در نشست کمربند اقتصادی راه ابریشم که با حضور اسفندیار امیدبخش مدیر اداره همکاری‌های چندجانبه امور بین‌الملل اتاق ایران و سخنرانی مسعود موسوی شفائی استاد دانشگاه تربیت مدرس و محسن شریعتی‌نیا استاد دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، اهمیت فعالیت اقتصادی و پیوستن ایران به پروژه راه ابریشم «یک کمربند یک راه» به عنوان فرصتی برای خروج از انزوای اقتصادی و توسعه همکاری‌های بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفت.
اسفندیار امیدبخش ضمن اشاره به موقعیت جغرافیایی ایران و قرار گرفتن بین بلوک‌های اقتصادی مانند اتحادیه اروپا، همکاری‌های اوراسیا و کشورهای شرق آسیا گفت: «بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی با ایجاد سازمانهای مختلف، موافقت‌نامه‌های مختلف مانند تجارت ترجیحی یا تجارت آزاد امضا کرده‌اند و در جهت تعمیق روابط اقتصادی با یکدیگر همکاری می‌کنند.»
وی با تاکید بر اینکه امروز کشور نیاز به یک دیپلماسی اقتصادی دارد گفت: «باید در راستای رونق بخشیدن به اقتصاد کشور، دیپلماسی و استراتژی بلندمدت ترسیم شود، در غیر این صورت در آینده مشکلات اقتصادی نه تنها برطرف نمی‌شوند بلکه انزوای اقتصادی رخ خواهد داد.»
کمربند اقتصادی راه ابریشم راهی برای گریز ایران از تنهایی ژیواکونومیک
محسن شریعتی‌نیا استاد دانشگاه شهید بهشتی اهداف چین برای محقق کردن استراتژی راه ابریشم را بلندپروازی عنوان کرد و گفت: «برای اجرایی شدن این طرح نیاز به 1 الی 4 تریلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم است که با توجه به تنوع و وسعت جغرافیایی، آینده اجرایی شدن این طرح با مشکل مواجه خواهد شد.»
وی با اشاره به منافع ژئوپولتیک این طرح برای چین، افزود: «با در نظر گرفتن چند قطبی شدن نظام اقتصادی دنیا و بررسی رفتار چین در سازمانهای مختلف می‌توان دریافت که همزیستی مسالمت‌آمیز، پیشرفت اقتصادی و حمایت از گفتگوی تمدن‌ها با رعایت کردن هنجارهای بین‌المللی از برنامه‌های دولت چین برای رسیدن به هدف یک کمربند یک راه است.»
شریعتی‌نیا کشورهای چین، آسیای مرکزی، غرب آسیا، خلیج فارس، دریای مدیترانه را مسیر اصلی کمربند اقتصادی جاده ابریشم عنوان کرد و افزود: «گسترش همکاری‌ها در زمینه توسعه منابع نفت و گاز، همکاری‌های صنایع نوظهور بویژه فناوری اطلاعات و گشودن بیشتر خدمات کشورهای عضو به روی یکدیگر برخی از اهداف آزادسازی تجاری این طرح بزرگ است.»
وی افزود: «اولویت‌های چین برای محقق کردن این طرح عبارتند از؛ هماهنگی سیاست‌های اقتصادی کشورهای مسیر، تسهیل پیوندها و ارتباطات، آزادسازی تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری، همگرایی مالی و پیوند زدن فرهنگی ملت‌های کشورهای مسیر به یکدیگر است.»
شریعتی‌نیا منطق اقدام ایران در رابطه با این طرح را حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: «گریز از تنهایی ژئواکونومیک و احیای توازن در قدرت ملی با عضویت در زنجیره ارزش این طرح بین‌المللی است ولی متاسفانه هنوز زیرساخت لازم برای اتصال به این زنجیره را نداریم.»
وی این طرح را برای ایران فرصتی در جهت خروج از تنهایی اقتصادی خاطرنشان کرد و افزود: «کاهش تنهایی ژئواکونومیک، امکال اتصال ایران به زنجیره ارزش اروپایی و آسیایی، ایجاد اتصالات زیر ساختی میان ایران و کشورهای کلیدی اوراسیا، کاهش شکاف در حوزه های زیرساختی، تقویت زیرساخت‌ها برای کاهش تحریم‌پذیری، تعریف کشور در یک مجموعه بین‌الملی و کاهش هراس از قدرت‌یابی کشور، نقاط مثبت و فرصت‌های مهم اتصال ایران به این طرح است.»
چین هدف تبدیل شدن به یک قدرت چندوجهی را دنبال می‌کند
مسعود موسوی شفائی استاد دانشگاه تربیت مدرس با انتقاد از سیاست‌های اقتصادی اتخاذ شده طی چند دهه اخیر گفت: «خوشبین نیستم که بتوانیم از این طرح استفاده کنیم و باید در خصوص اینکه چون نام ایران در تاریخ راه ابریشم بوده است اکنون هم ما بخشی از آن خواهیم بود، توهم‌زدایی انجام شود.»
وی گفت:«در شرایطی که هراس از خاورمیانه و امید همکاری های آسیایی در دنیا مطرح می‌شود نباید سیاست‌مداران و تصمیم‌گیران کشور، اقتصاد را فدای سیاسی خارجی کنند.»
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه چین به دنبال تبدیل شدن به یک قدرت چندوجهی است افزود: «این طرح هم می‌تواند برای ایران فرصت‌سازی کند تا از انزوای اقتصادی خارج شده و هم وابستگی به چین را افزایش خواهد داد.»
حریری: پروژه «یک کمربند یک راه» ادامه برنامه‌های اقتصادی 20 سال قبل چین است
مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با تاکید بر اینکه محقق کردن استراتژی راه ابریشم بخشی از اهداف بلند مدت چین از بیست سال قبل بوده است، گفت: «از سال 2000 چین با برپایی همایش ها و سمینارهای مختلف در کشورهای این مسیر سعی کرد طرح کلی را با این کشورها مورد بررسی و مطالعه قرار دهد و در سال 2010 رئیس جمهوری چین آنرا علنی کرد.»
وی با اشاره به اینکه سال 2012 خواستار تاسیس شورای بازرگانان جاده ابریشم در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران شدیم افزود: «این درخواست هنوز در دست بررسی است و اقدام خاصی نیز انجام گرفته نشده است.»
حریری شهرهای کلیدی مسیر جاده ابریشم را کابل، تهران، گوادر، استانبول، هامبورگ، پاریس عنوان کرد و افزود: «با توسعه همکاری های فرهنگی، اجتماعی با کشورهای عضو جاده ابریشم، می‌توانیم هم نقش ایران را پررنگتر کنیم و هم از تسهیلات چین بهره ببریم.»