کنسرسیوم شرکت‌های سرب و روی ایرانی در افغانستان فعال می‌شود

موضوع معدنکاری فراسرزمینی و چگونگی تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی در کشورهای مختلف در دستور کار تازه‌ترین جلسه کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران بود که با حضور هیات رئیسه و اعضای این کمیسیون، روسای کمیسیون‌های معادن اتاق‌های سراسر کشور، فعالین حوزه معدن و نمایندگانی از وزارت صنعت و ایمیدرو برگزار شد.

ابراهیم جمیلی رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با طرح مسئله رقابت منفی به عنوان یکی از عوامل مهم ناتوانی بخش خصوصی در پیگیری منافع خود بیان کرد: سابقه نشان داده ما در بخش خصوصی و در زمان همکاری دچار رقابت منفی می‌شویم. در نتیجه به عنوان مثال اگر قرار بر واردات کالا از ترکیه باشد انقدر به فروشنده مراجعه می‌کنیم که او قیمت را افزایش می‌دهد. در صادرات هم همین وضع است و در نهایت برای دور زدن رقیب حاضر می‌شویم کالای خود را ارزان بدهیم.

او ادامه داد: متاسفانه این اتفاق با ایجاد فرصت‌های تجاری فرامرزی در بخش معدن نیز در حال رخ دادن است. لذا کمیسیون به دنبال تشکیل کنسرسیوم‌های قوی برای جلوگیری از رقابت منفی است.

جمیلی با بیان اینکه در معادن افغانستان موقعیت مناسب برای حضور شرکت‌های ایرانی ایجاد شده از تشکیل دومین کنسرسیوم معدنی در افغانستان خبر داده و گفت: بعد از تشکیل کنسرسیوم سنگ آهن در افغانستان که متشکل از4 شرکت بزرگ و یک فرد است دومین کنسرسیوم در حوزه سرب و روی هم به زودی فعال خواهد شد.

او ادامه داد: وزارت خارجه افغانستان در یادداشتی رسمی از میزان بالای مراجعه‌کنندگان ایرانی برای قراردادهای تجاری گله کرده است. لذا این کنسرسیوم‌ها برای جلوگیری از تک‌روی و رقابت منفی تشکیل شدند. در افغانستان دیگر به هیچ شرکتی حتی اگر شرکت بزرگی باشد هم به صورت انفرادی اجازه فعالیت نخواهند داد.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران بیان کرد: پیش از افغانستان، در قزاقزستان، ارمنستان، برخی کشورهای آفریقا و آمریکای جنوبی از جمله اکوادور هم پیش از این تلاش هایی برای معدنکاری فرامرزی داشتیم اما منتج به نتیجه نشده‌اند. اگر از شرکت‌های بخش خصوصی در کنار دولت استفاده می‌شد نتایج مطلوب تری به دست می اوردیم.

جمیلی با بیان اینکه کمیسیون در مرحله اول 6 کشور و 6 ماده معدنی برای تشکیل کنسرسیوم در نظر گرفته گفت: می‌خواهیم کنسرسیوم‌هایی در حوزه سنگ اهن، مس، سرب و روی، کرومیت و طلا تشکیل دهیم. کشورهای هدف پیشنهادی کمیسیون هم عبارت است از افغانستان، یمن، اقلیم کردستان، آذربایجان، ارمنستان و قزاقستان است.

او با بیان اینکه کنسرسیوم‌های تشکیل شده از طریق دیپلماسی اقتصادی حمایت خواهند شد ادامه داد: شرکت‌های درون یک کنسرسیوم نباید با هم رقابت کنند. ما تقسیم کار خواهیم کرد و فضای برای فعالیت همه باز است. فضا باز است که همه از طریق سرمایه گذاری و ... ارزش افزوده ایجاد کنند.

در ادامه نوتی‌زهی نایب‌رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران به ظرفیت‌های فعالیت معدنکاران ایرانی در افغانستان اشاره کرده و گفت:

کمیسیون معادن اتاق ایران در افغانستان فعالیت‌های خود را شروع کرده وامید زیادی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های اکتشاف، استخراج و فراوری در معادن افغانستان داریم.

او ادامه داد: در چابهار با توجه به دسترسی به آب‌های اقیانوس عمان برنامه‌ریزی کردیم برای احداث کارخانه فراوری فولاد آغاز شده است. با سرمایه‌گذاران افغانستانی دیدار داشتیم و از معادن این کشور بازدیدهایی انجام دادیم و از طریق اتاق زاهدان و استانداری سیستان و بلوچستان رایزنی کردیم تا مواد معدنی از افغانستان به چابهار حمل و در آنجا فراوری شده و بعد از طریق منطقه آزاد چابهار صادر شود.

نوتی‌زهی افزود: به علاوه در میرجاوه  منطقه ویژه اقتصادی ایجاد کردیم که این منطقه ویژه شراط بسیار خوبی برای صادرات مواد معدنی از طریق پاکستان فراهم کرده است.

او تاکید کرد:استان سیستان و بلوچستان ظرفیت‌های زیادی در حوزه معدنی دارد و قرار است به زودی یک مزایده معدنی در این استان برگزار شود. امیدوارم سرمایه‌گذاران از سراسر کشور برای سرمایه‌گذاری در سیستان‌وبلوچستان حاضر شوند. بر اساس آمار وزارت کشور سیستان‌وبلوچستان جز 5 استان امن اول کشور است و با ارتباط خوب با مردم بومی منطقه حتما این سرمایه‌گذاری‌ها سودمند خواهد بود.

 در ادامه داریوش اسماعیلی استاد دانشگاه و معاون سابق وزیر صنعت در رابطه با ضرورت توجه به معدنکاری فراسرزمینی گفت: در بخش فولاد سرمایه‌گذاری‌های بزرگی انجام شده اما اگر از الان به فکر تامین سنگ آهن مورد نیاز آن نباشیم بعد از چند سال این سرمایه‌گذاری‌های هنگفت بلااستفاده خواهند ماند.

او با تاکید بر اینکه باید با محوریت بخش خصوصی برای تامین سنگ آهن از دیگر کشورها اقدام کنیم بیان کرد: اگر سند چشم‌انداز کامل اجرا شود کمتر از 15 سال و اگر 60 درصد اجرا شود تا 22 سال بیشتر سنگ آهن نخواهیم داشت. لذا به سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی توسط بخش خصوصی نیاز است.

 همچنین نصر  نماینده ایمیدرو در این جلسه، با ارائه گزارشی از اخرین اقدامات این سازمان در حوزه معدنکاری فراسرزمینی گفت: با توجه به چشم‌اندازی که دولت جدید دارد آفریقا، آمریکای لاتین و کشورهای همسایه در اولویت ما برای معدنکاری فراسرزمینی هستند.

 حیدری رئیس کمیسیون معدن اتاق اراک هم با تاکید بر اینکه تشکیل کنسرسیوم معدنی به ما قدرت مضاعف خواهد داد گفت: صادرات خدمات فنی مهندسی بخش معدن مفغول مانده است. ما میتوایم در بسیاری از کشورهای همسایه از ظرفیت مهندسین خوبمان استفاده کنیم.

رکنی دبیرکل خانه معدن هم در این نشست با بیان اینکه خانه معدن سه سند در حوزه تجارت خارجی مواد معدنی به وزارت صنعت تحویل داده گفت: در این اسناد اینکه چطور و بر اساس چه طرحی دولت باید توسعه دیپلماسی اقتصادی در حوزه معدن را کلید بزند بیان شده است. همچنین فلوچارتی که بر اساس آن نقشه راه صادرات مواد معدن تعریف شده را تحویل داده و به علاوه آیین‌نامه پیشنهادی در حوزه حمایت از صادرات مواد معدنی را نیز به سازمان توسعه تجارت ارائه کردیم.

او بیان کرد: ما پیشنهاد کردیم از تجار معدنی شناخته شده در کشورهای هدف به عنوان رایزن اقتصدی استفاده شود.  

در ادامه این نشست اکبریان نایب رئیس کمیسیون معدن هم تاکید کرد : انتظار اول همه ما این است که شانیت موضوع کنسرسیوم‌ها و سرمایه‌گذاری‌های فرامرزی در دست بخش خصوصی باشد. هر فعالیتی در کشور در این حوزه انجام می‌شود باید از مسیر کمیسیون معدن عبور کند و این کمیسیون و اتاق ایران پنجره واحد معدنکاری فراسرزمنی باشد.

او افزود: طبیعی است که در همه کشورها می‌شود معدنکاری کرد اما باید امیدبخش‌ترین و کم‌ریسک‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها در اولویت باشد. برای این منظور ترجیح این است که با سیاست‌های کلان کشور همراه شویم. الان کار با کشورهای همسایه در اولویت دولت است. بهتر است بضاعت خود را در این بخش متمرکز کنیم. در افغانستان معادن سنگ آهن، در یمن معادن مس، در اقلیم کردستان معادن سرب و روی، در ارمسنان معادن طلا و در آذربایجان و پاکستان معادن بوکسیت در اولویت ما باید باشند.  

پس از او جمیلی در جمع‌بندی پایانی گفت: بر اساس مجموع سخنان مطرح شده برای تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی در کشورهای دیگر، مواد معدنی دارای اولویت عبارتنداز: سنگ آهن، مس، سرب و روی، طلا ، بوکسیت، لیتیوم و تالک  و همچنین کشورهای پیشنهادی نیز افغانستان، یمن،اقلیم کردستان، ارمنستان، آذربایجان، پاکستان و عمان خواهد بود.