رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران گفت: با توجه به‌ضرورت برقراری پیوند میان نیاز بنگاه‌ها به نیروی انسانی متخصص و دانش‌آموختگان دانشگاه، مأموریت ویژه این است که نخبگان در طول دوران تحصیل در واحدهای اقتصادی موردحمایت قرار گیرند تا از خروج نخبگان از کشور نیز جلوگیری شود.
محمد قاسمی در نشست «بورس صنعت و مشاغل» که با هدف همکاری میان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و اتاق ایران در خصوص ارتباط صنعت و دانشگاه برگزار شد، افزود: مأموریت دوم این است که سازوکاری برای طرح کارورزی غیر ازآنچه امروز در حال اجراست، تعریف شود و توسعه یابد. این موضوع به بخش‌های مختلفی از اتاق ازجمله معاونت امور استان‌ها و تشکل‌ها، مرکز آموزشی و پژوهشی و دانشگاه علمی و کاربردی اتاق مربوط می‌شود.
او تعریف کسانی که می‌توانند بورسیه شوند و همچنین تعیین جامعه هدف، حوزه کاربرد و وظایف طرفین را از اهم موضوعاتی که باید در شیوه‌نامه اجرایی بورس صنعت و مشاغل مدنظر قرار گیرد.
رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، بر لزوم به‌روزرسانی شیوه‌نامه متناسب با نیاز اعضای اتاق نیز تأکید کرد و گفت: مشارکت اتاق‌ها در این طرح و تنظیم تفاهم‌نامه باید داوطلبانه باشد و بنگاه‌ها را به مشارکت در طرح تشویق کند.
قاسمی همچنین پیشنهاد داد: تصویری از اعضای اتاق متناسب با کدهای آی سیک تهیه شود و در اختیار وزارت علوم قرار گیرد تا ظرفیت‌ها شناسایی شوند.
طرح برقراری ارتباط بین نیروهای نخبه و صنعت
در ادامه، هاشم داداش پور، معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان، گفت: ما با نظام مسئله‌ها مواجه هستیم و برای این نظام مسائل، بورس‌هایی را تعریف کرده‌ایم. یکی از آنها بورس صنعت و مشاغل است که درواقع ارتباط بین نیروهای نخبه و صنعت را برقرار می‌کند.
داداش پور افزود: دراین‌بین سازمان امور دانشجویان همانند اتاق ایران به‌عنوان یک سازمان واسط ایفای نقش می‌کند. جهت برقراری توازن ظرفیت بسیار بزرگی از دانشجویان را وارد چرخه دانشگاه کردیم ولی نتوانستیم بین چرخه صنعت و دانشگاه ارتباط برقرار کنیم.
او با بیان اینکه به‌واسطه برقرار نشدن چرخه صنعت و دانشگاه، دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی به دلیل نبود شغل، مهاجرت می‌کنند، گفت: پیامد این اتفاق خالی شدن بخشی از ظرفیت‌های نخبگی کشور است. نکته دیگر این است که، از سال 1392 تقریباً چرخه دانشجویی به‌جای حوزه فنی و مهندسی و علوم انسانی به حوزه علوم تجربی سوق پیدا کرده است. دانشجویان حوزه ریاضی از 289 هزار نفر در سال 1392 به 132 هزار نفر تقلیل پیدا کرده و از این تعداد 93 هزار نفر رشته مهندسی را انتخاب می‌کنند، واقعیتی که مقوم چرخه مهاجرت است.
معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان ادامه داد: باید چرخه‌ای را تعریف کنیم که بخشی از ظرفیت‌های علمی کشور به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای هدایت شود. در بورس صنایع و مشاغل، بخشی از جمعیت دانشجویان از زمان کنکور بورس می‌شوند و جوانان امیدی خواهند داشت که در آینده شغلی داشته باشند.
به گفته داداش پور، بورس بنگاه اقتصادی، بورس‌های مطالعاتی کوتاه‌مدت و بورس وطن، شقوق دیگر از بورس‌هایی است که در وزارت علوم وجود دارد و می‌توانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
بورسیه تحصیلی از نگاه بنگاه، سرمایه‌گذاری است
محمدرضا بهرامن، نایب‌رئیس اتاق ایران با بیان اینکه نیاز امروز بنگاه‌ها به منابع انسانی، مشهود است، گفت: بخشی از موضوع بورس تحصیلی به وظایف اتاق بازرگانی برمی‌گردد و اتاق با ظرفیت 70 هزار نفری از اعضایش ظرفیت مشارکت در این طرح را دارد.
بهرامن تأکید کرد: باید به این موضوع توجه کنیم که بنگاه اقتصادی بورسیه را نوعی سرمایه‌گذاری می‌داند و باید مطمئن شود این سرمایه‌گذاری مطمئن و محفوظ باقی می‌ماند.
به عقیده او، یکی از ظرفیت‌ها که در موضوع بورس باید مورد توجه قرار گیرد، امریه‌هاست.
الزامات اجرای طرح بورسیه دانشجویان
در ادامه نشست، احمد می‌دری، مشاور مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، گفت: اجرای طرح بورسیه دانشجویان در واحدهای تولیدی نقطه نهایی است که مطلوب همه ماست اما رسیدن به آن نقطه با پیچیدگی‌های متعددی روبرو است و لازم است به این پیچیدگی‌ها توجه شود.
می‌دری درباره الزاماتی که در اجرای طرح بورسیه تحصیلی باید مدنظر قرار گیرد، گفت: یکی از الزامات، شناخت شیوه‌های مختلفی که بتوان پیوند میان صنعت و دانشگاه را برقرار کرد. در طرح مشابهی که با آموزش‌وپرورش در اتاق ایران حال انجام است، پس از بررسی شیوه‌های مختلف همکاری، درنهایت اجرای طرح سفیران مهارت در دستور کار قرار گرفت. این طرح درواقع از ظرفیت دوره‌های ضمن خدمت معلمان (هنرآموزان) استفاده می‌کند و به این شکل است که معلم با حضور در بنگاه اقتصادی، پلی ارتباطی می‌شود میان بنگاه و آموزش‌وپرورش. یافتن این نقطه تلاقی مناسب که بار اضافی برای بنگاه ایجاد نکند و به کشف نیازها و ظرفیت‌ها نیز بیانجامد، مهم‌ترین کار است.
او همچنین پیشنهاد کرد: نرم‌افزاری برای ارتباط میان دانشجویان و صنعت طراحی شود به‌نحوی‌که بتوان با درج کد ملی هر دانشجو از وضعیت شغلی او مطلع شد. این نرم‌افزار قطعاً به شفافیت بیشتر در خصوص وضعیت رشته‌های مختلف در بازار کار و برقراری ارتباط میان صنعت و دانشگاه کمک شایان توجهی خواهد کرد.
رایزنی برای بیمه حوادث در طرح بورسیه
محمد محمدی مسعودی به سمت مدیرکل بورس و اعزام دانشجویان وزارت علوم، مواردی را برشمرد که در طرح پیشنهادی وزارت علوم لحاظ شده است و به پیشبرد طرح کمک خواهد کرد.
او، کارآموزی در صنعت، حضور خبرگان صنعت به‌عنوان مدرس در دانشگاه و ایجاد کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها متناسب با نیاز صنعت یا در درون بنگاه را ازجمله این موارد برشمرد و گفت: با توجه به اجرای این طرح با شرکت سایپا در سال گذشته، برای مواردی مانند بیمه حوادث نیز صحبت‌های مقدماتی با وزارت کار انجام شده است.
میرزایی، مشاور مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نیز در این نشست، گفت: به‌رغم مراجعات مکرر دانشجویان برای کارآموزی، درک ملموسی از صنعت در بین دانشجویان وجود ندارد. ارتباط بین صنعت و دانشگاه به‌رغم استقبال بنگاه‌ها یکی از چالش‌هاست. ابتدا تلاش کنیم این ارتباط و دیالوگ را برقرار کنیم. قبل از بورسیه، این نقطه شروع است. سیال شدن 25 درصد از واحدهای دانشگاهی اتفاق خیلی خوبی است اما بهتر این است که دانشجو بتواند سال آخر در بنگاه حضور یابد. برای همکاری جزییات اجرایی وجود دارد که باید حل‌وفصل شوند.
همچنین، فرسایی، رئیس کمیته مدیریت و نظام اداری دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، تشکیل کارگروه حقوقی برای حل‌وفصل مواردی مانند بیمه و کارگروه فناوری اطلاعات برای طراحی سامانه را پیشنهاد داد.
در پایان این نشست، تشکیل کارگروهی متشکل از نمایندگان اتاق ایران و وزارت علوم برای تدوین پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری و تهیه پیش‌نویس تفاهم‌نامه تا هفته اول خرداد برای ارائه به اتاق ایران و وزارت علوم جهت انعقاد تفاهم‌نامه، به تصویب رسید.