مرکز پژوهش‌های اتاق ایران جدیدترین گزارش خود را با عنوان «پایش تحولات تجارت جهانی» منتشر کرد. این یازدهمین گزارشی است که مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران منتشر می‌کند. این سلسله گزارش‌ها، رویدادهای کلیدی از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران را مورد بحث قرار می‌دهد.
در یازدهمین گزارش پایش تحولات تجارت جهانی تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مهمترین پرسش گزارش این است: سیاست تجاری دولت بایدن در قبال چین، چه تاثیری بر ایران خواهد گذاشت؟ با توافق اقتصادی سوریه و امارات، آیا حضور بخش خصوصی ایران در سوریه دشوارتر خواهد شد ؟
در بخش اول این گزارش که با عنوان پایش تحولات در لایه جهانی منتشر شده، بحث روابط تجاری چین و ایالات متحده و افزایش فشارهای ایالات متحده برای جلوگیری از تسلط چین بر بازارهای کالاهای صنعتی مطرح است. در این میان به نظر می‌رسد کنش جدید چین در کاهش خرید نفت ایران، تاکتیکی در راستای کاهش اقدامات تنبیهی آمریکا باشد. انگلستان نیز که در دوره دولت ترامپ کوشیده بود تا فعالیت شرکت‌های چینی را در حوزه‌های راهبردی در این کشور محدود کند، اکنون از سرمایه‌گذاری چین در حوزه‌های غیر استراتژیک، استقبال می‌کند.
در پاسخ به این تغییرات و فرایند فزاینده جهانی شدن، اتحادیه اروپا نیز درصدد تغییر رویکرد کلان خود نسبت به تجارت آزاد بر آمده تا بتواند ریسک مواجهه با شرایط پیش‌بینی‌ناپذیر آینده را کاهش دهد. هند نیز در حال هدف‌گذاری جدیدی برای تجارت خارجی خود و دستیابی به توافق‌نامه‌های تجاری با کشورهای بریتانیا، استرالیا و امارات متحده عربی است.
در بخش دوم گزارش تحولات منطقه‌ای برسی شده است؛ تلاش‌های امارات، مصر، لبنان و اردن برای تعامل با سوریه و موافقت ضمنی ایالات متحده با این روند، و به طور کلی تلاش برای کاهش انزوای سوریه با هدف کاهش نفوذ ایران و روسیه در این کشور، زنگ خطر را برای بخش خصوصی ایران به صدا درآورده است.
امارات که علاوه بر اقدامات مذکور، در پی تحکیم موقعیت خود به عنوان هاب تجارت شرق و غرب در جهان پسا کرونا است. امارات همچنین از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آفریقا، در پی بهره‌گیری از پتانسیل‌های موجود در این منطقه است. هدفی که ترکیه نیز در پی دستیابی به آن بوده، به نحوی که برخی از کشورهای آفریقایی اکنون در لیست شرکای کلیدی تجاری این کشور قرار گرفته‌اند.
در بخشی از گزارش به مسئله پاکستان اشاره شده است: پاکستان با افزایش همکاری با امارات و اعمال نفوذ بیشتر در افغانستان با همکاری ازبکستان، تبدیل شدن به هاب تجاری منطقه را در دستور کار خود قرار داده است.
در این گزارش تاکید شده" با در نظر گرفتن شرایط جدید حاکم بر منطقه، ضروری است تأثیرات منفی کنش‌های مذکور بر موقعیت ژئواکونومیک ایران و به‌ویژه بندر چابهار و کریدور شمال- جنوب پایش شده و واکنش مناسب، از پیش تدارک دیده شود.
متن کامل این گزارش را از اینجا بخوانید.