مرکز پژوهش‌های اتاق ایران می‌کوشد در قالب سلسله گزارش‌های کارشناسی، دیپلماسی اقتصادی کشورهای همسایه را با توجه به اسناد بالادستی آنان مورد بررسی قرار دهد. پیرو این سیاست، گزارش «دیپلماسی اقتصادی قزاقستان» با تمرکز بر واکاوی استراتژی‌های توسعه و اسناد سیاست تجاری قزاقستان منتشر شده و می‌کوشد تا روابط تجاری ایران و قزاقستان را مورد بررسی قرار داده و در نهایت پیشنهاد‌های سیاست‌گذارانه ارائه کند.
مهم‌ترین نکات و توصیه‌های گزارش دیپلماسی اقتصادی قزاقستان
هرچند موافقت‌نامه ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که قزاقستان نیز جزئی از آن است، زیرساخت نهادی مهمی برای توسعه تجارت دوجانبه به شمار می‌رود، با این حال این تا زمانی که این موافقت‌نامه تبدیل به یک موافقت‌نامه تجارت آزاد نشود و یا منجر به الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا نگردد، نمی‌تواند در بلندمدت و میان‌مدت مبنایی مطمئن برای فعالیت تجار دو کشور، به‌ویژه تجار قزاق که گزینه‌های بیشتر و سهل‌الوصول‌تری در اختیار دارند، فراهم کند.
مسائلی مانند موانع قانونی، تحریم‌های بین‌المللی، قیمت‌گذاری دستوری و قوانین حمایتی از تولیدات داخلی مهم‌ترین موانع تداوم و تأثیرگذاری موافقت‌نامه‌های تجاری ایران با کشورهای خارجی از جمله اتحادیه اقتصادی اوراسیا به شمار می‌رود و بنابراین اصلاحات در ساختار و قوانین اقتصادی کشور شرط مهمی برای توسعه تجارت خارجی کشور و از جمله با قزاقستان است.
یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند برای توسعه روابط تجاری دوجانبه تأثیرگذار باشد تجارت دانه‌های روغنی است. ایران یکی از واردکننده‌های اصلی این محصولات و قزاقستان یکی از تولیدکنندگان بزرگ آنها در جهان است. درحالی‌که ایران در حال حاضر عمده نیاز خود را از امریکای جنوبی و آسیا تأمین می‌کند، قزاقستان با توجه به بعد مسافت کمتر می‌تواند جایگزین بخشی از نیاز وارداتی ایران شود.
قزاقستان زمین و آب زیادی برای کشاورزی در اختیار دارد و دولت هم برنامه‌های بلندمدت برای توسعه این بخش و از جمله با همکاری کشورهای دیگر دارد. به‌این‌ترتیب، کشت فرامرزی می‌تواند در دستور کار همکاری‌های دوجانبه برای افزایش همکاری‌ها و افزایش سطح تجارت دوجانبه قرار گیرد.
یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های تجارت میان دو کشور راه‌آهن KTI است. این مسیر هرچند عملیاتی شده است، با این حال آمار حمل‌ونقل کالا از آن چندان قابل‌توجه نیست. استفاده از ظرفیت‌های این مسیر و فعال کردن آن کمک مهمی برای تجار دو کشور خواهد بود. به‌ویژه، به لحاظ تسهیل مبادلات و ایجاد جذابیت برای تجار و تولیدکنندگان، تبدیل منطقه ویژه اقتصادی سرخس به منطقه آزاد تجاری-اقتصادی می‌تواند تأثیرگذار باشد.
ارمنستان، به‌عنوان عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مسیر زمینی برای دسترسی به دیگر اعضای این اتحادیه ندارد و ایران، به‌عنوان کشور شریک این اتحادیه، می‌تواند به پل ارتباطی میان این کشور و دیگر اعضا تبدیل شود. در مورد خاص قزاقستان، تعریف یک مسیر ارتباطی از راه‌آهن KTI به ارمنستان، مثلاً از طریق کریدور شمال جنوب، می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
گسترش همکاری‌های ایران و قزاقستان در صنعت انرژی آمار تجارت دوجانبه را تا حد چشمگیری بهبود خواهد بخشید. استفاده از ظرفیت‌های مسیر خط آهن KTI برای اتصال نفت قزاقستان به خلیج‌فارس و دریای عمان می‌تواند به‌عنوان یک گزینه مورد توجه قرار گیرد.
متن کامل گزارش دیپلماسی اقتصادی قزاقستان را از اینجا بخوانید.