حل نیست و دستاوردی برای ما ندارد.
باقری گفت: متاسفانه کلکسیونی از ماشینآلات کشورهای مختلف (کره، ژاپن، چین، اروپای شرقی و ...) در این چندسال وارد شده که حالا در تامین قطعات یدکی آنها مشکل داریم. معدنکار هم چون ماشین ندارد، ناچار تمرکز خود را بر انفجارهای ریز و بزرگ میگذارد. اما این هم نتیجه نمیدهد چون در تامین مواد اولیه آن وابسته هستیم و این مواد گران هستند. همه این ها به معدنکار هزینههای زیادی تحمیل میکند و هرچه زودتر باید برای آن فکری کرد.