محمود اولیایی، رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران، در ششمین نشست از دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران گزارشی با عنوان «ابر روندها و تأثیر آن بر بنگاه‌های اقتصادی» ارائه کرد.
اولیایی درباره مؤلفه‌ای تاثیرگذار حاکم بر محیط جهانی کسب‌وکار گفت: محیط کسب‌وکار ایران بسیار پرچالش است و با ریسک‌های متعددی روبروست که فعالان اقتصادی آن را می‌شناسند؛ به‌عنوان‌مثال رسوب کالاها در گمرک، پیمان‌سپاری ارزی و رفع تعهدات ارزی و غیره به‌عنوان دغدغه بسیار مهم امروز بخش خصوصی و کسب‌وکارهاست که باید در اتاق ایران پیگیری شود و همه این موارد باعث شده که محیط کسب‌وکار ایران به محیطی پرریسک در دنیا تبدیل شود.
اولیایی، رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران در ادامه با یک پرسش ادامه داد: آیا محیط کسب‌وکار جهانی با مجموعه عواملی روبروست که ما آن عوامل را نادیده گرفته باشیم، عواملی که بر اقتصاد کشور اثر دارد و ما از آن‌ها غافل شده‌ایم؟ اگر ما از مجموعه عواملی در محیط کسب‌وکار غافل شده‌ایم، شرایط قطعاً موجب خواهند شد که بنگاه‌های ما نتوانند در بلندمدت و در رقابت با بنگاه‌های جهانی ادامه حیات دهند.
او گفت: بخش وسیعی از این موضوع، و شرایط که دنیا به آن توجه دارد مگاترند یا ابر روندهاست؛ در دنیا به ابر روندها، توجه ویژه‌ای می‌شود و تأثیرات جدید دارد. برای همین اتحادیه اروپا و سازمان ملل و 80 کشورهای مختلف با اقتصاد توسعه‌یافته و درحال‌توسعه به‌صورت جدی برای استفاده از فرصت‌های این ابر روندها استفاده می‌کنند و برای این حوزه، برنامه دارند ولی در ایران و اتاق ایران به این حوزه توجه نمی‌شود.
اولیایی تصریح کرد: سازمان ملل در سپتامبر 2020 در هفتاد و پنجمین گزارش خود، به 5 ابر روند اشاره کرده و به دنیا توصیه کرده که باید به آن توجه شود و اگر به این ریسک‌ها، توجه نشود، کسب‌وکار این کشورها از بین خواهد رفت. این ابر روندها عبارت‌اند از: تغییرات جمعیت‌شناختی و سالخورده شدن جمعیت، ظهور فناوری‌های دیجیتال، توسعه شهرنشینی، توسعه نابرابری‌ها و عوامل زیست‌محیطی.
رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی حاکمیت شرکتی اتاق ایران در ادامه افزود: در کشور ما در بهترین حالت، در حوزه تحول دیجیتال بحث‌هایی داریم ولی به حوزه‌های دیگر اصلاً هیچ توجهی نداریم. مثلاً در حوزه توسعه شهرنشینی در 1900 میلادی، 20 درصد جمعیت جهان، شهرنشین بود در سال 2023 این نسبت به حدود 55 درصد جمعیت جهان رسیده که شهرنشین شده و در ایران این رقم 75 درصد است که روند رشد شهرنشینی در ایران 20 درصد بالای میانگین جهانی است. شهرنشینی بر کسب‌وکارها اثر دارد. اتاق ایران باید در این حوزه به جدیت فعال شود و اثرات آن را بررسی کند.
او ادامه داد: در حوزه تحول دیجیتال باید به این اشاره کرد که روند تولید اطلاعات در رفتار مشتریان و خرید و شیوه خرید آن‌ها اثر دارد؛ حدود یک‌میلیون دلار در یک دقیقه خرید آنلاین انجام می‌شود و باید در کسب‌وکارها به این موارد توجه شود. باید به این حوزه‌ها به‌عنوان ابر روند توجه کرد.
او تأکید کرد: اگر از چالش داخلی جان سالم به در ببریم، در صورت بی‌توجهی به ابر روندها، از این چالش‌های جهانی، جان سالم به در نخواهیم برد. ابر روندها روندهایی‌اند که عمرشان زیاد است و تأثیرشان بر شرایط بنگاه‌ها بسیار زیاد است. باید به این نکته توجه کرد که در تدوین استراتژی بنگاه نمی‌توانیم به موضوعات محیط کسب‌وکار توجه نکنیم.
رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران تصریح کرد: اتحادیه اروپا در 2020 براساس ابر روندها مدل رهبری بنگاه‌های خود را تغییر داده است؛ مدل 2013 بنگاه‌داری در اتحادیه اروپا با 2020 تفاوت عمده‌ای دارد و این تفاوت نشان از اهمیت تأثیر ابر روندها در بنگاه‌داری است. باید به کسب‌وکارها با رویکرد نوین توجه شود.
او تأکید کرد: مدل‌ها و روش‌های کسب‌وکار تغییر کرده است و این را افرادی مانند «پاتریک دیکسون» در کتاب مهم خود تبیین کرده است. به گفته دیکسون، سرعت، توسعه شهرنشینی، شکل‌گیری قبیله جدید، جهانی‌شدن همه‌چیز، افراطی‌گری و تغییر نگرش به اخلاق در سرنوشت بنگاه‌ها و مدل کسب‌وکارها اثرگذار است. رویکردهای نوینی را اتحادیه اروپا و سازمان ملل برای کسب‌وکارها توصیه می‌کند و باید از آن‌ها استفاده کرد. پیش‌بینی‌های سال 2010 الآن به وقع می‌پیوندند.
او ادامه داد: نوآورهای مانند هوش مصنوعی بسیار بر کسب‌وکارها اثرگذار است و تأثیر آن‌ها بسیار جدی است. نوآورهای جدید به همه حوزه‌ها مثل ساختمان، فولاد، صنعت و سیستم حمل‌ونقل، وارد شده و این بازارها را دگرگون کرده و بی‌توجهی به این‌ها باعث می‌شود ما جایگاه خود را در بازار جهانی از دست بدهیم.
اولیایی گفت: ابر روندها کوه یخی هستند که اغلب ما آن‌ها را نمی‌بینیم. باید اتاق ایران و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران این اثرات را بررسی کنند. بنگاه‌های اقتصادی به استقبال تغییر بروند. آنچه مسلم است اینکه فرصت‌های فردا، مشابه فرصت‌های امروز نخواهند بود.