رکود مسکن که از آخرین سال دولت دهم آغاز شده و بیش از سه سال فعالیت دولت یازدهم را هم در بر گرفته، در واپسین سال فعالیت دولت یازدهم نیز چشمانداز مثبتی برای خروج از رکود ندارد. کارشناسان معتقدند بازار مسکن به دلیل تحرکبخشی آشکاری که بر سایر بخشهای اقتصادی و تولیدی کشور دارد، با خروج از رکود میتواند آثار مثبتی در بازار کار و 200 رشتهشغلی واسبته به آن بگذارد اما در حال حاضر این تحرک در بخش ساختمان بوجود نیامده است.
مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیسجمهور در نشست چشمانداز اقتصاد ایران در سال 96 که عصر روز گذشته در اتاق ایران برگزار شد، آینده بازار مسکن در سال 96 را روشن دانست و گفت: در صورتی که این بازار فعال شود، رشد اقتصادی کشور که از سال 95 آغاز شده و به بالاترین نرخ خود در سالهای پس از تحریم رسید، ادامه خواهد یافت.
محمدرضا انصاری نایب رئیس اتاق ایران در این زمینه در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران درباره آینده بازار مسکن و ساختوساز در سال 96 گقت: بهرغم آمارهای اعلامشده، رکود بازار مسکن و ساختساز کشور چهار ساله شده و لطمات زیادی به سایر بخشهای اقتصادی از جمله بخش تولید مصالح ساختمانی وارد کرده است. حتی صنایع ظاهرا غیرمرتتبط مانند تولید لوازم خانگی به دلیل کمبود تقاضای خرید واحد مسکونی آسیب دیده و موجب تعطیلی بخشهای گستردهای از بازار کار شده است.
نایبرئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه انبوهسازان نخستین گروه از زیاندیدگان رکود بازار ساختساز هستند، درباره علت تعمیق رکود مسکن و ناکارآیی برنامههای دولت برای خروج این بازار از رکود، گفت: ریشه رکود فعلی بازار مسکن به سالهای گذشته برمیگردد که در آن سالها به سبب محدودیتهایی که در سرمایهگذاری سایر بخشهای تولیدی ایجاد شده بود، بسیاری از افراد پولها و سرمایههای خود را به بخش مسکن تزریق کردند؛ این امر خود به خود حجم بالای عرضه را ایجاد کرده بود که پشت آن تقاضایی وجود نداشت. نتیجه این شد که بعد از گذشت چهار سال از رکود مسکن ما همچنان شاهد وجود تعداد زیادی خانه خالی در کلانشهرها و سایر شهرهای ایران هستیم.
انصاری ریشه تعدد مسکن خالی در کلانشهرها را داشتن نگاه کالایی به مسکن و نه مصرفی از سوی مردم و تولیدکنندگان مسکن عنوان و خاطرنشان کرد: هجوم نقدینگی به بخش مسکن این دیدگاه که از گذشته در مردم وجود داشت را دامن زد.
وی در پاسخ به این پرسش که بهترین راهکار برای خروج مسکن از رکود چیست؟، تأکید کرد: در مرحله اول باید جریان نقدینگی و دسترسی مردم به پول برای خرید مسکن روان شود و دولت و بانکها اجازه دهند تا مردم بتوانند برای خرید مصرفی مسکن، به منابع مالی دسترسی آزادانه داشته باشند. در مرحله دوم نیز باید بخشی از نقدینگی به انبوهسازان و فعالان ساختوساز مسکن ارائه شود تا آنها بتوانند برای اقشار نیازمند مسکن به عنوان سکونت و نه دلالی و خریدوفروش، واحدهای مسکونی جدید تولید کنند.
نایبرئیس اتاق ایران وجود نقدینگی را محرک تقاضای بازار مسکن دانست و گفت: آنچه در حال حاضر رکود بازار مسکن را دامن میزند، مازاد عرضه در برابر کمبود تقاضاست و برای تحریک تقاضا، بهترین راهکار، افزایش نقدینگی هدفمند برای اختصاص به بخش مسکن است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا سال آینده بازار مسکن از رکود خارج میشود یا خیر؟ تصریح کرد: نباید انتظار داشت که این وضعیت در سال 96 بهبود یابد. دولت توانایی مدیریت خروج بخش مسکن از رکود را ندارد؛ چون نمیتواند جریان نقدینگی را اداره کند. دولت اگر بتواند نقدینگی مورد نیاز جامعه را تأمین و هدایت کند، مطمئنا اولویت نخست آن مسکن نخواهد بود؛ بخش ساختوساز پس از رونقبخشی به تولید و صادرات در رتبه سوم اولویتهای دولت قرار دارد.