در نشست مشترک کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و لجستیک با کمیسیون کشاورزی اتاق ایران درباره موانع و چالش‌های پیش‌روی حمل‌ونقل، واردات محصول کشاورزی از کشور هند و صادرات مرکبات و کیوی به این کشور گفت‌وگو شد.
در ابتدای این نشست رضا رستمی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و لجستیک از معلق شدن ایران از کنوانسیون نظام بیمه هماهنگ کارت سبز از اول سال 2024 گفت و تبعاتی که این موضوع برای رانندگان و کامیون‌داران خواهد داشت.
رضا رستمی اظهار کرد: بیمه سبز مثل بیمه ثالث در کشور است و رانندگاانی که عازم کشورهای اروپایی هستند باید به‌محض عبور از مرز کشوری، بیمه اجباری آن کشور را تهیه کنند در غیر این صورت در صورت بروز حادثه مقصر شناخته‌شده و تحت تعقیب قرار می‌گیرند. به همین دلیل کشورهای اروپایی به ناوگان فاقد کارت سبز اجازه تردد در خاکشان را نمی‌دهند و آنان را به کشور مبدأ برمی‌گردانند.
او ادامه داد: البته مسئله بیمه سبز را از بیمه مرکزی پیگیری می‌کنیم. چون بیمه مرکزی ایران به‌عنوان دفتر کارت سبز ایران مسئولیت نظارت بر حسن اجرای مفاد موافقت‌نامه هماهنگ بین دفاتر را بر عهده دارد و شرکت سهامی بیمه ایران به‌عنوان تنها شرکت بیمه‌ای که عضو دفتر کارت سبز ایران است، اجازه صدور کارت سبز را دارا است.
رستمی درباره صدور ویزا هم گفت: صدور ویزا برای تجار ایرانی یک پروسه زمان‌بر شده است. ایتالیا هفته‌ای 20 ویزا صادر می‌کند. درواقع ایتالیا ماهی 80 ویزای شنگن صادر می‌کند ولی به دلیل تحریم‌ها، ما نمی‌توانیم به ایتالیا صادرات داشته باشیم و قواعد ویزای شنگن به این صورت است که اول باید به خود کشور صادرکننده ویزا، سفر انجام شود.
در ادامه این نشست درباره صادرات مرکبات با کانتینرهای یخچال‌دار و مشکلات این مسیرها بحث و تبادل نظر شد.
علی رضوانی‌زاده، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در ادامه این نشست با اشاره به ظرفیت‌های تجارت با هند و فرصت‌های همکاری در این کشور و حوزه اوراسیا، گفت: باید زمینه برای تسهیل تجارت با هند مهیا شود و از طریق تعامل سازنده از این امکانات برای بخش خصوصی استفاده شود. فعالان اقتصادی باید به‌موقع از امکاناتی که شکل می‌گیرند، مطلع شوند تا از آنها بهره کافی ببرند.
رضوانی‌زاده ادامه داد: الآن فصل برداشت کیوی است، باید مقررات به‌گونه‌ای تنظیم شود که تولیدکننده ایرانی دچار خسارت نشوند. باید از تمام ظرفیت‌های موجود در حوزه حمل‌ونقل استفاده شود. مثلاً الآن در اروپای شرقی امکان صدور ویزا برای افغان‌ها وجود دارد و این ظرفیتی است که می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
او ادامه داد: باید دستگاه دیپلماسی کشور وارد حوزه عملیاتی شود. باید در حوزه زیرساخت‌های حمل‌ونقل دریایی، ریلی و جاده‌ای سرمایه‌گذاری شود. باید اجازه حضور بخش خصوصی در این مسیر را به‌طور مداوم بدهند و رویه‌های نادرست اصلاح شود.
در بخش دیگری از نشست، یک تولیدکننده و صادرکننده کیوی، گفت: برای عرضه محصول کشاورزی به بازار هدف، نیازمند تسریع امور هستیم و با تکرار جلسات به‌جایی نمی‌رسیم. در مرز شمال محصولات ما هفته‌ها در صف می‌ماند و کیفیت خود را از دست می‌دهد. برای همین ارز مناسبی هم به کشور برنمی‌گردد. تولیدکننده انگیزه تولید محصولات باکیفیت را از دست می‌دهد. ما خیلی از بازارهای بزرگ اروپا را ازدست‌داده‌ایم؛ اما اگر بازار روسیه و هند را درست مدیریت کنیم، برخی از مشکلات حل می‌شود.
به گفته او، در بندرعباس به دلیل نبود کانتینر، محصولات کشاورزی صادراتی خراب می‌شود.
یک فعالان اقتصادی دیگر نیز اظهار کرد: هندوستان شرطی را تعیین کرده که مثلاً محصولات باغ فلانی را برای ما ارسال کنید. چرا باید این شرط گذاشته شود و کشور مقصد، چقدر از وضعیت باغ‌های ما اطلاعی دارد؟ لجستیک و حمل‌ونقل برای نیاز داخلی هم جوابگو نیست.
در ادامه از مسائل تولید مازاد و تأثیر آن بر کیفیت و قیمت گفته شد. طبق اظهارات حاضران این نشست، اگر ما نتوانیم از فرصت بازار روسیه و هندوستان استفاده کنیم، فایده‌ای برای اقتصاد ما نخواهد داشت. باید پتانسیل بخش کشاورزی را شناخت؛ این حوزه را ارزیابی کرد وگرنه با این شیوه بازار هند را از دست می‌دهیم. مثلاً به دلیل نبود کشتی، محصول ما خیلی دیر به بازار هند می‌رسد.
در ادامه این نشست، با اشاره به ظرفیت بنادر شمالی ایران، بندر انزلی، نوشهر، فریدون‌کنار و امیرآباد، گفتند: 150 کشتی در آنجا تردد می‌کند که 40 درصد ناوگان ایرانی و بقیه خارجی است. فعالان اقتصادی در این نشست درباره جلوگیری از نوسانات کرایه‌ای، بحران کمبود ناوگان، توقف‌های غیرمجاز بار در مسیر و سازمان‌دهی ناوگان دریایی در راستای حفظ منافع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گفت‌وگو کردند.
در ادامه کامبیز جهانبانی مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر از اهمیت صادرات برای سازمان کشتیرانی خزر، گفت: برای نخستین بار تراز حمل‌ونقلی در شرکت کشتیرانی خزر مثبت شده و میزان صادرات از واردات پیشی گرفته است. تمام کشتی‌های دریای خزر ایرانی همه حامل بارهای صادراتی هستند. در خزر کمبود ناوگان نداریم.
او ادامه داد: در حال حاضر 25 درصد ظرفیت ناوگان ملی از لحاظ تعداد افزایش یافته است. در بحث کشتی، بنادر شمالی شرایط خوبی دارد. البته آب و هوا در تردد کشتی‌ها اثرگذار است و این بر میزان حمل اثرگذار تاثیر دارد.
جهانبانی تصریح کرد: بار صادراتی ما بیشتر از بار وارداتی است اگرچه کرایه حمل صادرات نصف واردات است. اما اینکه چرا در مرکبات دریا موفق نبودیم به ناهماهنگی‌ها در زنجیره تأمین برمی‌گردد که همه اجزای زنجیره باید با هم هماهنگ باشند تا بار به‌موقع و سریع به مقصد برسد.
مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر در ادامه از مشکلات حوزه لجستیک گفت: لجستیک به معنای واقعی نداریم؛ باید همه حلقه‌ها باهم کار کنند. حمل‌ونقل مرکبات کار سختی است، امیدواریم بتوانیم همه با همه این مسیر را رونق بخشیم. از طرفی نباید برای حمل‌ونقل، منتظر کشتی رو رو بمانیم. ما یکی از کشتی خود را چند ماه است که در مجتمع کشتی‌سازی صدرا تغییر کاربری داده و به کشتی کانتینربر یخچالی تغییر داده‌ایم و این شناور به‌زودی وارد بازار خواهد شد. الآن هم این کشتی در مرحله رنگ‌آمیزی است. همچنین برنامه منظم سفرهای دریای خزر در سایت سازمان کشتیرانی دریای خزر منتشر می‌شود.
رضوانی‌زاده در ادامه این نشست مشترک، اظهار کرد: بیشتر مشکلات حوزه کشاورزی از حمل‌ونقل و لجستیک است. باید درنهایت به برنامه ثابتی برسیم.
در ادامه عنوان شد: باوجود اینکه از مسائل تحریم در رنج هستیم، اما نباید ناامید باشیم. بیمه سبز و ویزا را کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و لجستیک با جدیت پیگیری می‌کند. با هماهنگی‌های لازم حمل کالا از مزرعه تا بندر قابل انجام است. باید عرضه‌کننده و تقاضاکننده از ظرفیت‌های موجود همدیگر خبردار باشند تا درنهایت کشاورز و تولیدکننده ایرانی از محصولات صادراتی خود منتفع شود و ارز حاصل از صادرات به کشور بازگردد.
