بیش از یک سال است که از حضور سرمایهگذاران خارجی در ایران صحبت میشود و ترافیک رفتوآمد هیئتهای تجاری خارجی بالا بوده است.بر اساس آمار اتاق ایران، تا کنون 200 هیئت خارجی به ایران آمدهاند. اما با این وجود به طور اجرایی و عملیاتی، هنوز تحرکی برای حضور این سرمایهگذاران در اقتصاد ایجاد نشده است. نمایندگان پارلمان بخش خصوصی اعتقاد دارند امنیت قانونی و اقتصادی برای سرمایهگذاران وجود ندارد و تا زمانی که این مشکلات حل نشود، نمیتوان انتظار تغییر محسوسی را داشت.
فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایهگذاری اتاق ایران، در اینباره به «پایگاه خبری اتاق ایران» توضیح میدهد:«قانون فیپا به عنوان تسهیلاتی برای سرمایهگذار خارجی ایجاد شده و قانون خوبی است. اما چند اصلاحیه نیاز دارد که آنها را ما در کمیسیون بررسی کردهایم و از طریق کمیته ماده 76 میخواهیم توجه مجلس را به اصلاح آنها جلب کنیم. اصلاح قانون شاید مشکل باشد ولی برای آییننامهها میتوان اقدام کرد تا کار اجرایی انجام شود.»
مستوفی به بهبود محیط کسبوکار برای جذب سرمایهگذار خارجی تاکید میکند و میگوید:«برای جذب سرمایهگذاری خارجی در هر کشوری نه فقط ایران، مسئله مهم فضای کسبوکار است که باید آن آماده باشد. ما صحبت از بهبود فضای کسبوکار میکنیم اما امسال بر اساس گزارش بانک جهانی، از رتبه 117 به 120 نزول داشتهایم. بنابراین باوجوداینکه سعی کردیم و از لایحه بهبود فضای کسبوکار صحبت میکنیم، ولی در اجرا کاری نکردهایم.»
به اعتقاد رئیس کمیسیون سرمایهگذاری در ایران امنیت اقتصادی وجود ندارد. مستوفی توضیح میدهد:«از همه چیز مهمتر مسئله امنیت است. نه امنیت سیاسی و نظامی که از این لحاظ بسیار امن هستیم، اما از نظر اقتصادی و قانونی برای سرمایهگذار امنیت وجود ندارد. با قانونهایی که پیدرپی عوض میکنیم، با قانونهایی که داریم و اجرا نمیکنیم، با مشکلات مالیاتی که داریم و قانون تأمین اجتماعی و اقامت و ... فضا را ناامن میکنیم.»
او با تاکید بر لزوم تکنرخی کردن ارز ادامه میدهد:«در این میان از همه مهمتر مسئله تکنرخی نبودن ارز است.سرمایهگذار میخواهد پولش را بیاورد، ولی قرار است با چه نرخی آن را برگرداند؟ تا اینها روشن نشود، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که سرمایهگذار به سمت ما بیاید. با شعار و حرف، نمیتوان کاری پیش برد. در عمل باید دید چه میکنیم. در ایران متأسفانه حتی سرمایهگذاران داخلی امنیت ندارند. ایران کشوری با منابع طبیعی بسیار غنی است، آبهای آزاد در هر دو طرف داریم، جمعیت 80 میلیونی و نیروی کار ماهر داریم، همه اینها مزیتهایی است که یک کشور میتواند داشته باشد. اما نقطه سؤالی که وجود دارد، مسئله امنیت است.»
نمایندگان بخش خصوصی طی جلسات متعدد و از راههای مختلفی این مسائل و مشکلات را به گوش دولت مردان رساندهاند اما آیا به این انتقادات توجه میشود و راهکارها عملیاتی میشود؟ فریال مستوفی در اینباره میگوید:«انتقادهای ما قدری عملی میشود و قدری نمیشود. نمیتوانیم بگوییم اصلاً به این حرفها توجهی ندارند، اما خیلی هم توجه نمیکنند. درباره سازمان تأمین اجتماعی که بسیار صنعت را دچار مشکل کرده، بارها صحبتهایی مطرحشده، اما هیچوقت راه بهجایی نبرده است.»
او درباره علت بیتوجهی دولتیها نیز میگوید:«توجه نمیکنند و به این حرفها بها نمیدهند برای اینکه اقتصاد ما دولتی است. دولتیها اصلاً دوست ندارند اقتصاد را واگذار کنند. حتی آقای رئیسجمهور هم در جلسهای گفته بود برخی مدیران میزها را چسبیدهاند و حاضر نیستند آن را رها کنند. این در حالی است که دولت و حاکمیت تنها باید نظارت داشته باشد و سیاستگذاری کند. الآن دولت ما تاجر است، اما تاجر خوبی هم نیست.»