نایبرئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، گفت: اگرچه اجرای توافق تجارت آزاد ایران و اوراسیا، یک فرصت مناسب برای کشور محسوب میشود اما در صورت فراهم نشدن زیرساختها و تداوم مشکلات تجارت خارجی، به تهدیدی برای اقتصاد بدل خواهد شد.
عبدالله مهاجر دارابی، در گفتوگو با «اتاق ایران آنلاین»، ادامه داد: تجارت با روسیه و اتحادیه اوراسیا به دلیل دسترسی به بازار بیش از 300 میلیون نفری ظرفیت بالقوه تجاری برای ایران است. به علاوه ما فاصله نزدیکی با روسیه و دیگر کشورهای اوراسیا داریم و به عنوان مثال ظرف یک ساعت میتوان از مازندران به روسیه و قزاقستان رسید و این نزدیکی مسافت یک مزیت عمده محسوب میشود. در کنار اینها ایران با این کشورها به ویژه روسیه نزدیکیهای سیاسی دارد که باید در روابط تجاری خود را نشان دهد. با این وصف ما نتوانستهایم از این مزیتها تا کنون استفاده کنیم.
او افزود: گردش مالی اوراسیا بالغ بر هزار میلیارد دلار و گردش مالی روسیه نیز نزدیک به 300 میلیارد دلار در سال است اما ما به دلیل مشکلات در حوزه تجارت خارجی، نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم و صادرات ایران به روسیه از حدود دو میلیارد دلار و به اوراسیا از سه میلیارد دلار فراتر نرفته است.
او با اشاره به فعال بودن دو سرای تجاری ایران در ولگاگراد و آستاراخان روسیه، بیان کرد: بسیاری از محصولات مورد نیاز روسیه به ویژه مواد غذایی و لبنی، میوه و خشکبار و سبزیجات با کیفیت عالی در ایران تولید میشود. ولی با همه این مزیتها آنچه باید در تجارت با روسیه اتفاق میافتاد، نیفتاد. در حالی که اگر زیرساختهای تجارت با روسیه و اوراسیا فراهم باشد، حجم تجارت ما میتواند تا 10 میلیارد دلار در سال نیز افزایش یابد.
مهاجر دارابی، یکی از مشکلات مهم تجارت خارجی در ایران را الزام به رفع تعهد ارزی با قیمتهای دستوری دانست و ادامه داد: این موضوع صادرکننده را از ادامه فعالیت دلسرد و در عمل او را متضرر میکند. این موضوع باعث رواج کارتهای بازرگانی یکبارمصرف و فساد شده است. در چنین فضایی رقابت شکل نمیگیرد و صادرکننده واقعی از صحنه خارج میشود.
او افزود: مشکل دیگر نقل و انتقالات پول و مشکلات بانکی است. اگر میخواهیم تجارت خارجی توسعه یابد و بتوانیم از فرصت تجارت آزاد با اوراسیا استفاده کنیم باید هر چه زودتر مشکلات مربوط به FATF را حل کنیم.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران، اظهار کرد: شرکتهای کوچک و متوسط با محدودیتهای مالی فعلی، برای نقل و انتقالات پولی یا باید به صرافیها مراجعه کنند که هزینهای به آنها تحمیل خواهد کرد و یا باید به صورت چمدانی ارز خود را حمل کنند که ایمنی پایینی دارد.
او با اشاره به ضعیف بودن امکانات حملونقل دریایی ایران، ادامه داد: قیمت تمامشده کالاهای تولیدی ما رقابتی نیست. هزینههای حملونقل و فرسودگی ماشینآلات و راندمان پایین، هزینههای انتقال پول و مبادلات مالی به دلیل تحریمها و FATF باعث افزایش هزینههای تولید شده است. این امر در شرایط رقابتی بعد از اجرای توافق تجارت آزاد با اوراسیا مشکلساز خواهد شد.
مهاجر دارابی تأکید کرد: اتاق ایران بارها این مشکلات را در قالب گزارشهای مختلفی به دولت منتقل کرده است اما دولت در تصمیمگیریهای خود به این نکات توجه نمیکند.
او افزود: با تداوم مشکلات فعلی، شرکتهای بزرگ بخش خصوصی برای ورود به بازارهای صادراتی مانند اوراسیا انگیزه کافی ندارند. اگر مشکلات رفع تعهد ارزی و یا نقل و انتقالات مالی و FATF حل شود، این شرکتها به میدان برمیگردند.
نایبرئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، با انتقاد از پیشبینیناپذیری اقتصاد در ایران، اظهار کرد: اگر آمار واقعی از تولید و مصرف بازار داخلی تهیه شود، میتوان با مدیریت واردات بازار داخل را تنظیم کرد و با قوانین خلقالساعه در حوزه صادرات، به این بخش بیش از این آسیب وارد نکرد. در حال حاضر صادرکننده حتی نیم تواند یک چشمانداز یکماهه برای خود داشته باشد که بتواند با طرف خارجی وارد قرارداد شود. چرا که هر لحظه ممکن است برای تنظیم بازار داخل، صادرات یک محصول را یکشبه ممنوع کنند. صادرکنندگان ما بارها و بارها از این موضوع آسیب دیده و بازارهای خود را از دست دادهاند.
او تاکید کرد: بنابراین اگر ارز تکنرخی باشد و موضوع رفع تعهد ارزی حل شود، محدودیتهای FATF برطرف شود، زیرساختهای حملونقل فراهم شود، و دولت به نظرات کارشناسانه اتاق در این حوزه توجه کند، قطعاً تجارت با اوراسیا برای ما یک فرصت خواهد بود اما در غیر این صورت حتی میتواند تهدیدی برای اقتصاد کشور باشد.