بندر چابهار برای سرمایهگذاری موردتوجه سرمایهگذاران خارجی است؛ هند، چین، عمان و افغانستان به این بندر توجه دارند. چابهار تنها بندر ایرانی است که به آبهای اقیانوسی دسترسی دارد. از شهرهای جنوبی استان سیستان و بلوچستان که در کرانهٔ دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتیهای اقیانوسپیما را دارد و جز مناطق آزاد تجاری ایران است. بندر چابهار موقعیت راهبردی دارد که نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد است.
عبدالحکیم ریگی میرجاوه، رئیس اتاق سیستان و بلوچستان در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «چابهار چهارراه کریدور شمال-جنوب بازرگانی جهانی است؛ چابهار بندر بسیار مهم ایرانی است؛ این منطقه حدود 25 سال است که بهعنوان بندر آزاد تجاری-اقتصادی شناختهشده است.» از چابهار که حرف میزند گویی از اشک میگوید و لبخند؛ لبخند میزند به دلیل نور امیدی که با چابهار در دل مردم سیستان و بلوچستان روشنشده است. او تلخ هم میشود از کمتوجهی به چابهار.
رئیس اتاق سیستان و بلوچستان میگوید: «در چابهار خیلی زود دیر میشود؛ قرار بود که سرمایهگذاریها سریع آغاز شود ولی هنوز در مرحله ابتدایی کار است و این ناامیدکننده و خستهکننده است.»
مناطق آزاد تجاری برای توسعه منطقه، بسیار مهم بوده است، اما برونداد آن سرریزی در توسعه اقتصادی کشور نداشته است؛ ریگی میرجاوه میگوید: «برای بازخوانی این تجربه باید به تجارب منطقهای و دنیا توجه شود. باید ببینیم که مناطق آزاد در دنیا، چرا و چگونه بهعنوان محرکه توسعه عمل میکند ولی در ایران این مناطق درگیر مشکلاتی هستند.» او این مشکلات را از جنس بروکراسیهای سنگین میخواند.
اما هنوز هم دل درگرو چابهار دارد و آیندهای که قرار است با آن برای مردم چابهار و مردم کل استان رقم بخورد. ریگی میرجاوه میگوید: «اگر قبل از تأسیس منطقه آزاد به این منطقه سفرکرده باشید میدانید که چابهار عبارت بود از خیابانی خلوت و خالی با چند قایق و لنج قدیمی ولی الآن پیشرفت منطقه چشمگیر است. الان مردم در آنجا صاحب شغل و امکانات شدهاند. این به یمن همین منطقه آزاد تجاری است که باعث رونق اقتصادی در منطقه شده است.؛ اما نقش چابهار در توسعه اقتصاد ملی پایین است.»
اما دولت حسن روحانی به سیستان و بلوچستان توجه خاصی دارد؛ این را ریگیمیرجاوه هم میگوید: «در دوره دولت یازدهم چند پروژه و طرح در استان افتتاحشده که اهمیت خاصی در توسعه استان دارد؛ اما مهمترین طرح این دولت توسعه چابهار است. طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار که از سال 86 شروعشده، پیش از آغاز به کار دولت یازدهم، همچنان در فاز نخست خود مانده بود، طرحی که با اتمام پنج فاز آن، زمینه تخلیه و بارگیری 85 میلیون تن کالا در سال فراهمشده و به عقیده خیلی از کارشناسان اقتصادی شرق کشور را متحول خواهد کرد.» او ادامه میدهد: «محور همه طرحهای توسعهای در سیستان و بلوچستان، ساخت راهآهن چابهار- زاهدان - مشهد است؛ این طرح بزرگترین طرح عمرانی تاریخ سیستان و بلوچستان بوده که اعتبار پیشبینیشده برای اجرای آن 2000 میلیارد تومان است. این طرح پل ارتباطی دریا و خشکی بین ایران و آسیای میانه خواهد بود. همچنین پتروشیمی و کارخانه فولاد چابهار میتواند محور توسعه باشد. این طرحها شروعشده است ولی باید برای اتمام آن توجه بیشتری شود.»
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران میگوید: «این راهآهن میتواند انقلابی در توسعه منطقه باشد و راه ارتباطی ایران، افغانستان، هندوستان و پاکستان خواهد بود.»
ایران، هندوستان و افغانستان هر سه به توسعه این بندر توجه دارند و در آنجا سرمایهگذاری میکنند. برای همین توافقی سهجانبه میان ایران، افغانستان و هند که در سفر اخیر رئیسجمهور افغانستان و نخستوزیر هند به ایران منعقد شد. این توافق میتواند گام مهمی در جهت توسعه همکاریهای اقتصادی و مبادلات تجاری ایران با کشورهای دیگر باشد. اما باید در این گلوگاه توسعه و ارتباط اقتصادی زمان را غنیمت شمرد؛ این را ریگی میرجاوه میگوید. او با واژه التماس این گفته را همراه میکند و تأکید میکند که قبلاً همبارها به این نکات اشارهکرده است.
رئیس اتاق سیستان و بلوچستان میگوید: «با توسعه چابهار و مکران، آیندهای توسعهیافته در انتظار ایران است؛ آیندهای مرتبط با تجارت بینالمللی از راه دریا و ما باید از این فرصت بهره بگیریم؛ چابهار فقط فرصت سیستان و بلوچستان نیست؛ چابهار فرصت کل ایران و منطقه است؛ منطقهای که یکتنه توان رقابت با تمام بنادر آزاد و حتی با جاده ابریشم را دارد.»
بندر چابهار در حال حاضر ظرفیتی حدود 2.5 میلیون تنی برای تخلیه و بارگیری کشتیها دارد و بناست پس از اجرایی شدن طرح توسعه نخست این ظرفیت به بیش از هشت میلیون تن برسد.
او خطاب به سرمایهگذاریهای ایرانی میگوید: «چابهار منطقه امنی برای ورود سرمایهگذارهای ایرانی است؛ باید ایرانیها به این منطقه بیایند و از نزدیک با این فرصت جهانی آشنا شوند.»
او تأکید میکند: «باید این فرصتها را قدر دانست و کارهای اجرایی را زودتر از همیشه شروع کرد؛ فرصتها زود به تهدید تبدیل میشوند و چابهار ظرفیت و فرصت توسعه اقتصادی ایران است. باید کارهای اجرایی سرعت بیشتری بگیرند؛ چیزی که مردم سیستان و بلوچستان و مردم چابهار به آن دلبستهاند.»