جلسه ماهانه کمیسیون سرمایهگذاری به ریاست فریال مستوفی، این هفته با موضوع سرمایهگذاریهای خارجی در بورس برگزار شد.در این جلسه، دو نماینده از سازمان بورس حضور داشتند که با نمایندگان پارلمان بخش خصوصی به گفتوگو پرداختند.
برزگر، کارشناس کمیسیون سرمایهگذاری به ارائه گزارشی آماری از وضعیت بازار سرمایه ایران پرداخت و گفت:«نزدیک به ۳۳ درصد منابع جذب سرمایهگذاری خارجی از طریق بازار سرمایه صورت میگیرد. طبق آماری که از طریق مرکز پژوهشها اعلامشده، کل رقم جذب سرمایهگذاری خارجی در بورس ۱۵۰ میلیون دلار بوده که این نشان میدهد در مقایسه با ارزش کل بازار بورس در جذب سرمایهگذاری خارجی موفق عمل نکردیم.»
او ادامه میدهد:«شاخصهای کلان اقتصادی مثل رتبه کسبوکار نشان میدهد اقتصاد ایران جایگاه خوبی در جهان ندارد، یا در شاخص آزادی اقتصادی ایران جزء اقتصادهای بسته دنیا طبقهبندیشده است. در حمایت از سرمایهداران خرد نیز رتبه ایران ۱۵۰ در میان ۱۸۹ کشور دنیاست و این نیز نشان میدهد وضعیت خوبی نداریم. همچنین ابعاد بازار سرمایه ایران خیلی کوچک است. بازار سرمایه سهم ۲۵ درصدی در اقتصاد کشور دارد.»
برزگر معتقد است سازمان بورس ایران برای جذب سرمایهگذار خارجی باید فرهنگسازی کند و میگوید:«در بحث فرهنگسازی سازمان بورس باید هم در داخل و هم در خارج فرهنگسازی کند. سازمان بورس باید از طریق بروشورهای متعدد و وبسایت دو زبانه بورس ایران را به دنیا معرفی کند. در قانون سرمایهگذاری خارجی، بازار سرمایه بهعنوان ویترین اقتصاد برای جذب سرمایهگذار در نظر گرفته نشده است و بروکراسی طولانی در جریان است.»
نجفی، رئیس اداره نظارت بر بورس و رئیس کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس، بازار نگاهی مثبت به عملکرد بازار سرمایه دارد و در دفاع از آن میگوید:«قبل از انقلاب بورس بهصورت بسیار سنتی بود و با ۱۰ کارگزار محدود انجام میدادیم. از سال ۸۴ شروع عطف بازار سرمایه بود و کارگزاریها شکل گرفت. شرکتهایی مثل صندوقهای سرمایهگذاری و نهادهای مختلف شکل گرفت. با توجه به این پیشینه، بورس ایران را نباید با کشورهای موفق دنیا قیاس کرد. بورس لندن ۱۳۰ سال قدمت دارد. ما نوپا هستیم و طی این مدت اندک بسیار خوب عمل کردهایم و عقب نماندهایم.»
او با صحبت از بانکها ادامه میدهد:« قدمت بانکهای ما خیلی زیاد است. همیشه ابزارهای مالی و تأمین مالی در بانکها انجام میشد ولی طی سالهای اخیر تأمین مالی با اوراق صکوک از بورس به ۱۵ درصد رسیده است. بازار سرمایه توانسته نقشاش را از ۲ درصد به ۱۵ درصد برساند. در بورسهای دیگر جهان هم به ۶۰ درصد رساندهاند و جایی نیست که بگوییم همه تأمین مالی از طریق بورس است و بانک نقشی ندارد. حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان سال گذشته تأمین مالی داشتیم.»
رئیس اداره نظارت بر بورس به دو نرخی بودن ارز انتقاد دارد و معتقد است ساختارهای بانکی جلوی فعالیت بهتر بورس را میگیرد. به گفته نجفی، تا زمانی که ارز تکنرخی نشود، نمیتوان برای جذب سرمایهگذار خارجی برنامه صحیحی داشت.
فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایهگذاری اتاق ایران نیز در این نشست گفت:«کمیسیونهای اتاق بهعنوان بازوی مشورتی اتاق ایران هستند. ما چالشهای بخشهای مختلف را به اطلاع میرسانیم و هدفمان این است که مشکلات حوزه بورس را به مجلس و دولت بفرستیم. دوستان از سازمان بورس تشریف آوردهاند تا نتایج بحثهای کارشناسی را بهعنوان خروجی کمیسیون ارائه دهیم.»
مستوفی مواردی را به طور مصداقی که در حوزه سرمایهگذاری مشکل ایجاد کردهاند، نام میبرد و میگوید:«دستورالعملی که میبایست برای تسهیل مبادلات ارزی و ریالی ظرف سه ماه از سال 89 به تصویب میرسید، هنوز به تصویب نرسیده است. بانکها سلیقهای عمل میکنند. درست است که بورس لندن و شیکاگو و … خیلی قدیمی هستند و کاملاند، اما بررسی تجربیات آنها برای ما ضرورت دارد. چقدر خوب است که مشکلات را ببینیم و راه حلشان را پیشنهاد دهیم. اینکه فکر کنیم ما خوب هستیم فایده ندارد.»
مستوفی به مسئله هجینگ، یعنی پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت نیز اشاره میکند و میگوید:«مورد بسیار مهم مسئله هدینگ است. چطور می توانیم این را مدیریت کنیم؟ در کشور ما به طور دفعتی ارز ما سه برابر شد. این را چه کنیم؟ مجبوریم که هدینگ انجام شود. خیلی از شرکتها به همین دلیل ورشکست میشوند که پوشش ریسک ارزی را نمی توانند انجام دهند. ما ابزار آتی داریم و از روشهایی مانند این، میتوانیم پوشش ریسک داشته باشیم.»