مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی وضعیت صندوق‌های بازنشستگی در لایحه بودجه سال 1404 پرداخته است. بر اساس این گزارش، در حال حاضر در ایران، 17 صندوق بازنشستگی وجود دارد که درمجموع حدود ۲۸ میلیون مشترک و مستمری‌بگیر اصلی را تحت پوشش قرار داده‌اند. بر اساس جداول بودجه، میزان اعتبارات دریافتی صندوق‌ها از 453 هزار میلیارد تومان در سال 1403 به 777 هزار میلیارد تومان در سال 1404 رسیده است. این در حالی است که اعتبار کمکی به صندوق‌های دستگاهی غیر پایدار همچون صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما، صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها در این آمار لحاظ نشده است.
در لایحه بودجه سال،1404 مجموعاً حدود 777 هزار میلیارد تومان اعتبار معادل 17.1 درصد از مصارف بودجه عمومی، اعتبار جهت پرداخت تعهدات قانونی دولت، متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و حمایت از صندوق‌های بازنشستگی در نظر گرفته شده که این مقدار نسبت به قانون بودجه سال 1403 به میزان 71.6 درصد رشد داشته که افزایش چشمگیر اعتبار متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان نقش پررنگی در این رشد داشته است.
اعتبار در نظر گرفته شده بابت متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، نیروهای مسلح و صندوق فولاد در سال 1404 برابر 185 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال گذشته 270 درصد رشد داشته است.
منابع اختصاص یافته به صندوق بازنشستگی کشوری با 54 درصد رشد به رقم 393.9 هزار میلیارد تومان، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح با 36 درصد رشد به رقم 179.7 هزار میلیارد تومان، صندوق فولاد با ۳۳ درصد رشد به 16.4 هزار میلیارد تومان و صندوق وزارت اطلاعات نیز با 40 درصد رشد به 2.8 هزار میلیارد تومان رسیده است.
علاوه بر این، در جدول برآورد اعتبارات تملک دارایی‌های مالی، لایحه بودجه سال 1404 مبلغ 200 هزار میلیارد تومان جهت تأدیه بدهی حسابرسی شده دولت به سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در نظر گرفته شده است.
بر اساس آخرین گزارش‌های منتشر شده در اسفندماه سال 1402 حدود 20.9 میلیون نفر به عنوان بیمه‌شده و مستمری‌بگیران اصلی در سازمان تأمین اجتماعی، حدود 2.5 میلیون نفر به‌عنوان مشترک اصلی در صندوق بازنشستگی کشوری، حدود ۳ میلیون نفر مشترک اصلی صندوق روستاییان و عشایر و حدود 1.3 میلیون نفر مشترک اصلی صندوق تأمین اجتماعی نیروهای مسلح هستند. تعداد مشترکین سایر صندوق‌های بازنشستگی دستگاهی نیز درمجموع حدود 700 هزار نفر تخمین زده می‌شود.
این گزارش حاکی است: از بین صندوق‌های بازنشستگی، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات از طریق منابع داخلی خود قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود نبوده و در بودجه سالیانه به صورت مستقیم مبالغ قابل توجهی به آن‌ها اختصاص می‌یابد. البته اکثریت صندوق‌های دستگاهی نیز این وضعیت را دارند، با این تفاوت که کمبود درآمد آن‌ها از طریق دستگاه مادر (مانند سازمان صداوسیما و ...) تأمین می‌شود و در نتیجه این ارقام به صورت شفاف در بودجه عمومی بیان نمی‌شوند؛ برای مثال تأمین اعتبار حدود 5400 میلیارد تومان از هزینه‌های صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما در سال 1404 از محل بودجه سازمان صداوسیما انجام شده است.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.