پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن به مستأجران کم‌درآمد و آسیب‌پذیر، یکی از سیاست‌های مسکنی دولت دوازدهم است که البته بیش از یک سال از مطرح شدن آن می‌گذرد و حالا در شرایط تنگنای کرونا، قرار است با استفاده از 20 هزار میلیارد تومان منابع تخصیص یافته به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا اجرایی شود.
وزیر راه و شهرسازی شب گذشته با حضور در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، ضمن تشریح برخی از جزئیات این طرح، اعلام کرد: خانواده‌های ۵ نفره و زوج‌های خانهاولی در اولویت نخست دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن هستند و کد رهگیری اجاره‌نامه و برخورداری از حقوق ثابت از شروط پرداخت این تسهیلات است.
محمد اسلامی، با اشاره به اینکه ثبت‌نام در این طرح از هفته آینده قابل اجراست، نکته مهم در خصوص این تسهیلات را پرداخت کارمزد تسهیلات توسط مستأجران دانست و گفت: اصل این تسهیلات از طریق مستأجر در اختیار موجر قرار می‌گیرد و در پایان مدت قرارداد اجاره، تسهیلات به بانک برگردانده می‌شود.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، حقوق‌بگیران ثابت، جامعه واجد شرایط دریافت این تسهیلات هستند و بعد از خانواده‌های پنج‌نفره، زوج‌های خانهاولی و کسانی که به‌تازگی ازدواج کرده‌اند، در گروه دوم نیز افرادی قرار دارند که تحت پوشش سازمان‌های حمایتی هستند.
اسلامی در خصوص مبلغ این تسهیلات نیز عنوان کرد: این مبلغ در کلان‌شهر تهران ۵۰ میلیون تومان، در سایر کلان‌شهرها ۳۰ و در شهرهای کوچک‌تر ۱۵ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
او برخورداری متقاضیان از اجاره‌نامه رسمی ملکی و سایر موارد مربوط به تسهیلات مسکن ملکی (به‌استثنای محل تولد متقاضی) را از دیگر شروط پرداخت این تسهیلات عنوان کرد و افزود: این تسهیلات با معرفی‌نامه بنگاه املاک و نیز کارفرمایی که حقوق متقاضی را پرداخت می‌کند به او پرداخت می‌شود و ضامن دیگری برای اخذ این تسهیلات احتیاج نیست. در خصوص کارفرمای متقاضی نیز، دارا بودن کد بیمه یا کد کارگاهی که نشان‌دهنده فعالیت آن کارگاه باشد، ضروری است.
۶۰۰ هزار نفر در اولویت نخست
او از احصای ۶۰۰ هزار خانوار مستأجر به‌عنوان اولویت نخست و واجد دریافت کسب این تسهیلات خبر داد و گفت: این تعداد با توجه به اطلاعات سامانه وزارت رفاه و نیز شناسایی آمار خانوارها استخراج شده است.
وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: با توجه به شرایط کرونا و مشکلات اقتصادی که بر مستأجران و به‌ویژه مستأجران دارای عائله و نیز زوج‌های تازه ازدواج‌کرده خانهاولی عارض شده است، این دو گروه در اولویت دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن قرار داده شده‌اند.
اسلامی ادامه داد: لیست اولویت‌های نخست دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن را تا جایی که زمان و منابع اجازه دهد، به جلو می‌بریم و اگر منابعی داشتیم، به لیست اولویت دوم ورود می‌کنیم که خانواده‌های با جمعیت کمتر را پوشش می‌دهد.
او در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه این تسهیلات تا چه اندازه مشکلات مستأجران را حل خواهد کرد، پاسخ داد: اساس کمک وزارت راه و شهرسازی در این خصوص مصوبه سیاستی، برای کنترل لجام‌گسیخته رشد مبلغ اجاره‌بها بود. پایشی که پس از تصویب و اجرای این مصوبه انجام شده است نشان می‌دهد که این مصوبه به‌‌خوبی افزایش لجام‌گسیخته را مهار و کنترل کرده است. البته موارد نادری نیز بوده که بین مالک و مستأجر توافق نشده است.
۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات با نرخ سود ۱۳ درصد
وزیر راه و شهرسازی منابع اختصاص یافته به این طرح را ۲۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این مبلغ از محل منابعی که برای کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا تخصیص داده شد، تأمین می‌شود و نکته مهم نیز این است که کارمزد تسهیلات ۱۳ درصد است و این عدد نیز به ملاحظات نظام بانکی مربوط می‌شود.
اسلامی با اشاره به اینکه مبلغ در نظر گرفته‌شده برای پرداخت تسهیلات در تهران در ابتدا ۷۰ میلیون تومان بود، افزود: با توجه به ملاحظات بانک و نیاز به دو ضامن برای پرداخت این مبلغ و نیز برای اینکه شرایط سهل‌تری برای متقاضیان ایجاد کنیم، این عدد به ۵۰ میلیون تومان تغییر پیدا کرد و تلاش شد که شرایط ساده‌تری برای پرداخت در نظر گرفته شود تا مردم زودتر تسهیلات را دریافت کنند.
افزایش ۸۰۰ درصدی صدور کد رهگیری
عضو کابینه دولت دوازدهم در این گفت‌وگوی تلویزیونی، با اشاره به مصوبه اخیر ستاد مقابله با کرونا که دریافت کد رهگیری را الزامی کرده و همچنین به اشاره به اینکه برخورداری از کد رهگیری از الزامات دریافت این تسهیلات است، گفت: پایش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد، صدور کد رهگیری در این بخش ۸۰۰ درصد رشد داشته است. بنابراین احیای کد رهگیری نیز کمک می‌کند تا معاملات حقیقی‌تر باشد و بتوان به آن اعتماد کرد.
او همچنین اظهار کرد: گزارش‌های از اتحادیه املاک نشان می‌دهد، حجم مراجعات برای تمدید اجاره‌نامه‌ها، است. ضمن اینکه گزارش‌های شرکت‌های حمل‌ونقل و جابجایی اثاثیه منازل نیز از کاهش ۸۹ درصدی میزان نقل‌وانتقال اثاثیه حکایت دارد.
وزیر راه و شهرسازی در خصوص تأثیر تسهیلات کمک ودیعه مسکن ر بازار اجاره نیز گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا برای ما مهم است که با کاهش تعداد اثاث‌کشی میزان شیوع ویروس نیز کاهش یابد. ستاد ملی مقابله با کرونا نیز مصوبه‌ای در این خصوص دارد که برای جلوگیری از انتقال ویروس باید اسباب‌کشی منازل که از دلایل اصلی انتقال کرونا به شمار می‌رود تا سه ماه پس از پایان کرونا متوقف شود. بنابراین تلاش‌ها در این حوزه کاستن و توقف از حجم اثاث‌کشی منازل است و اقداماتی نظیر تسهیلات کمک ودیعه مسکن نیز در این راستا پیش‌بینی شده است.
تضامین دریافت ودیعه مسکن
بر اساس اعلام دولت، در طرح پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن به مستأجران، افراد فقط ملزم به پرداخت سود و کارمزد ماهانه این تسهیلات هستند و با اتمام قرارداد باید اصل تسهیلات را به بانک برگردانند. در این شرایط شبکه بانکی بر اساس قواعد و قوانین جاری نظام بانکی تضامینی برای پرداخت تسهیلات دریافت می‌کند که البته قرار است در این طرح با سهولت بیشتری اقدام کنند.
آن‌گونه که معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی می‌گوید: بیشتر بانک‌ها در این طرح مشارکت دارند و برای ضمانت، گواهی کسر حقوق، سهام عدالت یا سفته دریافت می‌کنند؛ اما اگر افرادی یارانه خود را به‌عنوان ضامن قرار نداده باشند می‌توانند از حساب یارانه نیز به‌عنوان ضامن دریافت این تسهیلات استفاده کنند.
محمود محمودزاده می‌افزاید: اواسط هفته آینده جزئیات نام‌نویسی برای این طرح در پایگاه اینترنتی طرح اقدام ملی به نشانی TEM.MRUD.ir اعلام می‌شود و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، از ۱۵ تا ۲۰ مرداد معرفی متقاضیان دریافت این تسهیلات به بانک‌ها آغاز خواهد شد.