مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی وضعیت شاخص‌های کلان بخش آب در بازه سه ماهه امسال و همین‌طور 9 ماهه منتهی به خرداد امسال پرداخته است.
در این گزارش تأکید شده از ابتدای سال آبی جاری تا اواخر خردادماه سال،1402 به‌رغم وقوع ترسالی در مناطقی از کشور به ویژه استان‌های واقع در جنوب غرب، پهنه‌های بیشتری از سطح کشور با خشکسالی مواجه شده‌اند و شدت خشکسالی در شرق کشور بیشتر از سایر مناطق بوده و در غرب کشور نیز خشکسالی خفیف رخ داده است.
در این گزارش بررسی شاخص‌های مهم آب و هواشناسی کشور نشان می‌دهد میانگین بارش کل کشور از ابتدای سال آبی 1401-1402 تا انتهای خردادماه سال،1402 نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته روند افزایشی داشته، اما نسبت به میانگین بلندمدت به میزان 14 درصد کمتر است و از مجموع 31 استان کشور، 22 استان دچار کاهش بارش شده‌اند. بنابراین کشور با وجود بهبود میانگین نزولات آسمانی، برای سومین سال پیاپی دچار خشکسالی و کم‌بارشی بوده است.
بر اساس این گزارش در دوره 9 ماهه منتهی به خردادماه سال 1402 در حوضه‌های آبریز فرامرزی و مشترک، خشکسالی در اکثر مناطق افغانستان تداوم داشته است در مرکز و جنوب عراق نیز شرایط ترسالی و در شمال این کشور وضعیت عمدتاً نرمال حاکم بوده است.
در این گزارش تأکید شده است: سدهای واقع در جنوب غرب کشور و حوضه آبریز دریاچه ارومیه به میزان 60 درصد و بالاتر پرشدگی داشته‌اند، اما شرق کشور که با بیشترین افت بارش‌ها نیز مواجه است، در استان سیستان و بلوچستان، میزان ذخیره آب چاه نیمه‌ها که به طور کامل به منابع آب ورودی رودخانه مرزی و مشترک هیرمند وابسته هستند، به کمتر از 10 درصد رسیده و در شرایط بسیار بحرانی قرار گرفته است.
در این گزارش آمده است: به دلیل افت محسوس حجم ذخایر سدهای واقع در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و جنوب استان فارس، سهم منابع آب سطحی در تأمین مصارف کاهش یافته، همچنین افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی و وقوع تنش آب شرب در این مناطق به وقوع پیوسته است. در نوار شمالی کشور نیز به دلیل افت بارش‌ها، افت تولید محصولات کشاورزی و چالش در تأمین نیازهای این بخش بسیار محتمل بوده و در استان گلستان هم به سبب حجم اندک ذخایر سدهای استان و عمال خشک شدن آن‌ها، وقوع تنش آب شرب نیز مورد انتظار است.
همچنین در این گزارش بررسی تخصیص اعتبارات بودجه‌ای بخش آب طی سه ماهه نخست سال 1402 نیز نشان می‌دهد 3 درصد از اعتبارات مصوب سال جاری به این بخش تخصیص یافته که مربوط به برنامه‌های آب‌رسانی و فاضلاب است.