نشست کمیسیون حمل‌ونقل، تزانزیت و لجستیک اتاق ایران با حضور سعدی صادقی، رئیس امور اقتصادی و بازرگانی معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار شد. در این نشست راهکارهای اجرایی کاهش تبعات ناشی از تعلیق کارت بیمه سبز، عدم صدور ویزای رانندگان و شرایط مرزهای ترانزیتی بررسی شد.
رضا رستمی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و لجستیک اتاق ایران در این نشست، از مشکلات کارت بیمه سبز و عدم صدور ویزا برای رانندگان و افزایش قیمت روزانه بیمه جایگزین گفت. قیمت بیمه قبلاً 400 یورو و الان به 1100 یورو رسیده است. در آینده این قیمت ممکن است بیشتر هم شود و این برای بخش خصوصی نگرانی جدی است.
بعد از آن فاطمه قنبرپور، نایب‌رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، تزانزیت و لجستیک اتاق ایران درباره کارت بیمه سبز و معضل ویزای رانندگان، گفت: در نشست آذرماه کارگروه شورای گفت‌وگو موضوع تعلیق ایران از صدور بیمه سبز برای ناوگان جاده‌ای و راهکارهای رفع تعلیق مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد، کارگروهی به همت کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران با حضور کلیه ذی‌نفعان دولتی و خصوصی تشکیل شود و راه‌حل‌های فوری و میان‌مدت را بررسی کند. باید هر چه سریعتر این کارگروه تشکیل شود.
در ادامه عنوان شد: موضوع بیمه سبز از طریق همکاری بیمه مرکزی با وزارت امور خارجه و وزارت راه و شهرسازی، شورای بیمه سبز کمیسیون اقتصادی سازمان ملل (COBB) پیگیری شده و ما راه جایگزینی با کشور ثالث پیدا کرده‌ایم که بیمه سبز از طریق کشور دیگری صادر شود که هزینه آن تقریباً بالاست.
رستمی درباره صدور ویزا هم گفت: صدور ویزا برای تجار ایرانی یک پروسه زمان‌بر شده است. ایتالیا هفته‌ای 20 ویزا صادر می‌کند. درواقع ایتالیا ماهی 80 ویزای شنگن صادر می‌کند ولی به دلیل تحریم‌ها، ما نمی‌توانیم به ایتالیا صادرات داشته باشیم و قواعد ویزای شنگن به این صورت است که اول باید به خود کشور صادرکننده ویزا، سفر انجام شود. اگر وضعیت به این صورت پیش برود، بخش ترانزیت زمین‌گیر شود. اگر کامیون‌های ایرانی تردد نداشته باشد هزینه بار بالا خواهد رفت و حجم صادرات کم خواهد شد.
او افزود: وزیر راه و شهرسازی، وزیر بخش راه هم هست؛ اما ما هیچ وقت او را ندیده‌ایم و هرگز به مکاتبات ما پاسخ نداده است. صنعت حمل‌ونقل در ایران واقعاً مظلوم واقع شده است.
در ادامه یکی دیگر از فعالان اقتصادی گفت: الان هیچ کشوری بیمه سبز 1100 یورویی یک‌ساله صادر نمی‌کند؛ بلغارستان با 350 یورو برای سه ماه کارت صادر می‌کند و چهار بار در سال باید این کارت تمدید شود و هزینه آن 1200 یورو خواهد بود. از طرفی ویزای ایتالیا هم با شرایط خاصی صادر می‌شود که نیاز به بررسی است.
بعد از آن بهزاد فرامرزیان، مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی و کارنه‌تیر اتاق ایران گفت: در حوزه ویزای راننده‌ها با نماینده اتاق‌های مشترک ایران و یونان، آلمان و ایتالیا گفت‌وگوهایی انجام‌شده تا برای تسهیل ویزا، مکاتباتی با سفارتخانه‌ها انجام شود.
او ادامه داد: طبق مکاتباتی که از طرف کمیسیون اقتصادی سازمان ملل با بیمه مرکزی انجام‌شده از ابتدای سال ۲۰۲۴ عضویت ایران در سیستم بیمه سبز تعلیق می‌شود که طبق آنچه در نامه مطرح‌شده، موضوع تحریم‌ها و عدم امکان پرداخت حق عضویت ایران و پاسخ‌گو نبودن واحد مرتبط با این کمیسیون بین‌المللی، دلیل تعلیق ایران است.
او تصریح کرد: بر اساس اظهارات فعالان صنعت حمل‌ونقل و لجستیک کشور، تعلیق بیمه سبز برای صنعت حمل‌ونقل بین‌المللی آسیب‌زاست و بنابراین خواسته اصلی آن‌ها از دولت، انجام مذاکرات بین‌المللی برای رفع هرگونه تعلیق است.
فرامرزیان ادامه داد: درباره ویزای ترانزیت نظر دولت این است که از ظرفیت بخش خصوصی و اتاق بازرگانی بیشتر استفاده شود؛ اتاق ایران در این حوزه می‌تواند ورود کند. همچنین اتاق ایران این آمادگی را دارد که برای تسهیل بیشتر شرایط برای دریافت روادید، گروهی را با هماهنگی ایرو برای مذاکره با کمیسیون اتحادیه اروپا به بلژیک اعزام کند. برای انجام این کار می‌توانیم باهماهنگی وزارت امور خارجه همکاری کنیم تا موازی کاری شکل گیرد.
او در ادامه عنوان کرد: در حوزه بیمه باید براساس استانداردهای بین‌المللی کار کنیم، البته از اول نباید بیمه مرکزی در این امور دخالت می‌کرد و کار را بیمه بخش خصوصی پیش می‌برد. الان هم به‌جای چانه‌زنی باید استانداردهای خود را بالا ببریم و شرکت‌های بین‌المللی متوجه بشوند که ما توان پرداخت ریسک‌ها را داریم. باید چگونگی پرداخت این خسارت‌ها مشخص شود.
بعد از آن قنبرپور تصریح کرد: در حوزه صدور ویزای ایتالیا قاعده خاصی وجود ندارد. چند روز گذشته، به دو راننده من که تابه‌حال هیچ ویزای خارجی نداشت، ویزا شش ماه دادند ولی به دو راننده دیگر ما به کشورهای دیگر تردد دارند، و از ایتالیا برگ تردد گرفته، ویزای یک‌ساله داده شد. یا به یک راننده دیگر ویزا صادر نشد. ما هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانیم قاعده کار چیست؟
قنبرپور درباره بیمه سبز هم گفت: بخش عمده مشکل بیمه سبز برای ایران به دلیل دولتی بودن آن است. اتاق‌های بازرگانی در تمام دنیا شناخته‌شده است؛ بیمه سبز هم می‌تواند در اتاق ایران پیگیری شود و به این شیوه دچار تحریم نمی‌شویم، همان‌طوری که کارنه‌تیر در ایران بدون تحریم، کار می‌کند. شرکت خصوصی طرف COBB هم تمام کارها را در این زمینه انجام دهد. ما با طناب بیمه مرکزی نمی‌توانیم از چاه این مشکلات بیرون بیاییم. برای بیمه سبز باید فردی که ذی‌نفع هست صحبت می‌کرد نه دولت.
علیرضا مقدسیان، دفتر ترانزیت حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری حمل‌ونقل جاده درباره بیمه سبز گفت: ما اگرچه موضوع را پیگیری کرده‌ایم ولی زمان طلایی را در دوره‌ای ازدست‌داده‌ایم. در حال حاضر برای برون‌رفت از بحران، چند سناریو داریم: اول اینکه بدانیم در جلسه‌ای که برای تعلیق ایران تصمیم‌گیری شد، چه گذشته است؟ سناریو بعدی اینکه راهکار جایگزین مشخص شود، موقع تعلیق چگونه می‌توان باوجود مغایرت‌های قانونی بیمه صادر کرد و این بیمه در موقع تصادفات چقدر اعتبار دارد و راهکار جایگزین چیست؟ البته خیلی از راننده‌های ما در ترکیه کار می‌کنند. از سویی باید مراقب مشکلات قلابی بودن بیمه‌ها بود چون ممکن است مشکلات زیادی پیش آورد. آیا تعلیق ایران منطبق بر قانون و مقررات عرفی بین‌المللی بوده است؟ مواجهه ایران باید منطبق بر قانون باشد و برای برون‌رفت چه فرمولی باید دید؟ باید برای برون‌رفت از مشکل نقشه راهی تهیه شود.
یکی دیگر از حاضران در نشست عنوان کرد: ما باید بخش خصوصی را در جایگاه واقعی به رسمیت بشناسیم. دولت تحریم است و تعلیق بیمه سبز به دلیل دولتی بودن است. چرا کنوانسیون تیر ما را تعلیق نکرده است؟ در مذاکرات بیمه سبز آیا بخش خصوصی کسی حضور داشته است؟ آیا کسی خسارت معنوی را می‌پذیرند؟ بخش خصوصی باید بداند بیمه‌ای که با یورو و دلار هزینه آن را می‌پردازند، باید در این مذاکرات حضور داشته باشند. ما تا کی باید به ترکیه باج دهیم؟ در تمام بزنگاه‌های مشکلات ترکیه به کشور هزینه وارد کرده است؟ چرا نباید ما خودمان بیمه بخریم و چرا باید از ترکیه بیمه بخریم؟ بیمه ترکیه چه ریسک‌هایی را برای ما پوشش می‌دهند؟ مثلاً می‌توانیم در منطقه آزاد دفتری بگذارد و براساس آن مسائل ما را حل کند.
در ادامه هادی زنوزی، عضو انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین المللی ایران گفت: باید مشخص شود آیا با توجه به مغایرت با ماده 7 خسارتی به ما پرداخت می‌شود یا خیر؟ همه موارد که تحریم نیستند؟ اصلاً حمل چه موادی مشمول تحریم نیست و رفتار بیمه در این خصوص چگونه است؟. باید مبادی قانونی را بشناسیم. وظیفه اتاق ایران است که از راه قانونی این بسترها را شناسایی کند. اتاق ایران باید از کشورها سؤال کند که وقتی مواد غذایی و دارویی تحریم نیست چرا نمی‌توانیم حمل کنیم. بندر چابهار که تحریم نیست ما می‌توانیم کالاها را به آنجا تجارت کنیم.
در ادامه رضا میرهادی مشاور کمیسیون حمل‌ونقل، تزانزیت و لجستیک اتاق ایران هم گفت: تحریم بهانه است. سال‌ها بیمه مرکزی فرصت داشت که خود را با کنوانسیون‌ها منطبق کند ولی اینکه چرا چنین نکرده، باید گفت که تحریم را بهانه کرده است. همه‌چیز ر ا به‌حساب تحریم نگذارید. خیلی از کارها در حوزه ویزا به دلیل نبود روابط درست با کشورها نه تحریم.
بعد از آن علیرضا جیرانی، نمایندگی ایران در سازمان ملل در ژنو گفت: بیمه کارت سبز درواقع یک بیمه شخص ثالث بین‌المللی است و ایران هم عضو بیمه کارت سبز است. الان 46 کشور عضو کارت بیمه سبز هستند. ما قبلاً درباره تعلیق کارت سبز هشدار داده بودیم و آلان باید درباره حل این مشکل کار کنیم. قبلاً در حوزه بیمه مرکزی تعلل داشتند ولی در دفتر جدید، تیم هماهنگی تشکیل‌شده است.
او ادامه داد: ما در حوزه بیمه کارت سبز اشتباهات زیادی داشتیم. مثلاً وقتی کامیون کشوری را که بیمه کارت سبز دارد را در کشور توقیف می‌کنید و به بیمه آن‌ها ایراد می‌گیرد که بیمه کشور ایران را بگیرد، این کار ایراد فنی دارد. قرار است نماینده کنوانسیون کارت بیمه سبز در ماه آوریل به ایران سفر کنند. ما تمام توان دیپلماسی خود را برای حل مشکلات کارت بیمه سبز گذاشته‌ایم. آنجا دفاتر کارت سبز درباره بیمه کارت سبز صحبت می‌کنند نه دولت.
او تأکید کرد: تعلیق بیمه کارت سبز برای ایران و هر طرف دیگری زیان آور است. کسانی که در دفتر کارت بیمه سبز کار می‌کنند باید امور بیمه‌ای را بدانند و به زبان انگلیسی مسلط باشند. ما تلاش می‌کنیم تا این مسئله را حل کنند و در این حوزه کسی جزیره‌ای عمل نکند.
جیرانی در ادامه افزود: ترکیه در حوزه ترانزیت رقیب ایران است و حتماً از این شرایط پیش‌آمده برای کارت سبز ایران خوشحال است. اینکه برخی فکر می‌کنند مگر کارت سبز به درد می‌خورد، برای من عجیب است. بخش حقوقی وزارت خارجه در کنار بخش خصوصی برای حل این مشکلات است.
فرهاد پرتوی، نماینده بیمه مرکزی در این نشست گفت: از 50 سال پیش ایران عضو COB موسسه غیرانتفاعی غیردولتی است. آن زمان بیمه ایران بود که دفتر کارت سبز را بیمه دولتی به عهده می‌گیرد. با توجه به شرایط خوب ایران، نماینده بیمه دولتی کشور را پذیرفتند. البته پرداخت خسارت براساس شرایط کشور خاص انجام می‌شود.
او ادامه داد: ما پرونده‌های مختلفی در حوزه بیمه داریم که خسارت همه را پرداخته کرده‌ایم و اینکه عنوان می‌شود پرداخت نکرده‌ایم درست نیست. البته تحریم روی کار ما در پرداخت پول‌ها تأثیر گذاشته است.
پرتوی ادامه داد: ساختار اصلی کارت سبز غیردولتی است و ما تلاش می‌کنیم آن‌ها تعلیق بیمه ایران را کنار بگذارند و کارت سبز جدید ما را بپذیرند. بیمه مرکزی و بیمه ایران تلاش می‌کند که تمام خسارت‌ها را بپردازد و آن‌ها را متقاعد کند که کارت سبز خصوصی ایران که اساسنامه آن نوشته‌شده را بپذیرند و در فرایند کار خلل ایجاد نشود.
نماینده بیمه مرکزی تصریح کرد: اساسنامه دفتر نمایندگی شورای بیمه سبز در ایران تهیه‌شده، دفتر مرکزی کارت سبز جدید در سندیکای بیمه گران ایران است و تمام شرکت‌های بیمه‌هایی که در ایران فعال می‌کنند عضو هیات مدیره هستند.
در ادامه عنوان شد از آنجا که بخش خصوصی متضرر اصلی حوزه بیمه سبز بخش خصوصی است، باید بخش خصوصی و اتاق ایران در این حوزه حضور فعال داشته باشد.
در بخش مرور اخبار روز، عنوان شد که اخیراً رئیس‌کل گمرک ایران عنوان کرده که مرزها ایران برای ورود و خروج کامیون‌ها مشکلی ندارند، درحالی‌که بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که این اظهارات خیلی دقیق نیست و مدیران، اطلاعات دقیقی از مرزهای ایران در شرق ندارند. همچنین به دلیل مشکلات افغانستان و پاکستان باهمدیگر، در مرز کراچی مسائلی پیش‌آمده و کامیون‌ها به سمت ایران آمده و ما همچنان برنامه‌ریزی دقیقی در این حوزه نداریم. البته ما سابقه زیادی در از دست دادن فرصت‌ها داریم. مثلاً آلان در مرز میلک هزینه حمل بار بیشتر شده و در مرزهای شرقی توقف زیاد بار داریم.