تداوم کاهش قیمت نفت تأثیر مخربی روی اقتصادِ تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نفت داشته چرا که تمامی آنها به قیمتهای بالای 100دلار در ازای هر بشکه عادت کرده بودند. بررسیهای پایگاه خبری اتاق ایران از گزارش یواسای تودی نشان میدهد از زمان برداشته شدن تحریمهای نفتی علیه ایران، این کشور موفق شده میزان تولید خود را دوباره افزایش بدهد و آن به میزان پیش از سالهای تحریم یعنی پیش از سال 2012 برساند. سطح تولید و صادرات نفت ایران دوباره در بازار مطرح شدهاست و فشار مضاعفی را به بازار نفت وارد کردهاست.
قیمت نفت ناگهان سقوط کرد و همین امر باعث شد تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نفتی ناگهان خود را در موقعیتی چالشبرانگیز دیدند. مشکل اصلی این بود که سقوط درآمدهای نفتی باعث شد دولتها نتوانند بودجه خود را متوازن کنند. اکثر دولتها برای اینکه بتوانند به رشد اقتصادی مطلوبی دست پیدا کنند ناگزیر شدند دست به اقدامات نامطلوبی بزنند. آنها سعی دارند از طریق این اقدامات به سرعت رشد اقتصادی مورد نظر خود دست پیدا کنند. اقدامات ریاضتی، به تأخیر انداختنِ پروژههای کلان، برداشتن یارانه انرژی و برخی دیگر اقدامات از جمله کارهایی بود که دولتها برای مقابله با کاهش درآمدهای نفتی انجام دادند. اما پرسش اصلی این است که این دولتها با تداوم وضعیت فعلی بازار نفت تا چه زمانی دوام میآورند؟
اوپکیها و غیر اوپکیها باید با هم همکاری کنند
بررسیهای پایگاه خبری اتاق ایران از گزارشها در بازار نفت نشان میدهد قیمت نفت حداقل برای یک سال آینده یا حتی کمی بیشتر زیر 50دلار در ازای هر بشکه خواهد ماند. اما اگر اوپکیها و غیراوپکیها با یکدیگر توافق کنند و بر سر قطع تولید نفت یا فریز نفت تصمیم بگیرند شرایط قطعاً تغییر خواهد کرد. اما اجرای این کار بسیار دشوار است. اما همه تولیدکنندگان در وضعیت پیچیدهای قرار دارند. همه آنها بر سر دوراهی قرار گرفتهاند. اکثر تولیدکنندگان به ویژه اوپکیها سعی دارند با دادن تخفیف نفت بیشتری را به فروش برسانند و بازاز طلای سیاه را در دست بگیرند. برای مثال عربستان سعودی به عنوان تولیدکننده اصلی در بازار، تخفیفهای ویژهای میدهد که تا کنون سابقه نداشتهاست. به نظر میرسد جنگ خاموشی در بازار نفت در جریان است که هیچکس در آن کوتاه نمیآید چرا که همه تلاش میکنند رشد اقتصادی خود را دوباره در مسیر صعود قرار دهند. نتیجه این فعالیتها این میَشود که نفت بیشتری تولید و فشار مضاعفی به بازار نفت وارد میشود؛ نهایتاً نیز قیمت نفت به اوج میرسد.
تقاضای نفت و اصلاح نظام رگولاتوری
پیشبینیهای آژانسهای بینالمللی در مورد تقاضای جهانی نفت همیشه نشان میداد که جبهه تقاضا در آسیا به ویژه در چین و هند از سایر نقاط جهان قویتر است اما در حال حاضر همهچیز تغییر کردهاست. در این بین بیپی و اداره اطلاعات انرژی امریکا پیشبینی کردهاند که تقاضا برای نفت غیراوپکیها از طرف آسیا در فاصله سالهای 2015 تا 2035 بین 11 تا 15میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
البته همیشه این احتمال وجود دارد که این پیشبینیهای نفتی محقق نشوند. بازار به قدری نامتوازن است که به نظر میرسد به این زودی به تعادل نرسد. به علاوه اقدامات کوتاهمدت و درازمدتی نیز در زمینه آلودگی هوا صورت گرفتهاست که نشان میدهد در آینده تغییراتی در این زمینه رخ میدهد.