بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، پنج برنامه توسعه نوشته و اجرا شده است ولی منتقدان وضعیت موجود توسعه در ایران، به همه این برنامهها نقد واحدی دارند؛ هیچ کدام از برنامههای توسعه به اهداف تعیینشده خود، به طور کامل نرسیدهاند. تنها از برنامه سوم توسعهبه عنوان یکی از نمونههای نسبتا موفق یاد میشود.
اتاق ایران راهکاری برای توسعه منطقهای و برنامهریزی توسعهای بر اساس ظرفیتهای منطقهای در کشور پیشنهاد داده است. غلامحسین جمیلی، رئیس اتاق زنجان درباره این راهکار به «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید: غالباً به دلیل شکل استقرار جغرافیایی مناطق مختلف کشور، اشتراکاتی بین مناطق وجود دارد که بعضاً هم سویی آنها میتواند باعث همافزایی یکدیگر شود. از طریق اجرای این طرح وقتی فعالیتی در یک منطقه انجام شود، این فعالیت میتواند به سایر نقاطی که همان برنامه را دنبال میکنند، تعمیم یابد.
او ادامه میدهد: در این طرح رویکرد توسعهای که دولت متولی آن است بهعنوان اصلیترین عامل توسعه منطقهای، هم در استانها و هم در مناطق هفتگانهای که در کشور تعیین میشود، پیش میرود. از این طریق، برنامهریزیهای کلان اعم از تخصیص بودجه، سیاستگذاریها، تعیین اولویت و خط مشیها را در قالب منطقهبندی وزارت کشور انجام شده، انجام میدهند. طبعاً کسانی مانند استانداران، روسای سازمانهای برنامه بودجه استانی و سایر مدیران دستگاههای اجرایی که ذینفع هستند، همگی از این موضوع تبعیت میکنند.
رئیس اتاق زنجان با اشاره به همراهی بخشخصوصی با دولت در زمینه توسعه میگوید: حال که سیاست اتاق بازرگانی همراهی بخش خصوصی با دولت در شتاب بخشی به توسعه است و حال که بر این باوریم باید تمام ظرفیت دولتی را همسو با انتظارت و نیازهای بخش خصوصی کرده و آن را در راه توسعه مناطق مختلف کشور هزینه کنیم، یکی از بهترین کارها این است که بر اساس همان مدل منطقهبندی موجود در کشور، اتاقها در استانهای همجوار تقسیم شوند تا همافزایی با بدنه اجرایی دولتی ایجاد شود.
جمیلی درباره استان زنجان میگوید: با توجه به اینکه استان زنجان موقعیت خاصی در رابطه با همگروهان خود در کشور دارد، بهرهبرداری و قرار گرفتن در این منطقه بندی میتواند متضمن تأمین انتظارات برخی نیازهای ما باشد. این امر باعث میشود توازنی در رابطه با استانهایی که از وضعیت شاخصهای بهتری قرار دارند، مانند آذربایجان غربی که در همسایگی زنجان است، شکل بگیرد و راهبرد اصلی آنها هم بر روی برخی فرایندهای ما تاثیرگذار باشد.
او با مثالی توضیح میدهد: دو خطه کردن مسیر راهآهن تهران-تبریز جزو سیاستهایی است که دولت دنبال میکند و مصوبه ردیف بودجه ملی دارد. اگر این مساله در شرایط منطقهای دنبال شود، ظرفیت تمام استانها میتواند با قرار گرفتن در کنار یکدیگر، به توسعه شتاب داده و رشد منطقهای را شاهد باشیم.
جمیلی معتقد است نهتنها زنجان، بلکه بسیاری از استانهای دیگر ظرفیتهایی دارند که شاید به آن پرداخته نشده یا کمتوجهی شده است.
او درباره این پتانسیلهای کمتر توجه شده استان زنجان میگوید: ظرفیت حملونقل خوب و مستعد زنجان برای استقرار لجستیک پارک شمال غرب کشور یک استعداد بالقوه است که میتواند زنجان و منطقه شمال غرب کشور را با وضعیت خوبی مواجه کند که هم بهعنوان زیرساخت اصلی در توسعه موردتوجه باشد و هم خودش بهعنوان یکی از تأمین کنندگان شاخص GDP و پوششدهنده آن در حوزه خدمات باشد. وقتی ما این پتانسیلها را تبدیل به اولویت منطقهای کنیم، قطعاً میتواند در مسیر توسعه راهگشا باشد.