تولید مسئولانه باید به استراتژی بنگاه‌ها تبدیل شود

نشست مروری بر چرخش تاریخی مسئولیت اجتماعی ایران و جهان به همت کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران با هدف گفت‌وگوی اجتماعی پیرامون نحوه تدوین استاندارد مسئولیت اجتماعی ایران وجهان، فرصت‌های ایجاد شده استاندارد مسئولیت اجتماعی، بسترهای قانونی در اجرای مسئولیت اجتماعی، مسیرهای انحرافی مسئولیت اجتماعی، بحران‌ها و مسئولیت اجتماعی و آینده مسئولیت اجتماعی برگزار شد.

محمود اولیایی رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران با بیان اینکه فعالیت‌های چهار سال گذشته این کمیسیون بر سه محور ترویج مفهوم مسئولیت اجتماعی، تحقیقات و پروژه‌های عملیاتی متمرکز شده بود گفت: علاوه بر این‌ها یک سری مسئولیت‌ها از طریق حاکمیت و یا از طریق اتاق ایران بر عهده ما گذاشته شد که از جمله آن‌ها ترجمه و تدوین استاندارد ایزو 26000 بود.

او افزود: یکی از موضوعاتی که تلاش زیادی برای درک آن هم در حاکمیت و هم در بخش خصوصی داشتیم این موضوع است که تولید مسئولانه با موضوعات خیریه‌ای متفاوت است. تولید مسئولانه یعنی از زمان تفکر ایجاد یک بنگاه (جانمایی، محصول تولیدی و تکنولوژی مورد استفاده و ...) به تبعات اجتماعی حضور آن واحد تولیدی برای مردم منطقه، اثرات زیست محیطی محصول و ... مورد توجه قرار بگیرد. اما متاسفانه وقتی صحبت از مسئولیت اجتماعی می‌شود همه فکر می‌کنند منظور فعالیت‌های خیریه‌ای است.

او تأکید کرد: وظیفه اصلی ما این است که به ویژه برای حاکمیت این مفهوم را نهادینه کنیم که تولید مسئولانه امروز دیگر یک انتخاب نیست بلکه جز استراتژی بنگاه است و اگر به آن توجه نشود از فعالیت این بنگاه باید جلوگیری شود. این مهم است که ما باید این مطالب گری را در میان مردم ترویج کرده و توسعه دهیم و به مردم بگوییم که مطالبه گری حق آن‌هاست.

اولیایی با بیان اینکه حاکمیت می‌تواند با سیاست‌های تشویقی و همینطور دستورالعمل‌های محدود کننده توجه بنگاه‌ها و صنایع را به مسئولیت اجتماعی آن‌ها جلب کند، پیشنهاد تشکیل شورایی با حضور نمایندگان همه دستگاه‌ها را مطرح کرده و گفت: در این شورا رایزنی، تعیین استراتژی و مطالبه گری بر اساس این استراتژی بر مدار توجه به مسئولیت اجتماعی دنبال می‌شود.

ضرورت تعریف استاندارد مسئولیت اجتماعی در مواجهه با بحران

حامد یزدی مهر مدیرکل مدیریت بحران استان تهران نیز در این نشست با بیان اینکه هرچقدر تاب‌آوری جامعه در مقابله حوادث را افزایش دهیم هزینه‌های بعد از بحران کاهش می‌یابد افزود: باید بررسی کرد که چرا مثلث حاکمیت، بخش خصوصی و ان جی اوها شکل نمی‌گیرد. چرا سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه مدیریت بحران تعداد انگشت‌شمار هستند.

او تأکید کرد: باید استانداردی در حوزه مسئولیت اجتماعی برای مواجهه با بحران‌های طبیعی تعریف کنیم. در این صورت هم بخش خصوصی می‌تواند هدفمند و در راستای مسئولیت خود عمل کند و هم حاکمیت در مدیریت بحران موفق‌تر عمل خواهد کرد.

سیستم شرکتی در ایران فاقد مهارت گفت‌وگو است

روزبه کردونی دبیر تدوین استاندارد ملی مسئولیت اجتماعی (ISO26000) هم گفت: اصلی‌ترین وظیفه مسئولیت اجتماعی در حوزه بنگاه‌ها ایجاد اعتماد با هدف سودآوری بیشتر است. ما به کسی یا بنگاهی می‌توانیم اعتماد کنیم که تشخیص دهیم اقدام و حرف آن فرد یا بنگاه به نفع ما خواهد بود و یا حداقل به ضرر ما نیست. بنابراین عوامل اعتماد زا عبارت‌اند از برخورداری از مهارت برای ایفای خوب مسئولیت، باور به اصول اخلاقی و توجه به منافع ما. اگرچه در صورت وجود این عوامل اعتماد می‌تواند شکل بگیرد اما بنای اصلی این اتفاق «گفت‌وگو» است.

او افزود: سیستم بروکراسی و سیستم شرکتی ما فاقد مهارت گفت‌وگو است. مسئولان حتی اگر گزارش دهی و گفت‌وگو با مردم را باور داشته باشند اما آن را نیاموخته‌اند و بلد نیستند. این نقطه انحراف در مسئولیت اجتماعی است. وظیفه مسئولیت اجتماعی شرکتی این است که بین شرکای داخلی و بیرونی جلب اعتماد کند. مسئولیت اجتماعی جایگزین مسئولیت فردی و جایی برای تضمین بقای مدیریت نیست. باید با حضور کارشناسان حاضر در این نشست هسته‌ای تشکیل داده و مسئولیت اجتماعی بنگاهی را توسعه دهیم.

در پایان این سمینار از نخستین ویژه‌نامه مسئولیت اجتماعی رونمایی شده و اعضا دست‌اندرکار تدوین استاندارد ملی مسئولیت اجتماعی مورد تقدیر قرار گرفتند.