وجود بازارچه های مرزی بعنوان یکی از ظرفیت های استان های مرزی بهترین ابزار و راهکار برای گسترش صادرات، رونق اقتصاد محلی و کمک به اقتصاد ملی است به همین سبب راه اندازی و گسترش بازارچه های مرزی یکی از اولویت های مسئولان استانی از جمله ایلام به منظور رشد شاخص های اقتصادی بشمار می رود.
پیشینه روابط اقتصادی استان ایلام با مردمان استان های هم مرز عراق به علت پیوندهای خویشاوندی و اشتراک های مذهبی و فرهنگی نشان می دهد سرمایه گذاری و توسعه بازارچه های مرزی هم برای ایلام و هم استان های مرزی و مرکزی عراق دارای توجیه و صرفه اقتصادی باشد.
استان ایلام که با 430 کیلومتر مرز مشترک از بیشترین و طولانی ترین مرز با عراق در میان استان های مرزی کشورمان برخوردار است ظرفیت راه اندازی سه بازارچه مرزی با استان های دیاله، واسط و میسان در عراق دارد که به علت نبود صنایع تولیدی و فقر زیرساختی برای تامین کالاها و اقلام مصرفی خود چشم به بازارهای خارج دوخته اند به همین علت با ایجاد و توسعه بازارچه های مرزی در ایلام می توان به اشتغال جوانان و توسعه اقتصادی کمک شایان توجهی کرد.
نیاز عراق و استان های مرزی این کشور در همسایگی ایلام به انواع تولیدها و کالاهای خارجی به حدی گسترده و فراوان است که تنها بازارچه مرزی استان ایلام در مرز مهران جوابگوی تامین و صدور کالا به این کشور نیست به همین علت توسعه این مکان ها مورد توجه مسئولان کشوری و مقام های استانی دو طرف مرز قرار گرفته است.
نزدیکی استان ایلام به بغداد و شهرهای مختلف این کشور از جمله کوت، کربلا، نجف، کاظمین و العماره گویای این است که در سه منطقه مرزی این استان در هلاله شمالی، چیلات و چم سری امکان راه اندازی سه بازارچه مرزی با عراق فراهم است که اگر دایر و فعال شوند افزون بر توسعه پیوندهای فرهنگی و مذهبی می توانند به رفاه و توسعه روابط و فعالیت های اقتصادی ایران و عراق کمک کنند.
امنیت بالای شهرهای مرزی عراق در همسایگی ایلام نیز می تواند به عنوان عاملی مهم در توسعه و راه اندازی بازارچه های مرزی در کانون توجه مسئولان ایران و عراق قرار گیرد، ظرفیتی که دیگر مناطق مرزی ایران فاقد آن هستند.
به اعتقاد فعالان اقتصادی ایلام، وجود امنیت کامل در 430 کیلومتر مرز مشترک و نزدیکی به شهرهای مختلف عراق در کنار استقبال چشمگیر وارد کنندگان این کشور از پایانه مهران راه اندازی و افزایش تعداد بازارچه های مرزی را در استان مرزی ایلام ضروری کرده است.
ایلام با وجود برخورداری از طولانی ترین مرز مشترک با عراق اکنون تنها یک بازارچه مرزی در شهرستان مهران دارد که می طلبد به منظور توسعه صادرات و مراوده های تجاری با کشور همسایه بازارچه های دیگری در این استان راه اندازی و دایر شود.
فعالان بازرگانی و اقتصادی ایلام تاکید می کنند: توسعه بازارچه های مرزی در همسایگی عراق می تواند در توسعه اقتصادی و بهبود زندگانی و فضای کسب و کار این استان تاثیر و نقش ممتاز داشته باشد.
گسترش و افزایش بازارچه های مرزی ایلام از آن رو قابل تامل و توجه است که می تواند افزون بر رونق بخشی به اقتصاد ملی و ارز آوری سبب ایجاد اشتغال پایدار، رشد صادرات، رفع معضل بیکاری جوانان و به گردش درآمدن چرخ های صنعتی و تولیدی و سرانجام رفاه و توسعه اقتصادی شود.
بر اساس اعلام مسئولان محلی، توسعه زیر ساخت های برق و راه مرز چیلات در شهرستان دهلران فراهم شده که با تلاش مسئولان روند ایجاد جاده دسترسی و فراهم کردن دیگر امکانات در این بازارچه در حال انجام است.
اکنون کار اصلاح، بهسازی و مرمت راه این بازارچه در دستور کار قرار گرفته و همه دستگاه های اجرایی شهرستان و استان به دستور استاندار ایلام بسیج شده اند تا ساماندهی لازم در این مرز تا قبل از فرا رسیدن اربعین حسینی انجام شود.
به گفته فرماندار دهلران، ایجاد مرز چم سری دهلران به عنوان بازارچه دوم استان ایلام در گذشته با مقام های عراقی به بحث و بررسی کارشناسی گذاشته شده و مسئولان کشور همسایه موافقت خود را در این زمینه اعلام کرده اند.
امیدعلی سبزی ادامه داد: پنج هکتار زمین برای ساخت بازارچه در منطقه چم سری فنس کشی شده و به امکاناتی چون آب و برق نیز مجهز شده است.
وی تاکید کرد: راه اندازی این بازارچه مرزی در اشتغال زایی، رونق کسب و کار، افزایش درآمد و فعالیت های اقتصادی مردم منطقه نقش موثری دارد.
فرماندار دهلران افزود: منطقه چم سری با شهر العماره مرکز استان میسان عراق تنها 60 کیلومتر فاصله دارد که با این مزیت می توان کارهای بزرگی به منظور گسترش فعالیت های اقتصادی میان مردمان دو سوی مرز انجام داد.
فاصله مرز چیلات نیز تا شهر دهلران 28 کیلومتر و تا شهر علی غربی نزدیک ترین شهر عراق به این مرز 25 کیلومتر است.
مسئولان ارشد استان ایلام، مدیران کل دستگاه های اجرایی و فرماندار و دیگر مسئولان شهرستان دهلران درصدد هستند تا هر چه زودتر زیر ساخت های لازم در این مرز فراهم شود.
با توجه به هموار بودن مسیر ارتباطی و زمین های منطقه، ایجاد سایت بازارچه با کمترین خاک برداری انجام خواهد شد و محل پاسگاه مرزی چیلات مناسب ترین مکان برای ایجاد بازارچه است که به همت دولت تدبیر و امید این مهم در حال پیگیری و عملیاتی شدن است.
مردم مرز دار استان ایلام که در دوران دفاع مقدس آوازه دلاوری و شجاعت شان زبان زد عام و خاص بود چشم امید به راه اندازی این بازارچه ها دارند تا از این راه بر مشکلات و مسائلی مانند بیکاری و کم درآمدی چیره شوند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایلام می گوید: توسعه بازارچه های مرزی می تواند بعنوان ابزاری کار آمد در نزدیکی و گسترش بیشتر پیوندهای اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی جمهوری اسلامی ایران و عراق اثربخش باشد.
ˈشعبان فروتن تاکید کرد: استان ایلام به سبب دارا بودن طولانی ترین مرز مشترک و حجم بالای مراوده های قومی و تبادل فرهنگی مردم بومی منطقه با عراقی های ساکن مناطق مرزی و حتی بغداد از بهترین شرایط برای فعالیت تجاری - اقتصادی و راه اندازی بازارچه های مرزی جدید بهره مند است.
وی ادامه داد: نگاه به حجم و گستره فعالیت های صادراتی در پایانه مرز بین المللی مهران گویای این واقعیت است که در صورت افزایش تعداد بازارچه ها می توان کالاهای بیشتری را به کشور عراق صادر کرد.
فروتن افزود: نزدیک به یک هزار دستگاه کامیون حامل انواع کالا از جمله مصالح ساختمانی، میوه و تره بار، ساخته های پلاستیکی، مواد شیمیایی و لوازم خانگی روزانه به ارزش اقتصادی 2.5 میلیون دلار از بازارچه مرزی مهران به عراق صادر می شود.
وی اظهار کرد: با توجه به استقبال چشمگیر بازرگانان عراقی و رونق صادرات کالا در پایانه مرز مهران ضروری است که برای استفاده بهینه از ظرفیت های مرزی استان، بازارچه های دیگری به منظور ارز آوری و کمک به اقتصاد ایلام و نیز تامین کالاهای مورد نیاز بازار کشور همسایه راه اندازی و فعال شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای استاندار ایلام نیز با بیان اینکه امکان بهره مندی و استفاده این استان از همه ظرفیت های عراق با یک گذرگاه وجود ندارد، گفت: گذرگاه های مرزی ایلام با عراق افزایش می یابد.
حشمت الله عسگری افزود: همه مناطق کشور عراق دارای یک ویژگی عمومی و مشترک نیستند و هر منطقه از این کشور ملاحظه های دینی و قومی مختص خود دارد، بنابراین وجود تنها یک مرز رسمی امکان توسعه مبادله و بهره مندی کامل از تمامی فرصت های این کشور را برای ما فراهم نمی کند.
وی ادامه داد: مرز بین المللی مهران به عنوان یکی از مهمترین کانون های تردد زوار و صادرات کالا به کشور عراق تنها گذرگاه رسمی این استان با عراق است اما مقدمات ایجاد دو گذرگاه رسمی و 2 بازارچه مرزی دیگر نیز فراهم شده است.
عسگری اظهار کرد: این دو مرز شامل چنگوله در شهرستان مهران و چیلات در شهرستان دهلران و 2 بازارچه هلاله شمالی و چم سری است که دولت عراق موافقت خود را با ایجاد آنها اعلام کرده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای استاندار ایلام با بیان اینکه تاکنون به جز استان واسط با دیگر استان های هم مرز ایلام با کشور عراق رابطه نداشته ایم، گفت: مراوده ها و پیوندهای تجاری مردم ایلام با کشور عراق دارای پیشینه طولانی است بنابراین با توجه این به وضعیت قصد داریم با دیگر استان های همجوار روابط اقتصادی و بازرگانی برقرار کنیم.
وی افزود: توان و گنجایش محدود مرز بین المللی مهران باعث می شود در ایامی مانند اربعین که با حجم بالای تردد زوار مواجه هستیم، مراوده های بازرگانی با عراق از این مرز 2 هفته تعطیل شود.
وی ادامه داد: ایجاد گذرگاه های جدید با کشور عراق باعث می شود ضمن دسترسی بیشتر به بازارهای عراق، تعطیلی مناسبتی مروادات تجاری و صادراتی مرز مهران نیز حذف شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای استاندار ایلام گفت: در سفر سال گذشته استاندار و مسئولان ایلام به عراق دو گذرگاه جدید ایلام با کشور عراق در دو طرف مرز در منطقه چنگوله مهران و الشهابی عراق جانمایی شد.
عسگری گفت: ایجاد مرزهای چنگوله و چیلات، استان ایلام را به شاهراه جنوب شرقی عراق و مسیر ترانزیتی بسیار با اهمیت بصره - بغداد متصل می کند.
مردم مرز دار استان ایلام که در دوران دفاع مقدس آوازه دلاوری و شجاعت شان زبان زد عام و خاص بود چشم امید به راه اندازی این بازارچه ها دارند تا از این راه بر مشکلات و مسائلی مانند بیکاری و فقر اقتصادی چیره شوند.